Προκειμένου να καταστεί η ΕΕ ηγέτης στην κοινωνία μας που βασίζεται στα δεδομένα, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών (Coreper) κατέληξαν σε κοινή θέση («διαπραγματευτική εντολή») που επιτρέπει στο Συμβούλιο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την προτεινόμενη νομοθεσία σχετικά με εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τη δίκαιη πρόσβαση και χρήση δεδομένων (πράξη δεδομένων).
Erik Slottner
Η σημερινή συμφωνία θα διευκολύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό των κοινωνιών και των οικονομιών μας. Η πράξη δεδομένων θα ξεκλειδώσει το οικονομικό και κοινωνικό δυναμικό των δεδομένων και των τεχνολογιών σύμφωνα με τους κανόνες και τις αξίες της ΕΕ. Θα συμβάλει στη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς που θα επιτρέπει στα δεδομένα να ρέουν ελεύθερα εντός της ΕΕ και σε όλους τους τομείς προς όφελος των επιχειρήσεων, των ερευνητών, των δημόσιων διοικήσεων και της κοινωνίας γενικότερα.
Erik Slottner, Υπουργός Δημόσιας Διοίκησης της Σουηδίας
Η πράξη δεδομένων θα δώσει τόσο σε άτομα όσο και σε επιχειρήσεις περισσότερο έλεγχο των δεδομένων τους μέσω ενός ενισχυμένου δικαιώματος φορητότητας , αντιγραφής ή μεταφοράς δεδομένων εύκολα από διάφορες υπηρεσίες, όπου τα δεδομένα παράγονται μέσω έξυπνων αντικειμένων , μηχανών και συσκευών. Η νέα νομοθεσία θα ενδυναμώσει τους καταναλωτές και τις εταιρείες δίνοντάς τους λόγο για το τι μπορεί να γίνει με τα δεδομένα που δημιουργούνται από τα συνδεδεμένα προϊόντα τους.
Κύρια ζητήματα που διατηρούν τη γενική ώθηση της πρότασης της Επιτροπής
Ο κανονισμός προτείνει νέους κανόνες σχετικά με το ποιος μπορεί να χρησιμοποιεί και να έχει πρόσβαση σε δεδομένα που παράγονται στην ΕΕ σε όλους τους οικονομικούς τομείς. Στοχεύει στη διασφάλιση της δικαιοσύνης στο ψηφιακό περιβάλλον, στην τόνωση μιας ανταγωνιστικής αγοράς δεδομένων , στη δημιουργία ευκαιριών για καινοτομία με γνώμονα τα δεδομένα και στη βελτίωση της πρόσβασης των δεδομένων σε όλους.
Η πρόταση αποσκοπεί επίσης στη διευκόλυνση της εναλλαγής παρόχων υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων, θεσπίζει διασφαλίσεις κατά της παράνομης μεταφοράς δεδομένων από παρόχους υπηρεσιών cloud και προβλέπει την ανάπτυξη προτύπων διαλειτουργικότητας για τα δεδομένα που θα επαναχρησιμοποιούνται μεταξύ των τομέων.
Η κοινή θέση του Συμβουλίου διατηρεί τη γενική ιδέα της πρότασης της Επιτροπής, συγκεκριμένα όσον αφορά:
- μέτρα που επιτρέπουν στους χρήστες συνδεδεμένων συσκευών, από έξυπνες οικιακές συσκευές έως έξυπνα βιομηχανικά μηχανήματα, να αποκτήσουν πρόσβαση στα δεδομένα που δημιουργούνται από αυτές, τα οποία συχνά συλλέγονται αποκλειστικά από τους κατασκευαστές
- μέτρα για την πρόληψη της κατάχρησης συμβατικών ανισορροπιών στις συμβάσεις κοινής χρήσης δεδομένων λόγω αθέμιτων συμβατικών όρων που επιβάλλονται από μέρος με σημαντικά ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση
- μέσα για τους φορείς του δημόσιου τομέα να έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν δεδομένα που κατέχει ο ιδιωτικός τομέας που είναι απαραίτητα σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ιδίως σε περίπτωση δημόσιας έκτακτης ανάγκης, όπως πλημμύρες και πυρκαγιές, ή για την εφαρμογή νομικής εντολής εάν τα δεδομένα δεν είναι διαφορετικά διαθέσιμα
- νέοι κανόνες που επιτρέπουν στους πελάτες να εναλλάσσονται αποτελεσματικά μεταξύ διαφορετικών παρόχων υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων στο cloud και εφαρμόζουν διασφαλίσεις κατά της παράνομης μεταφοράς δεδομένων
Κύριες τροπολογίες στην πρόταση της Επιτροπής
Το κείμενο του Συμβουλίου τροποποιεί διάφορα μέρη της πρότασης της Επιτροπής, συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων πτυχών:
- σαφέστερος ορισμός του πεδίου εφαρμογής του κανονισμού, ιδίως όσον αφορά τα δεδομένα Διαδικτύου των πραγμάτων (IoT), όπου η εστίαση μεταφέρθηκε στις λειτουργίες των δεδομένων που συλλέγονται από συνδεδεμένα προϊόντα αντί για τα ίδια τα προϊόντα
- ορισμένες διευκρινίσεις σχετικά με την αλληλεπίδραση μεταξύ του νόμου περί δεδομένων και της υφιστάμενης οριζόντιας και τομεακής νομοθεσίας, όπως ο νόμος για τη διακυβέρνηση των δεδομένων και ο γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων (GDPR)
- την προστασία των εμπορικών μυστικών και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας , συνοδευόμενη από κατάλληλες διασφαλίσεις κατά της καταχρηστικής συμπεριφοράς
- πρόσθετες οδηγίες σχετικά με την εύλογη αποζημίωση για τη διάθεση των δεδομένων και τους μηχανισμούς επίλυσης διαφορών
- κάποια βελτίωση των αιτημάτων κοινής χρήσης δεδομένων από φορείς του δημόσιου τομέα βάσει εξαιρετικών αναγκών
- σαφέστερες και ευρύτερα εφαρμόσιμες διατάξεις σχετικά με την αποτελεσματική εναλλαγή μεταξύ υπηρεσιών επεξεργασίας δεδομένων
Επόμενα βήματα
Η σημερινή συμφωνία για την κοινή θέση του Συμβουλίου θα επιτρέψει στη σουηδική Προεδρία να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (« τριμερείς διάλογοι ») για την τελική έκδοση της προτεινόμενης νομοθεσίας.
Ιστορικό
Μετά την πράξη διακυβέρνησης δεδομένων που εγκρίθηκε από τους συννομοθέτες το 2022, ο κανονισμός για τον νόμο περί δεδομένων είναι η δεύτερη κύρια νομοθετική πρωτοβουλία που προκύπτει από την ευρωπαϊκή στρατηγική της Επιτροπής για τα δεδομένα τον Φεβρουάριο του 2020, η οποία στοχεύει να καταστήσει την ΕΕ ηγέτη στην κοινωνία μας που βασίζεται στα δεδομένα.
Ενώ ο νόμος διακυβέρνησης δεδομένων δημιουργεί τις διαδικασίες και τις δομές για τη διευκόλυνση της κοινής χρήσης δεδομένων από εταιρείες, ιδιώτες και τον δημόσιο τομέα, ο νόμος δεδομένων διευκρινίζει ποιος μπορεί να δημιουργήσει αξία από τα δεδομένα και υπό ποιες συνθήκες. Αυτή είναι μια βασική ψηφιακή αρχή που θα συμβάλει στη δημιουργία μιας σταθερής και δίκαιης οικονομίας βάσει δεδομένων και θα καθοδηγήσει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ΕΕ έως το 2030. Θα οδηγήσει σε νέες, καινοτόμες υπηρεσίες και πιο ανταγωνιστικές τιμές για υπηρεσίες aftermarket και επισκευές συνδεδεμένων αντικειμένων (“ Internet of Things” / IoT).
Στα συμπεράσματά του της 25ης Μαρτίου 2021 , το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού για την ανάπτυξη, την ευημερία, την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, καθώς και για την ευημερία των κοινωνιών μας. Υπό το φως αυτών των φιλοδοξιών και προκλήσεων, η Επιτροπή πρότεινε στις 23 Φεβρουαρίου 2022 μέτρα για μια δίκαιη και καινοτόμο οικονομία δεδομένων (Data Act), ως συνέχεια της ανακοίνωσής της του Φεβρουαρίου 2020 σχετικά με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα.
24.3.2023
