Analysis by Luke McGee, CNN
Οι 30 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες την Παρασκευή για να συζητήσουν τα επόμενα βήματα της συμμαχίας στην Ουκρανία. Οι διπλωματικές προσπάθειες δεν κατάφεραν να τερματίσουν το χάος στη χώρα, οκτώ ημέρες μετά την εντολή του Βλαντιμίρ Πούτιν προς τα ρωσικά στρατεύματα να εισβάλουν. Η κατάσταση στο εσωτερικό της Ουκρανίας φαίνεται απίθανο να βελτιωθεί σύντομα. Μια ρωσική φάλαγγα μήκους 40 μιλίων με προορισμό την πρωτεύουσα, το Κίεβο, έχει σταματήσει εδώ και μέρες καθώς Ουκρανοί μαχητές κατέχουν βασικές περιοχές, ενώ ρωσικά στρατεύματα έχουν διεκδικήσει άλλες βασικές στρατηγικές περιοχές και, από σήμερα το πρωί, καταλαμβάνουν τον πυρηνικό σταθμό zaporizhzhia.
Παρά τη ζοφερή κατάσταση στην περιοχή, το ΝΑΤΟ δεν είναι πρόθυμο να εμπλακεί άμεσα στη σύγκρουση — συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων — πέρα από την υποστήριξη της αντίστασης της Ουκρανίας σε εισβολή η οποία σκοτώνει αθώους πολίτες.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε την Παρασκευή ότι η απαγόρευση πτήσεων πάνω από την Ουκρανία δεν αποτελεί επιλογή που εξετάζεται από τη συμμαχία. “Συμφωνήσαμε ότι δεν πρέπει να έχουμε αεροπλάνα του ΝΑΤΟ να επιχειρούν πάνω από ουκρανικό εναέριο χώρο ή στρατεύματα του ΝΑΤΟ σε ουκρανικό έδαφος”, ανέφερε.
Ο Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου είναι μια ομάδα 30 βορειοαμερικανικών και ευρωπαϊκών εθνών. Σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, σκοπός του “είναι να εγγυηθεί την ελευθερία και την ασφάλεια των μελών του με πολιτικά και στρατιωτικά μέσα”.
Η συμμαχία δημιουργήθηκε το 1949 ως απάντηση στην έναρξη του Ψυχρού Πολέμου. Ο αρχικός σκοπός της ήταν να προστατεύσει τη Δύση από την απειλή που θέτει η Σοβιετική Ένωση. Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, πολλά πρώην σοβιετικά έθνη έχουν ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, προς μεγάλη ενόχληση του Πούτιν.
Συμμετοχή στο ΝΑΤΟ σημαίνει ενεργό ρόλο στις καθημερινές συζητήσεις για θέματα ασφάλειας και άμυνας που επηρεάζουν τη συμμαχία. Αυτό θα μπορούσε να κυμαίνεται από στρατηγικά μέτρα για την καταπολέμηση του κυβερνοπολέμου έως τη μετακίνηση στρατευμάτων εντός των συνόρων του ΝΑΤΟ για την προστασία άλλων μελών, όπως συνέβη κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης.
Τα μέλη υποτίθεται ότι δαπανούν το 2% του εθνικού ΑΕΠ για την άμυνα κάθε χρόνο, αν και λίγα μέλη το έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια.
Η πιο γνωστή πτυχή της συμμαχίας είναι το άρθρο 5 της συνθήκης, το οποίο, αν επικαλεστεί, σημαίνει ότι «μια επίθεση εναντίον ενός Συμμάχου θεωρείται επίθεση εναντίον όλων των Συμμάχων».
Το άρθρο 5 έχει επικαλεστεί μόνο μία φορά, ως απάντηση στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ωστόσο, η συμμαχία μπορεί να λάβει συλλογικά αμυντικά μέτρα χωρίς να επικαλεστεί το άρθρο 5, και επισημαίνει ότι το έκανε υπό το φως της ρωσικής επίθεσης κατά της Ουκρανίας.
Ζώνη απαγόρευσης πτήσεων είναι μια περιοχή όπου ορισμένα αεροσκάφη δεν μπορούν να πετάξουν για διάφορους λόγους. Στο πλαίσιο μιας σύγκρουσης όπως αυτή στην Ουκρανία, θα σήμαινε πιθανώς μια ζώνη στην οποία δεν επιτρεπόταν στα ρωσικά αεροπλάνα να πετούν, για να μην πραγματοποιήσουν αεροπορικές επιδρομές κατά της Ουκρανίας.
Το ΝΑΤΟ έχει επιβάλει ζώνες απαγόρευσης πτήσεων σε τρίτες χώρες στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένης της Βοσνίας και της Λιβύης.
Το πρόβλημα με τις στρατιωτικές ζώνες απαγόρευσης πτήσεων είναι ότι πρέπει να επιβάλλονται από τη στρατιωτική εξουσία. Εάν ένα ρωσικό αεροσκάφος πετούσε σε ζώνη απαγόρευσης πτήσεων του ΝΑΤΟ, τότε οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα έπρεπε να αναλάβουν δράση εναντίον αυτού του αεροσκάφους. Τα μέτρα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν την πτώση του αεροπλάνου από τον ουρανό. Αυτό, στα μάτια της Ρωσίας, θα ήταν μια πράξη πολέμου από το ΝΑΤΟ και πιθανότατα θα κλιμακώσει τη σύγκρουση.
Ούτε η Ουκρανία ούτε η Ρωσία είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Ο Πούτιν βλέπει σαφώς το ΝΑΤΟ ως άμεση απειλή για την εξουσία του και πρόσφατα επέκρινε την επέκτασή του προς τη Ρωσία, χρησιμοποιώντας το ως δικαιολογία για την εισβολή του στην Ουκρανία.
Ως αποτέλεσμα, το ΝΑΤΟ είναι εξαιρετικά απρόθυμο να εμπλακεί άμεσα στη σύγκρουση της Ουκρανίας με μια αντίπαλη πυρηνική δύναμη. Ενώ υποστηρίζει την αντίσταση της Ουκρανίας και αναγνωρίζει τις ενέργειες του Πούτιν ως εισβολή σε ένα κυρίαρχο έθνος, η συμμαχία απλά δεν είναι έτοιμη να κάνει κάτι που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως άμεση πράξη πολέμου κατά της Ρωσίας και να διακινδυνεύσει μια κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει στη χρήση πυρηνικών όπλων.
Ο Πούτιν πιστεύει εδώ και καιρό ότι η Ρωσία πέτυχε μια κακή συμφωνία μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης — κάτι που έχει αποκαλέσει “τη μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του 20ου αιώνα”.
Παραπονέθηκε ότι το ΝΑΤΟ, με την πάροδο του χρόνου, επέκτεινε τα σύνορά του με την αποδοχή χωρών της Ανατολικής Ευρώπης που ήταν κάποτε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης — πράγμα που σημαίνει ότι η Ρωσία μοιράζεται πλέον χερσαία σύνορα με τη μεγαλύτερη στρατιωτική συμμαχία του κόσμου, μειώνοντας έτσι τη γεωπολιτική του δύναμη στη σφαίρα επιρροής της μόσχας.
Μόλις το Φεβρουάριο, απαίτησε από το ΝΑΤΟ να επιστρέψει στα σύνορα του 1997, προτού τα έθνη της Βαλτικής Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία, τα δύο τελευταία από τα οποία συνορεύουν με τη Ρωσία, εντάχθηκαν στη συμμαχία.
Πηγή: cnn news
Συμπληρωματικά.
To NATO που ιδρύθηκε από 12 χώρες, σήμερα έχει 29 μέλη. Αρκετές χώρες είναι σε στάδιο ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Αλβανία (2009), Βέλγιο (1949), Βουλγαρία (2004), Καναδάς (1949), Κροατία (2009, Τσεχία (1999), Δανία (1949), Εσθονία (2004), Γαλλία (1949), Γερμανία (1955), Ελλάδα (1952), Ουγγαρία (1999), Ισλανδία (1949), Ιταλία (1949), Λετονία (2004), Λιθουανία (2004), Λουξεμβούργο (1949), Μοντενέγρο (2017), Ολλανδία (1949), Νορβηγία (1949), Πολωνία (1999), Πορτογαλία (1949), Ρουμανία (2004), Σλοβακία (2004), Ισπανία (1982), Τουρκία (1952), Ηνωμένο Βασίλειο (1949), Ηνωμένες Πολιτείες (1949).
