Στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ για τη στήριξη της Ουκρανίας μετά την εισβολή της Ρωσίας, οι πρέσβεις στην ΕΕ ενέκριναν σήμερα πρόταση με την οποία παρέχεται στα κράτη μέλη άμεση πρόσβαση σε μεγαλύτερη αρχική χρηματοδότηση από τη Συνδρομή στην Ανάκαμψη για τη Συνοχή και τις Περιοχές της Ευρώπης (REACT-EU) και διευκολύνεται η κάλυψη των βασικών αναγκών και η παροχή στήριξης για τους πρόσφυγες από την Ουκρανία.
Κατά το τρέχον έτος θα καταβληθεί συνολικό ποσό ύψους 3,5 δισ. € ως αυξημένη αρχική προχρηματοδότηση στο πλαίσιο του REACT-EU, ενός από τα μεγαλύτερα προγράμματα ανάκαμψης μετά την πανδημία που αποσκοπούν στην ενίσχυση των ταμείων της πολιτικής συνοχής και του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ).
Τα κράτη μέλη με τους μεγαλύτερους αριθμούς αφίξεων, είτε ως χώρες διέλευσης είτε ως χώρες τελικού προορισμού, θα λάβουν μεγαλύτερο μερίδιο.
Η πρόταση καθιστά δυνατή την ελάφρυνση της πίεσης που ασκείται στους δημόσιους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν την εισροή προσφύγων από την Ουκρανία.
Για τον σκοπό αυτό, η προχρηματοδότηση από τη δόση του REACT-EU για το 2021 θα αυξηθεί από 11 % σε 15 % για όλα τα κράτη μέλη, και από 11 % σε 45 % για τις χώρες της ΕΕ όπου η εισροή προσφύγων από την Ουκρανία ανήλθε σε πάνω από το 1 % του πληθυσμού τους στο τέλος του πρώτου μήνα μετά τη ρωσική εισβολή.
Οι χώρες που θα λάβουν προχρηματοδότηση ύψους 45 % είναι η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία, οι οποίες συνορεύουν με την Ουκρανία, καθώς και η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία και η Λιθουανία, οι οποίες είχαν φιλοξενήσει έναν αριθμό εκτοπισθέντων ατόμων που ισοδυναμούσε με ποσοστό άνω του 1 % του πληθυσμού τους έως τις 23 Μαρτίου 2022.
Επιπλέον, η πρόταση καθιερώνει ένα μοναδιαίο κόστος ανά άτομο, καθιστώντας έτσι δυνατή την ευκολότερη και ταχύτερη εκτέλεση των κονδυλίων.
Το μοναδιαίο κόστος θα διευκολύνει, πρωτίστως, τη χρηματοδότηση των βασικών αναγκών για τα άτομα από την Ουκρανία στα οποία χορηγείται προσωρινή προστασία από την ΕΕ ή άλλη κατάλληλη προστασία βάσει της εθνικής νομοθεσίας.
Το μοναδιαίο αυτό κόστος ορίζεται σε 40 € ανά εβδομάδα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για 13 εβδομάδες κατ’ ανώτατο όριο, αρχής γενομένης από την ημερομηνία άφιξης του ενδιαφερόμενου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Στις 23 Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νομοθετικές τροποποιήσεις με στόχο την αύξηση της προχρηματοδότησης από το REACT-EU. Μετά τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης και 25ης Μαρτίου με τα οποία καλείται η Επιτροπή να επεξεργαστεί πρόσθετες προτάσεις ώστε «να διασφαλιστεί η ταχεία κινητοποίηση της χρηματοδότησης της ΕΕ για τους πρόσφυγες», η Επιτροπή τροποποίησε την πρότασή της για να κάνει χρήση επιλογής απλουστευμένου κόστους.
Η πρόταση συμπληρώνει τη δράση συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE), η οποία εισήγαγε πρόσθετη ευελιξία στην εκτέλεση των κονδυλίων της ΕΕ και τη δυνατότητα των κρατών μελών να χρησιμοποιήσουν τη δόση REACT-EU 2022 για να βοηθήσουν τους πρόσφυγες από την Ουκρανία.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να εγκρίνει την εν λόγω πρόταση με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, γεγονός που θα επιτρέψει στο Συμβούλιο να εκδώσει άμεσα τη νομοθετική πράξη ώστε να τεθεί σε ισχύ στα μέσα Απριλίου.
6.4.2022
