Η Προεδρία του Συμβουλίου και οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με την αναθεώρηση του κανονισμού για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων . Το επικαιροποιημένο πλαίσιο στοχεύει στην ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να εντοπίζει, να αξιολογεί και να αντιμετωπίζει ορισμένους κινδύνους που σχετίζονται με τις ξένες επενδύσεις, διατηρώντας παράλληλα το άνοιγμα στο παγκόσμιο εμπόριο και τις επενδύσεις.
Ο αναθεωρημένος κανονισμός βασίζεται στη λειτουργία του ισχύοντος πλαισίου για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων, ο οποίος είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της δημόσιας τάξης και ασφάλειας σε ολόκληρη την ΕΕ. Η συμφωνία ενισχύει το ισχύον σύστημα προβλέποντας έναν κοινό μηχανισμό ελάχιστου ελέγχου που θα εφαρμόζεται από όλα τα κράτη μέλη, καλύπτοντας επίσης τις ξένες επενδύσεις που πραγματοποιούνται μέσω θυγατρικών εταιρειών της ΕΕ.
Η συμφωνία αυξάνει επίσης τη συνοχή των εθνικών μηχανισμών , μειώνοντας το διοικητικό βάρος για τους επενδυτές και διασφαλίζοντας ότι παρακολουθούνται οι πιθανές διασυνοριακές επιπτώσεις των ξένων επενδύσεων στην ασφάλεια.
|
«Η σημερινή συμφωνία ενισχύει την ικανότητα της ΕΕ να προστατεύει την ασφάλεια και τη δημόσια τάξη της, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η Ευρώπη παραμένει ένας ελκυστικός προορισμός για τους επενδυτές. Επιτύχαμε ένα ισορροπημένο και αναλογικό πλαίσιο που εστιάζει στις πιο ευαίσθητες τεχνολογίες και υποδομές, σέβεται τα δικαιώματα των χωρών και είναι αποτελεσματικό τόσο για τις αρχές όσο και για τις επιχειρήσεις.» |
| — Morten Bødskov, Υπουργός Βιομηχανίας, Εμπορίου και Οικονομικών της Δανίας |
Βασικά στοιχεία της σύμβασης
Ενιαία ελάχιστη κάλυψη ελέγχου
Για να διασφαλιστεί μεγαλύτερη εναρμόνιση σε ολόκληρη την ΕΕ, οι συννομοθέτες συμφώνησαν ότι όλα τα κράτη μέλη θα θεσπίσουν μηχανισμούς ελέγχου που θα καλύπτουν ένα στοχευμένο και σαφώς καθορισμένο σύνολο ευαίσθητων τομέων στους οποίους πρέπει να ελέγχουν τις ξένες επενδύσεις. Το ελάχιστο πεδίο εφαρμογής θα περιλαμβάνει:
- αγαθά διπλής χρήσης και στρατιωτικός εξοπλισμός
- υπερκρίσιμες τεχνολογίες , όπως η τεχνητή νοημοσύνη (σύμφωνα με τους ορισμούς του νόμου της ΕΕ για την τεχνητή νοημοσύνη και με έμφαση στην τεχνητή νοημοσύνη γενικής χρήσης που σχετίζεται με το διάστημα ή την άμυνα), οι κβαντικές τεχνολογίες και οι ημιαγωγοί
- κρίσιμες πρώτες ύλες
- κρίσιμες οντότητες στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των ψηφιακών υποδομών , βάσει αξιολόγησης βάσει κινδύνου από το κράτος μέλος στο οποίο έχει τεθεί ο στόχος της ΕΕ
- εκλογικές υποδομές (π.χ. βάσεις δεδομένων ψηφοφόρων, συστήματα ψηφοφορίας, συστήματα διαχείρισης εκλογών)
- Ένας περιορισμένος κατάλογος οντοτήτων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα , ο οποίος περιορίζεται ώστε να περιλαμβάνει μόνο κεντρικούς αντισυμβαλλομένους, κεντρικά αποθετήρια τίτλων, διαχειριστές ρυθμιζόμενων αγορών, διαχειριστές συστημάτων πληρωμών ( εξαιρουμένων των κεντρικών τραπεζών ) και συστημικά σημαντικά ιδρύματα.
Ένας ενισχυμένος αλλά αναλογικός μηχανισμός συνεργασίας και λογοδοσίας
Η συμφωνία επιβεβαιώνει ότι οι αποφάσεις ελέγχου παραμένουν αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους μέλους στο οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί η επένδυση. Τα κράτη μέλη έχουν πλήρη διακριτική ευχέρεια να αποφασίσουν εάν θα εγκρίνουν, θα θέσουν όρους ή θα απαγορεύσουν μια επένδυση. Το τελικό κείμενο διατηρεί αυτήν την αρχή, βελτιώνοντας παράλληλα τη διαφάνεια και τον συντονισμό μεταξύ των εθνικών αρχών και της Επιτροπής.
Σε περιπτώσεις όπου άλλα κράτη μέλη έχουν υποβάλει παρατηρήσεις ή η Επιτροπή έχει εκδώσει γνώμη, το κράτος μέλος που διενεργεί τον έλεγχο ιστορικού εξηγεί πώς αυτές ελήφθησαν υπόψη, συμπεριλαμβανομένων των λόγων τυχόν διαφωνίας , με την επιφύλαξη ευαίσθητων ζητημάτων εθνικής ασφάλειας. Η Επιτροπή μπορεί, κατόπιν συμφωνίας, να βοηθήσει το κράτος μέλος υποδοχής στη συλλογή πληροφοριών.
Βελτιστοποίηση διαδικασιών και διαλειτουργικότητας
Η συμφωνία διευκρίνισε και απλοποίησε επίσης αρκετές λειτουργικές πτυχές του πλαισίου, όπως:
- μια νέα κοινή βάση δεδομένων για την πρόληψη παρατυπιών και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής σχετικών εμπειριών μεταξύ των αρχών
- μια προαιρετική ενιαία πύλη για την ηλεκτρονική υποβολή ξένων επενδύσεων, η οποία θα δημιουργηθεί κατόπιν αιτήματος τουλάχιστον εννέα κρατών μελών
- εξήγηση των παραγόντων κινδύνου για την αξιολόγηση ξένων επενδύσεων .
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία θα εγκριθεί τώρα από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο πριν από την επίσημη έγκρισή της. Οι νέοι κανόνες θα εφαρμοστούν 18 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού.
Φόντο
Ο ισχύων κανονισμός για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) ισχύει από τον Οκτώβριο του 2020 και δημιούργησε, για πρώτη φορά, ένα πλαίσιο σε επίπεδο ΕΕ που επιτρέπει στα κράτη μέλη και την Επιτροπή να συνεργάζονται για τον έλεγχο των άμεσων ξένων επενδύσεων που είναι πιθανό να επηρεάσουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη.
Από την εισαγωγή του, ο αριθμός των κρατών μελών με εθνικό μηχανισμό ελέγχου έχει αυξηθεί σημαντικά. Ωστόσο, οι διαφορές στο πεδίο εφαρμογής, τα κατώτατα όρια, τα χρονοδιαγράμματα και τις διαδικασίες εξακολουθούν να υπάρχουν, δημιουργώντας αβεβαιότητα για τους επενδυτές και πιθανούς κινδύνους για την εσωτερική αγορά. Επιπλέον, οι εξελισσόμενες γεωπολιτικές και τεχνολογικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων των απειλών για τις κρίσιμες υποδομές, την αλληλεξάρτηση της εφοδιαστικής αλυσίδας και την ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών διπλής χρήσης, τόνισαν την ανάγκη εκσυγχρονισμού της προσέγγισης της ΕΕ.
Η αναθεώρηση του κανονισμού ήταν μία από τις πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν στη δέσμη μέτρων της Επιτροπής για το 2024 για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ.
- Εντολή διαπραγμάτευσης του Συμβουλίου
- Πρόταση της Επιτροπής
- Ευρωπαϊκή οικονομική ασφάλεια (γενικές πληροφορίες)
11.12.2025
