Δημοσιονομική βιωσιμότητα: Το Συμβούλιο εγκρίνει συμπεράσματα

Σήμερα, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα σχετικά με την Έκθεση Δημοσιονομικής Βιωσιμότητας 2021.

Το Συμβούλιο (Ecofin):

  1. ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την «Έκθεση για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα 2021» της Επιτροπής, η οποία ενημερώνει την αξιολόγηση των κινδύνων δημοσιονομικής βιωσιμότητας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με βάση μια εμπλουτισμένη πολυδιάστατη προσέγγιση και αντλώντας από την Έκθεση για τη γήρανση του 2021. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ τις μεθοδολογικές βελτιώσεις που εισάγονται στην έκθεση, ιδίως την απλοποίηση και τις βελτιώσεις της ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τον αντίκτυπο των επενδύσεων που προκλήθηκαν από το NextGenerationEU στη μεσοπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ και την παρουσίαση μιας ανάλυσης που απεικονίζει τη δημοσιονομική αλλαγή που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή κινδύνους στην ανάλυση, ενώ επισημαίνεται ότι ο πιθανός αντίκτυπος των μεταρρυθμίσεων που προκλήθηκαν από το NextGenerationEU στη μεσοπρόθεσμη αύξηση του ΑΕΠ δεν έχει ληφθεί υπόψη στην ανάλυση μέχρι στιγμής. ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ τις διάφορες λειτουργίες της ανάλυσης δημοσιονομικής βιωσιμότητας της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένου του εντοπισμού πιθανών δημοσιονομικών κινδύνων στα κράτη μέλη για την ενημέρωση των απαιτήσεων πολιτικής και των συστάσεων στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι η ενημέρωση στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων για την άνοιξη της Επιτροπής επιβεβαιώνει συνολικά τα ευρήματα της Έκθεσης Δημοσιονομικής Βιωσιμότητας 2021, με λίγες αλλαγές που παρατηρήθηκαν στην ταξινόμηση κινδύνου.
  2. ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΣΗΜΕΙΩΣΗ την αξιολόγηση της Επιτροπής ότι συνολικά, φαίνεται να υπάρχουν περιορισμένοι επικείμενοι δημοσιονομικοί κίνδυνοι στα περισσότερα κράτη μέλη, αν και εξακολουθούν να υπάρχουν δημοσιονομικές και μακροοικονομικές ευπάθειες. Η χρηματοδότηση NextGenerationEU και ο αναμενόμενος αντίκτυπος στην ανάπτυξη των επενδύσεων στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον μετριασμό των βραχυπρόθεσμων κινδύνων. Ωστόσο, τα υψηλά επίπεδα χρέους, τα οποία αυξήθηκαν περαιτέρω ως συνέπεια της κρίσης του COVID-19, και οι πολύ αρνητικές καθαρές διεθνείς επενδυτικές θέσεις σε ορισμένα κράτη μέλη αποτελούν σημαντική πηγή βραχυπρόθεσμης ευπάθειας.
  3. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι μεσοπρόθεσμα, υπό αμετάβλητες πολιτικές, η αξιολόγηση της Επιτροπής δείχνει ότι αρκετά κράτη μέλη αντιμετωπίζουν υψηλούς κινδύνους, κυρίως λόγω των αυξημένων επιπέδων δημόσιου χρέους και των αυξανόμενων τροχιών του χρέους, αντανακλώντας την αδύναμη αρχική δημοσιονομική θέση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τις προβλεπόμενες αυξήσεις στις δημόσιες δαπάνες που σχετίζονται με την ηλικία, καθώς και στην ευαισθησία σε δυσμενείς κραδασμούς, συμπεριλαμβανομένης μιας λιγότερο ευνοϊκής διαφοράς επιτοκίου-ανάπτυξης. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι στην αξιολόγηση λαμβάνονται υπόψη πρόσθετοι παράγοντες: αφενός, οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις, που συνδέονται κυρίως με κρατικές εγγυήσεις, αποτελούν πρόσθετη πηγή κινδύνου· από την άλλη πλευρά, η βελτιωμένη διάρθρωση του δημόσιου χρέους, ιδίως μέσω των εκτεταμένων μέσων λήξεων, και ο αναμενόμενος ευνοϊκός αντίκτυπος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της διευκόλυνσης ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αντιπροσωπεύουν παράγοντες μετριασμού του κινδύνου. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την εξαιρετική αβεβαιότητα για τις οικονομικές προοπτικές που δημιουργήθηκε από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις προκλήσεις που προκύπτουν από τα αυξημένα επίπεδα πληθωρισμού.
  4. ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΣΗΜΕΙΩΣΗ ότι μακροπρόθεσμα, υπό αμετάβλητες πολιτικές, η αξιολόγηση της Επιτροπής δείχνει ότι αρκετά κράτη μέλη αντιμετωπίζουν υψηλούς κινδύνους, κυρίως λόγω των προβλεπόμενων αυξήσεων του κόστους γήρανσης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, λόγω τρωτών σημείων που συνδέονται με αυξημένα επίπεδα δημόσιου χρέους. ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ τις σημαντικές προκλήσεις για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μακροπρόθεσμα που επιβάλλει η δημογραφική αλλαγή.
  5. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι τα υψηλά επίπεδα δημόσιου χρέους μπορεί να παρεμποδίσουν την οικονομική ανάπτυξη και να μειώσουν την ικανότητα των κρατών μελών να παρέχουν αντικυκλική σταθεροποίηση σε περιπτώσεις περαιτέρω οικονομικής ύφεσης, και μπορεί να συνεπάγονται αρνητικές επιδράσεις, ιδίως στη ζώνη του ευρώ.
  6. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι τα ευρήματα της Έκθεσης Δημοσιονομικής Βιωσιμότητας 2021 απαιτούν να συνεχιστούν, μόλις το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, δημοσιονομικές πολιτικές που στοχεύουν στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους, ενισχύοντας παράλληλα τις επενδύσεις, ιδίως για την αντιμετώπιση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ ότι η εφαρμογή των προγραμματισμένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και σύμφωνα με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο για τη μείωση των κινδύνων δημοσιονομικής βιωσιμότητας. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι ο κατάλληλος συνδυασμός πολιτικών για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της δημοσιονομικής βιωσιμότητας θα πρέπει να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της ανάπτυξης, στα υγιή δημόσια οικονομικά, μεταξύ άλλων μέσω της μεταρρύθμισης των συστημάτων συνταξιοδότησης, υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας περίθαλψης, και για τη διασφάλιση της μακροοικονομικής σταθερότητας. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής καλεί τα κράτη μέλη να εξετάζουν όλο και περισσότερο τις επιπτώσεις της στον δημοσιονομικό σχεδιασμό, παράλληλα με αποτελεσματικές πολιτικές μετριασμού και προσαρμογής.
  7. ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ την ανάγκη να συνεχιστεί η κατάλληλη πολιτική δράση σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την ηλικία, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές καταστάσεις της χώρας, αποφεύγοντας παράλληλα μέτρα που αντιστρέφουν τις μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της βιωσιμότητας που έχουν ήδη αναληφθεί. Αυτά περιλαμβάνουν τη λήψη περαιτέρω μέτρων για την αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, μεταξύ άλλων με την προώθηση μεγαλύτερης και υψηλότερης συμμετοχής στην αγορά εργασίας και την αποφυγή πρόωρης εξόδου από την αγορά εργασίας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την εξέλιξη του προσδόκιμου ζωής στο σχεδιασμό των συνταξιοδοτικών συστημάτων.
  8. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη, ιδίως εκείνα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα, για την περίοδο μετά το 2023, να ακολουθήσουν μια δημοσιονομική πολιτική με στόχο την επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και τη διασφάλιση αξιόπιστης και σταδιακής μείωσης του χρέους και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα με σταδιακή ενοποίηση, επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να λάβουν υπόψη τα πορίσματα της έκθεσης στις αναλύσεις τους, τις επακόλουθες απαιτήσεις πολιτικής και τις συστάσεις στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Αυτές οι στρατηγικές και οι εξελίξεις της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών θα συνεχίσουν να παρακολουθούνται τακτικά από το Συμβούλιο και την Επιτροπή,
  9. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να διεξάγει την τακτική, σε βάθος, συνολική αξιολόγηση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών έως τις αρχές του 2025, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των επικαιροποιημένων προβλέψεων δαπανών που σχετίζονται με τη γήρανση στην προσεχή Έκθεση για τη γήρανση του 2024, και να ενημερώνει έγκαιρα τα αρμόδια προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου για τις σχετικές αναθεωρήσεις της υποκείμενη μεθοδολογία της Ανάλυσης Βιωσιμότητας Χρέους. Αυτό περιλαμβάνει την περαιτέρω βελτίωση των μεθοδολογιών για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών και τη συνέχιση των εργασιών του, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, για την ανάλυση των δημοσιονομικών κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να ενημερώνει τακτικά την αξιολόγηση βιωσιμότητας της Επιτροπής στο μεταξύ (μέσω του Debt Sustainability Monitor).

12.7.2022