Με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής και Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Θανατικής Ποινής, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και το Συμβούλιο της Ευρώπης επαναλαμβάνουν σθεναρά την κατηγορηματική αντίθεσή τους στη θανατική ποινή ανά πάσα στιγμή, σε όλους τους χώρους και σε όλες τις περιστάσεις.
Φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια από την έναρξη ισχύος του Πρωτοκόλλου 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ), σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής σε κάθε περίπτωση. Συγχαίρουμε όλα εκείνα τα κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατών μελών της ΕΕ) που έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή σε κάθε περίπτωση και καλούμε τα δύο τελευταία κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που δεν έχουν ακόμη προσχωρήσει σε αυτό το Πρωτόκολλο – Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν – να το πράξουν χωρίς καθυστέρηση.
Η σταθερή παγκόσμια μείωση του αριθμού των κρατών που εξακολουθούν να εφαρμόζουν τη θανατική ποινή επιβεβαιώνει την παγκόσμια τάση εγκατάλειψης αυτής της σκληρής, απάνθρωπης και αναποτελεσματικής τιμωρίας. Μια μειοψηφία 18 κρατών, το 9% του συνολικού αριθμού των κρατών μελών του ΟΗΕ, εξακολουθούσε να πραγματοποιεί εκτελέσεις το 2021. Καλούμε αυτά τα κράτη να θεσπίσουν ένα μορατόριουμ στη θανατική ποινή ως πρώτο βήμα προς την κατάργηση.
Η ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδικάζουν σθεναρά τις θανατικές ποινές που εκδόθηκαν πρόσφατα στην κατεχόμενη ουκρανική πόλη Ντόνετσκ. Τονίζουμε ότι αυτές οι ποινές ήταν ασυμβίβαστες τόσο με το ευρωπαϊκό δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των Συμβάσεων της Γενεύης και χαιρετίζουμε με ανακούφιση την απελευθέρωση των καταδικασθέντων. Ομοίως, λυπούμαστε για την πολιτικά υποκινούμενη τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα της Λευκορωσίας – επεκτείνοντας τη θανατική ποινή σε «απόπειρες τρομοκρατικών ενεργειών», με τελικό στόχο τη στόχευση πολιτικών διαφωνιών – και προτρέπουμε τις αρχές να ανακαλέσουν αυτήν την απόφαση. Καλούμε επίσης τη Σιγκαπούρη, το Ιράν, τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες που αύξησαν πρόσφατα τον αριθμό των εκτελέσεων να ενταχθούν στην παγκόσμια τάση και να εγκαταλείψουν τη χρήση αυτής της απάνθρωπης τιμωρίας.
Η ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης επαινούν το Καζακστάν για την επικύρωση του Δεύτερου Προαιρετικού Πρωτοκόλλου του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο αποσκοπεί στην κατάργηση της θανατικής ποινής παγκοσμίως. Συγχαίρουμε επίσης την Παπούα Νέα Γουινέα, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την Ισημερινή Γουινέα για την κατάργηση της θανατικής ποινής φέτος.
Η απάνθρωπη και ταπεινωτική μεταχείριση είναι σύμφυτη με τη θανατική ποινή. Η θανατική ποινή συμβάλλει στη μακροχρόνια σωματική και ψυχολογική υποβάθμιση της υγείας ενός ατόμου. Η ψυχική οδύνη της πρόβλεψης της εκτέλεσης και οι βάναυσες μέθοδοι εκτέλεσης που χρησιμοποιούνται είναι αντίθετες με το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, όπως εδώ και καιρό αναγνωρίζεται στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Τέλος, η ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης ενθαρρύνουν όλα τα κράτη να ενταχθούν στην Παγκόσμια Συμμαχία για το Ελεύθερο Βασανιστήριο, η οποία ξεκίνησε το 2017 και περιλαμβάνει επί του παρόντος 62 κράτη που έχουν δεσμευτεί να περιορίσουν το εμπόριο αγαθών που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση βασανιστηρίων και θανατικής ποινής.
Η θανατική ποινή είναι μια απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, αντίθετη στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Δεν χρησιμεύει ως ανασταλτικός παράγοντας για το έγκλημα. Κανένα νομικό σύστημα δεν είναι ασφαλές από δικαστικά σφάλματα, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια αθώων ζωών. Δεν θα σταματήσουμε να συνηγορούμε μέχρι να μην εφαρμόζεται πλέον η θανατική ποινή.
9.10.2022
