Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, στο πλαίσιο της επίσκεψής της στο Ρέθυμνο για την 158η επέτειο του ολοκαυτώματος της Ιεράς Μονής Αρκαδίου, ανακηρύχθηκε Επίτιμη Δημότης της πόλης.
Ακολουθεί η αντιφώνηση της κυρίας Σακελλαροπούλου:
«Κύριε Δήμαρχε,
Με ιδιαίτερη χαρά επισκέπτομαι το Ρέθυμνο, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Κρήτης, με τη μακραίωνη ιστορία και τη ζωντανή παράδοση. Ένα λιμάνι σταυροδρόμι πολιτισμών, τόπος οικονομικής και πολιτισμικής ώσμωσης για τους φιλοπρόοδους λαούς της Μεσογείου, αλλά και πόλος έλξης για τις εκάστοτε ισχυρές δυνάμεις που ήθελαν να κυριαρχήσουν στην περιοχή και να ελέγξουν τους θαλάσσιους δρόμους προς την Ανατολή.
Όπως γνωρίζουμε από τις ιστορικές μελέτες και τα αρχαιολογικά ευρήματα, το Ρέθυμνο χτίστηκε κοντά στα ερείπια της αρχαίας μινωικής πόλης – κράτους Ρίθυμνας, η οποία γνώρισε μεγάλη ακμή κατά τον 4ο και 3ο αιώνα π.Χ. Ωστόσο τα θεμέλια της σημερινής μορφής της πόλης μπήκαν στα χρόνια της Ενετοκρατίας, χρόνια έντονης ανάπτυξης, οικονομικής ευμάρειας, άνθισης των επιστημών, των τεχνών και των γραμμάτων, ιδίως από το 1500 ως το 1669. «Λέγεται πως τον παλιό καιρό ακούστηκε στον κόσμο για το εμπόριό της, πως πρόκοψε στη ναυτοσύνη, γέννησε κιόλας δυο τρεις καλούς ποιητάδες και ζωγράφους που’ ναι πάντα χρειαστοί για να βαστιέται τ΄ όνομα ενός τόπου ακατάλυτο», έγραψε για την αγαπημένη του πολιτεία ο συντοπίτης σας Παντελής Πρεβελάκης. Και πράγματι, ακατάλυτο έμεινε το όνομα της πόλης. Γιατί εκείνο «τον παλιό καιρό» άκμασαν οι μεγάλοι της κρητικής αγιογραφίας, χτίστηκαν επιβλητικά αρχιτεκτονήματα και είδαν το φως οι κορυφαίες δημιουργίες του Βιτσέντζου Κορνάρου και του Γεώργιου Χορτάτση, αλλά και του Στέφανου Σαχλίκη, του ιταλικής καταγωγής Μαρίνου Φαλιέρου, του Ρεθεμνιώτη ποιητή Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή.
Και είναι ο Μαρίνος Τζάνε Μπουνιαλής που θα θρηνήσει, στο στιχούργημά του «Κρητικός πόλεμος», το θεωρούμενο ως το κύκνειο άσμα της Κρητικής Αναγέννησης, την πτώση της Κρήτης στα χέρια των Οθωμανών και το ξεκίνημα της βαθιάς και πολύχρονης νύχτας της τουρκικής δουλείας. Πολύ νωρίς, αρχίζουν οι προσπάθειες των κατακτητών να αλλοιώσουν τη δημογραφική σύνθεση του νησιωτικού πληθυσμού με τη μεταφορά Τουρκοαιγυπτίων και τον βίαιο εξισλαμισμό των κατοίκων. Αλλά δεν θα το κατορθώσουν. Από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης το 1821 ως και την επίσημη ενσωμάτωση της Κρήτης στον εθνικό κορμό, το 1913, οι Ρεθυμιώτες δεν θα πάψουν να αγωνίζονται για τη λευτεριά του τόπου τους. Θα λάβουν μέρος σε όλες τις κρητικές επαναστάσεις του 19ου αιώνα και θα πληρώσουν βαρύ φόρο αίματος, μετρώντας πάρα πολλά θύματα. Με κορυφαίο βέβαια γεγονός στη νεότερη ιστορία της περιοχής την ανατίναξη της πυριτιδαποθήκης της Ιεράς Μονής Αρκαδίου στις 9 Νοεμβρίου του 1866, μετά την πολιορκία της από πολυάριθμα τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα. Τότε που ο ηγούμενος Γαβριήλ Μαρινάκης, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης και σχεδόν 1000 άλλοι έγκλειστοι ήρωες, άνδρες και γυναίκες με τα παιδιά τους, προτίμησαν τον ένδοξο θάνατο παρά την ατιμωτική παράδοση, συγκλονίζοντας, με την υπέρτατη θυσία τους, την Ευρώπη και όλο τον κόσμο, ενδυναμώνοντας το όραμα των Κρητών για ελευθερία και προετοιμάζοντας το έδαφος για την πολυπόθητη ένωση με την Ελλάδα.
Κύριε Δήμαρχε,
Το Ρέθυμνο δεν είναι πια το μικρό γραφικό λιμάνι με τις επτά χιλιάδες ψυχές, «το αγαθό θεριό» καθώς το ονόμασε ο Παντελής Πρεβελάκης, πάντα μνημονεύοντάς το με νοσταλγία στα γραπτά του. Και μολονότι δεν υπάρχουν πια τα σαπωνοποιεία, τα βυρσοδεψεία, οι χαρουπόμυλοι και οι ποτοποιίες που άλλοτε σφράγιζαν την εικόνα της πόλης, η τουριστική ανάπτυξη και το εμπόριο δίνουν στο Ρέθυμνο σφρίγος, ενώ η περίφημη Φιλοσοφική σχολή, η Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, και η Σχολή Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης, το μεταμορφώνουν σε σημείο αναφοράς σε σχέση με τις ανθρωπιστικές σπουδές στον τόπο μας.
Ως δημότης πλέον κι εγώ της πόλης, θα παρακολουθώ με ενδιαφέρον κάθε αναπτυξιακό έργο που βελτιώνει την καθημερινή ζωή των κατοίκων και προβάλλει διεθνώς τον τόπο, τον πολιτισμό και την ιστορία του. Η ανάπλαση της πλατείας Τεσσάρων Μαρτύρων, έργο καθοριστικό για την αναζωογόνηση του αστικού κέντρου, η αποκατάσταση των τειχών του επιβλητικού φρουρίου της Φορτέτσας, η ανέγερση του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου που θα συμβάλλει στην οριστική διαμόρφωση του δυτικού μετώπου της πόλης, ο νέος χωροταξικός σχεδιασμός, αλλά και πολλά μικρότερα έργα για την αναβάθμιση των αστικών υποδομών που έχετε ήδη δρομολογήσει, μας δίνουν μια καθαρή εικόνα ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους τους πολίτες.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς για την τιμή που μου αποδίδετε σήμερα καθιστώντας με μία από εσάς. Η ομορφιά της πόλης, η ιστορία της, το ηρωικό παρελθόν της και οι εξαιρετικές προοπτικές της κάνουν την τιμή αυτή ακόμη πιο συγκινητική».
