Σήμερα, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν προσωρινά σε έναν κανονισμό για την πρόληψη της απώλειας πλαστικών σφαιριδίων – των βιομηχανικών πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πλαστικών προϊόντων – στο περιβάλλον. Οι νέοι κανόνες θα βοηθήσουν στη βελτίωση του χειρισμού των πλαστικών pellet σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα.
Τα μικροπλαστικά, συμπεριλαμβανομένων των πλαστικών σφαιριδίων, βρίσκονται πλέον παντού — στους ωκεανούς, τις θάλασσές μας, ακόμη και στα τρόφιμα που τρώμε. Κάθε χρόνο, το ισοδύναμο έως και 7.300 φορτηγών με πλαστικά πέλλετ χάνεται στο περιβάλλον. Σήμερα, η ΕΕ έχει κάνει ένα ορόσημο βήμα προς τη μείωση της ρύπανσης από πέλλετ υιοθετώντας μέτρα για την αντιμετώπιση των απωλειών και τη διασφάλιση του σωστού χειρισμού, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων μεταφορών.
Paulina Hennig-Kloska, Υπουργός Κλίματος και Περιβάλλοντος της Πολωνίας
Ισχυρότερη πρόληψη απωλειών pellet
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, η πρόληψη των απωλειών πλαστικών pellet θα είναι ο κύριος στόχος για τους φορείς εκμετάλλευσης και τους μεταφορείς της ΕΕ και εκτός ΕΕ . Ένα σαφές πλαίσιο καθορίζει τις υποχρεώσεις για περιπτώσεις τυχαίων απωλειών με επίκεντρο τις εργασίες καθαρισμού. Ένα σαφές σύνολο μέτρων θα συμπεριληφθεί σε ένα σχέδιο διαχείρισης κινδύνου, το οποίο θα καταρτιστεί από κάθε εγκατάσταση που χειρίζεται pellets. Τέτοια μέτρα θα αφορούν, μεταξύ άλλων, τη συσκευασία, τη φόρτωση και εκφόρτωση, την εκπαίδευση του προσωπικού, καθώς και τον απαραίτητο εξοπλισμό.
Για να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των μεταφορέων της ΕΕ και των τρίτων χωρών και για να διασφαλιστεί η λογοδοσία και η διαφάνεια για όλους τους μεταφορείς πλαστικών σφαιριδίων, οι μεταφορείς εκτός ΕΕ θα πρέπει να ορίσουν εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο στην ΕΕ.
Επίτευξη απλοποίησης και συμμόρφωσης
Σύμφωνα με τους στόχους απλούστευσης για τις μικρότερες εταιρείες και αντικατοπτρίζοντας την προσέγγιση του Συμβουλίου, η προσωρινή συμφωνία εξισορροπεί το υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος και τις απαιτήσεις για εταιρείες προσαρμοσμένες στο διαφορετικό μέγεθός τους. Υπό αυτή την έννοια, οι φορείς εκμετάλλευσης που διαχειρίζονται πάνω από 1.500 τόνους πλαστικών pellet ετησίως θα πρέπει να λάβουν πιστοποιητικό που θα εκδίδεται από ανεξάρτητο τρίτο μέρος. Οι μικρές εταιρείες που διακινούν επίσης πάνω από 1.500 τόνους ετησίως θα επωφεληθούν από ελαφρύτερες υποχρεώσεις, όπως η εφάπαξ πιστοποίηση που θα γίνει σε 5 χρόνια μετά την έναρξη ισχύος. Τέλος, οι εταιρείες που διακινούν λιγότερους από 1.500 τόνους ετησίως και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις θα χρειαστεί μόνο να εκδώσουν μια αυτοδήλωση συμμόρφωσης.
Θαλάσσιες μεταφορές
Η ανθεκτικότητα ενός πλαστικού pellet σε ένα υδάτινο περιβάλλον μπορεί να μετρηθεί για δεκαετίες ή περισσότερο, καθώς τα πλαστικά pellet δεν είναι βιοδιασπώμενα. Επιπλέον, οι θαλάσσιες μεταφορές αντιπροσώπευαν περίπου το 38% όλων των pellets που μεταφέρθηκαν στην ΕΕ το 2022.
Ως εκ τούτου, οι συννομοθέτες συμφώνησαν επίσης να ορίσουν υποχρεώσεις για τη θαλάσσια μεταφορά πλαστικών pellets (σε εμπορευματοκιβώτια εμπορευμάτων), συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης καλής ποιότητας συσκευασίας και της παροχής πληροφοριών σχετικά με τη μεταφορά και το φορτίο, σύμφωνα με τις οδηγίες του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Στη συνέχεια θα εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα, μετά από νομική και γλωσσική αναθεώρηση, και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Ο κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ 2 χρόνια μετά τη δημοσίευσή του. Για να διευκολυνθεί η συμμόρφωση στον ναυτιλιακό τομέα, οι συννομοθέτες συμφώνησαν να αναβάλουν την εφαρμογή των σχετικών κανόνων κατά ένα έτος (σε σύγκριση με τους υπόλοιπους κανόνες που ορίζονται στον κανονισμό).
Φόντο
Υπολογίζεται ότι μεταξύ 52.140 και 184.290 τόνων pellet χάθηκαν στο περιβάλλον στην ΕΕ το 2019. Απώλειες pellet μπορεί να συμβούν σε διάφορα στάδια κατά μήκος της αλυσίδας αξίας . Επί του παρόντος, κανένας κανόνας της ΕΕ δεν καλύπτει συγκεκριμένα τις απώλειες πλαστικών pellet, παρά τις δυσμενείς επιπτώσεις τους στο περιβάλλον, το κλίμα, την οικονομία και ενδεχομένως στην ανθρώπινη υγεία. Τα πλαστικά πέλλετ κατατάσσονται στην τρίτη θέση μεταξύ των μεγαλύτερων πηγών ακούσιας απελευθέρωσης μικροπλαστικών, μετά τα χρώματα και τα ελαστικά.
9.4.2025
