Η NASA την Τρίτη τράβηξε πίσω την αυλαία δισεκατομμυρίων ετών κοσμικής εξέλιξης με την εναρκτήρια παρτίδα φωτογραφιών από το μεγαλύτερο, πιο ισχυρό παρατηρητήριο που εκτοξεύτηκε ποτέ στο διάστημα, λέγοντας ότι οι φωτεινές εικόνες έδειξαν ότι το τηλεσκόπιο υπερβαίνει τις προσδοκίες.
Οι πρώτες έγχρωμες εικόνες υψηλής ανάλυσης από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, σχεδιασμένες να κοιτάζουν μακρύτερα από πριν με μεγαλύτερη σαφήνεια στην αυγή του σύμπαντος, χαιρετίστηκαν από τη NASA ως ορόσημο που σηματοδοτεί μια νέα εποχή αστρονομικής εξερεύνησης.
Η κορυφαία πρώτη εικόνα, που προβλήθηκε τη Δευτέρα από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάιντεν αλλά εμφανίστηκε με μεγαλύτερες τυμπανοκρουσίες την Τρίτη, ήταν μια φωτογραφία «βαθιού πεδίου» ενός μακρινού σμήνους γαλαξιών, του SMACS 0723, αποκαλύπτοντας την πιο λεπτομερή ματιά του πρώιμου σύμπαντος που έχει καταγραφεί μέχρι σήμερα.
Τουλάχιστον ένας αχνός γαλαξίας που μετρήθηκε μεταξύ των χιλιάδων στην εικόνα είναι σχεδόν 95% τόσο παλιός όσο η Μεγάλη Έκρηξη, το θεωρητικό σημείο ανάφλεξης που έθεσε σε κίνηση την επέκταση του γνωστού σύμπαντος πριν από περίπου 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, ανέφερε η NASA.
Μεταξύ των τεσσάρων άλλων υποκειμένων του Webb που έκαναν τα κοντινά τους πλάνα την Τρίτη ήταν δύο τεράστια σύννεφα αερίου και σκόνης που εκτοξεύτηκαν στο διάστημα από αστρικές εκρήξεις για να σχηματίσουν εκκολαπτήρια για νέα αστέρια – το Νεφέλωμα Carina και το Νεφέλωμα του Νότιου Δακτυλίου, το καθένα χιλιάδες έτη φωτός μακριά από τη Γη.
Η συλλογή περιελάμβανε επίσης φρέσκες εικόνες ενός άλλου σμήνους γαλαξιών γνωστού ως Stephan’s Quintet, που ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1877, το οποίο περιλαμβάνει αρκετούς γαλαξίες που η NASA περιέγραψε ως «κλειδωμένους σε έναν κοσμικό χορό επαναλαμβανόμενων στενών συναντήσεων».
Εκτός από τις εικόνες, η NASA παρουσίασε την πρώτη φασματογραφική ανάλυση του Webb για έναν εξωπλανήτη μεγέθους Δία σε απόσταση μεγαλύτερη των 1.100 ετών φωτός – αποκαλύπτοντας τις μοριακές υπογραφές του φιλτραρισμένου φωτός που διέρχεται από την ατμόσφαιρά του, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίας υδρατμών. Οι επιστήμονες έχουν θέσει την πιθανότητα να ανιχνεύσουν τελικά νερό στην επιφάνεια μικρότερων, πιο πετρωδών εξωπλανητών που μοιάζουν με τη Γη στο μέλλον.
Κατασκευασμένο για να βλέπει τα θέματά του κυρίως στο υπέρυθρο φάσμα, το Webb είναι περίπου 100 φορές πιο ευαίσθητο από τον 30χρονο προκάτοχό του, το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο λειτουργεί κυρίως σε οπτικά και υπεριώδη μήκη κύματος.
Η πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια συλλογής φωτός του πρωτεύοντος κατόπτρου του Webb – μια σειρά από 18 εξαγωνικά τμήματα μετάλλου βηρυλλίου με επικάλυψη χρυσού – του επιτρέπει να παρατηρεί αντικείμενα σε μεγαλύτερες αποστάσεις, άρα πιο πίσω στο χρόνο, από οποιοδήποτε άλλο τηλεσκόπιο. Η υπέρυθρη οπτική του επιτρέπει στο Webb να ανιχνεύσει ένα ευρύτερο φάσμα ουράνιων αντικειμένων και να δει μέσα από σύννεφα σκόνης και αερίου που αποκρύπτουν το φως στο ορατό φάσμα.
Και οι πέντε εισαγωγικοί στόχοι του Webb ήταν προηγουμένως γνωστοί στους επιστήμονες, αλλά αξιωματούχοι της NASA δήλωσαν ότι οι πρώτες εικόνες του Webb απέδειξαν ότι λειτουργεί όπως σχεδιάστηκε, καλύτερα από το αναμενόμενο, ενώ κυριολεκτικά αποτύπωσε τα θέματά του σε ένα εντελώς νέο φως.
Η εικόνα του Νεφελώματος του Νότιου Δακτυλίου, για παράδειγμα, έδειχνε ξεκάθαρα ότι το πεθαμένο αστρικό αντικείμενο στο κέντρο του ήταν ένα δυαδικό ζεύγος αστεριών σε στενή τροχιά το ένα γύρω από το άλλο. Οι νέες φωτογραφίες του Νεφελώματος Carina εξέθεσαν περιγράμματα των τεράστιων σύννεφων που δεν είχαν ξαναδεί.
«Πρόκειται για ένα έργο τέχνης που αποκαλύφθηκε από αυτό το τηλεσκόπιο», δήλωσε ο Rene Doyon, κύριος ερευνητής της καναδικής κατασκευής κάμερας και φασματογράφου εγγύς υπέρυθρης ακτινοβολίας του αστεροσκοπείου. «Πηγαίνει πέρα από το επιστημονικό μου μυαλό».
Η εικόνα του SMACS 0723 έδειχνε ένα σμήνος γαλαξιών ηλικίας 4,6 δισεκατομμυρίων ετών, του οποίου η συνδυασμένη μάζα λειτουργεί ως «βαρυτικός φακός», παραμορφώνοντας το διάστημα για να μεγεθύνει σε μεγάλο βαθμό το φως που προέρχεται από πιο μακρινούς γαλαξίες πίσω του.
Ένας από τους παλαιότερους γαλαξίες που εμφανίζονται στο “φόντο” της φωτογραφίας – μια σύνθεση εικόνων διαφορετικών μηκών κύματος φωτός – χρονολογείται περίπου 13,1 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.
Η φωτογραφία που μοιάζει με bejeweled, σύμφωνα με τη NASA, προσφέρει την «πιο λεπτομερή άποψη του πρώιμου σύμπαντος» καθώς και τη «βαθύτερη και πιο έντονη υπέρυθρη εικόνα του μακρινού σύμπαντος» που έχει ληφθεί μέχρι σήμερα.
Υπογραμμίζοντας την απεραντοσύνη του σύμπαντος, οι χιλιάδες γαλαξίες που εμφανίζονται στην εικόνα του SMACS 0723 εμφανίζονται σε ένα μικροσκοπικό κομμάτι ουρανού περίπου στο μέγεθος ενός κόκκου άμμου που κρατιέται στο χέρι από κάποιον που στέκεται στη Γη.
Το τηλεσκόπιο Webb είναι μια διεθνής συνεργασία με επικεφαλής τη NASA σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές και καναδικές διαστημικές υπηρεσίες.
Πηγή Reuters
