Με τις αποφάσεις που εγκρίθηκαν σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρατόμ θα αποχωρήσουν από τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας, ενώ τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν τον εκσυγχρονισμό της κατά την επόμενη Διάσκεψη για τον Χάρτη Ενέργειας. Οι αποφάσεις συνδέονται καθώς αποτελούν τους δύο πυλώνες ενός πολιτικού συμβιβασμού που είναι γνωστός ως ο βελγικός οδικός χάρτης για τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας.
Η σημερινή επίσημη υιοθέτηση από το Συμβούλιο δίνει το τελικό πράσινο φως στην ΕΕ και την Ευρατόμ να αποχωρήσουν από τη Συνθήκη για τον Ενεργειακό Χάρτη αφού το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την ενέκρινε κατά την τελευταία σύνοδο ολομέλειάς του τον Απρίλιο του 2024.
Η Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας (ECT) είναι μια πολυμερής συμφωνία που τέθηκε σε ισχύ το 1998 και περιέχει διατάξεις για την προστασία των επενδύσεων και το εμπόριο στον ενεργειακό τομέα. Καθώς αυτή η συνθήκη δεν είναι πλέον σύμφωνη με τη συμφωνία του Παρισιού και τις φιλοδοξίες της ΕΕ σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση, ξεκίνησε μια διαδικασία εκσυγχρονισμού το 2018.
Τα κράτη μέλη που επιθυμούν να παραμείνουν συμβαλλόμενα μέρη μετά την αποχώρηση της ΕΕ και της Ευρατόμ θα μπορούν να ψηφίσουν κατά την επερχόμενη Διάσκεψη για τον Ενεργειακό Χάρτη – που αναμένεται να πραγματοποιηθεί έως τα τέλη του 2024 – εγκρίνοντας ή όχι με την έγκριση μιας εκσυγχρονισμένης συμφωνίας.
Με αυτόν τον τρόπο, με το να σπάσει το αδιέξοδο εντός της ΕΕ, ο βελγικός οδικός χάρτης ξεκλείδωσε επίσης τη διαδικασία εκσυγχρονισμού της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας για τα συμβαλλόμενα μέρη εκτός ΕΕ.
Η σημερινή υιοθέτηση αντιπροσωπεύει το τελευταίο ορόσημο στον βελγικό οδικό χάρτη που δημιουργήσαμε για τη Συνθήκη για τον Ενεργειακό Χάρτη. Με βάση τις βάσεις που έθεσαν οι Σουηδοί προκάτοχοί μας, η βελγική Προεδρία εργάστηκε ακούραστα για να σπάσει αυτό το περίπλοκο αδιέξοδο και βρήκε μια ισορροπία αποδεκτή και χρήσιμη για όλους.
Tinne Van der Straeten, Υπουργός Ενέργειας του Βελγίου
Επόμενα βήματα
Σε ισχύ τίθενται σήμερα οι αποφάσεις για την αποχώρηση της ΕΕ και της Ευρατόμ, καθώς και οι αποφάσεις για τον εκσυγχρονισμό της Συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας . Η απόσυρση θα τεθεί σε ισχύ ένα έτος μετά την παραλαβή της ειδοποίησης από τον θεματοφύλακα της συνθήκης. Η θέση που θα λάβουν τα υπόλοιπα κράτη μέλη σχετικά με τον εκσυγχρονισμό θα εφαρμοστεί κατά την επόμενη Διάσκεψη για τον Χάρτη Ενέργειας.
Ιστορικό
Στις 7 Ιουλίου 2023, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με την αποχώρηση της Ένωσης από τη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας, μαζί με παρόμοια πρόταση για την Ευρατόμ, καθώς έκρινε ότι δεν είναι πλέον συμβατή με τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα στο πλαίσιο του Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η Συμφωνία του Παρισιού, κυρίως λόγω ανησυχιών για συνεχιζόμενες επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα.
Την 1η Μαρτίου 2024, η Επιτροπή πρότεινε δύο σχέδια αποφάσεων του Συμβουλίου σχετικά με τη θέση που πρέπει να ληφθεί εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρατόμ αντίστοιχα στη σχετική συνεδρίαση της Διάσκεψης για τον Ενεργειακό Χάρτη και για τα υπόλοιπα κράτη μέλη να εγκρίνουν ή να μην αντιταχθούν στην εκσυγχρονισμένη Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας.
Το σύνολο των τεσσάρων αποφάσεων εγκρίνεται επίσημα σήμερα ως οι δύο πυλώνες ενός συμβιβασμού που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο.
30.5.2024
