Το μισό του ουρανού (Οι ανισότητες των φύλων)

Γράφει ο Δημήτρης Οικονόμου

Την περασμένη Τετάρτη, το απόγευμα, κατέβηκα μέχρι το Σύνταγμα, μιας και στο καφέ του Public παρουσίαζε το βιβλίο της «Πολιτικές Ισότητας των Φύλων» η Μαρία Στρατηγάκη. Γνώρισα, εδώ και κάποια χρόνια, την Μαρία ως αντιδήμαρχο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Πρόνοιας και Ισότητας στο δήμο Αθηναίων και εκτίμησα το ενδιαφέρον και τις προσπάθειες της για τα θέματα ευθύνης της. Δεν είμαι ο μόνος! Η αίθουσα της παρουσίασης ήταν γεμάτη κόσμο, ανάμεσα στους παρευρισκόμενους και διακεκριμένοι συμπολίτες. Οι παρουσιάσεις του βιβλίου εξαιρετικές, όπως και το ίδιο το βιβλίο, μια εργασία-αναφορά για τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών και τον αγώνα για την εξάλειψή τους. Άξιο μνείας βέβαια ότι το κοινό ήταν, κυρίως γυναικείο. Αντίστοιχη όπως άλλωστε και στο πάνελ με εκπροσώπηση της “διαφορετικότητας” από τον πρώην πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου και την αξιοπρόσεκτη εισήγηση του. Και αναλογίστηκα πόσοι άραγε θα θεωρούσαμε φυσική αυτή την ανισορροπία, την πλάνη τελικά ότι η Ισότητα των φύλων πρέπει να ενδιαφέρει μόνο τις γυναίκες; Λες και οι ανισότητες δεν βλάπτουν σοβαρά όλους μας, άντρες και γυναίκες.

Η πραγματικότητα βέβαια είναι χειρότερη από την αδιαφορία. Φαίνεται να έχουμε υποχωρήσει στο να θεωρούμε το μοναδικό ζήτημα της ισότητας μεταξύ των φύλων τις γυναικοκτονίες και την έμφυλη βία και να περνάει σχεδόν απαρατήρητο ότι είμαστε στις χειρότερες θέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση στη συμμετοχή γυναικών σε θέσεις ευθύνης. Η συμμετοχή 5 μόνο γυναικών στο αρχικό σχήμα της παρούσας κυβερνητικής πλειοψηφίας νομίζω μιλάει από μόνο του. Αλλά αντίστοιχες απογοητευτικές επιδόσεις έχουμε στη χώρα μας στο κοινοβούλιο, στις δουλειές, τελικά σε όλες τις θέσεις ευθύνης, δημόσιες ή ιδιωτικές.

Πώς περιμένουμε να φτάσουμε στις πραγματικές μας δυνατότητες με «το μισό του ουρανού» να είναι ουσιαστικά και σε μεγάλο βαθμό υποτιμημένο, υποβαθμισμένο και παραγκωνισμένο και συζητάμε για αυτά μόνο όταν φτάσουμε στο σημείο της σωματικής βίας; Λες και δεν είναι βία η οικονομική εξάρτηση και η ανισότητα των ευκαιριών. Λες και όλα αυτά είναι προδιαγεγραμμένη μοίρα που φαίνεται να έχουμε αποδεχτεί. Όλα καλά καμωμένα λοιπόν, φτάνει να μη βαράτε. Πόση υποκρισία!

Η αλήθεια είναι ότι μόνο με συνδυασμένες προσπάθειες μπορούμε να κάνουμε βήματα μπροστά. Ας δούμε, παραδείγματος χάριν, την βία εις βάρος των γυναικών. Και η ενθάρρυνσή των θυμάτων της να καταγγείλουν τα περιστατικά, αλλά και η οργάνωση δομών υποστήριξης τους, και, ασφαλώς, η καταγραφή και αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών βαρβαρότητας είναι απαραίτητα. Με τα περισσότερα από αυτά να μην βρίσκονται ακόμα στο επίπεδο που θα έπρεπε.

Βέβαια σκέφτομαι μήπως «ζητάω πολλά», ενώ, την ίδια στιγμή, εξελίσσεται μια επίθεση στα δικαιώματα των γυναικών, με κορυφαίο ίσως παράδειγμα την αμφισβήτηση του δικαιώματος στα σώμα τους, του δικαιώματος στην άμβλωση. Όμως όχι, όσο η πραγματική ισότητα των φύλων, ισότητα ευκαιριών, ισότητα αμοιβής, ισότητα προσβάσεων δεν γίνει πραγματικότητα, τόσο θα επανεμφανίζονται οι εφιάλτες του παρελθόντος. Όσο το φύλο συνεχίζει να είναι προσδιοριστικός παράγοντας για τα όρια του τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος στη ζωή του, τόσο η βαρβαρότητα θα παραμένει υπαρκτή, έστω περιθωριοποιημένη, αλλά χωρίς να εξαφανιστεί από τη δημόσια ζωή.

Χρειάζονται μέτρα, πολιτικές, δομές, δράσεις αλλά το κυριότερο χρειάζεται μια πολιτισμική επανάσταση απέναντι σε ότι επιμένει να μας χωρίζει σε κομμάτια.

Δημήτρης Οικονόμου

10.10.2022