ΕΠΕΤΕΙΑΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ « Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940 ΚΑΙ ΤΟ ΟΧΙ ΔΙΑ ΜΕΣΟΥ ΤΩΝ ΑΙΩΝΩΝ» Ιωάννης Δ. Κακουδάκης

Ιωάννης Δ. Κακουδάκης
Αντιστράτηγος ε. α. Επίτιμος Α΄ Υπαρχηγός ΓΕΣ,
πρώην Διευθυντής της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του ΓΕΣ
και Πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Στρατιωτικής Ιστορίας του ΓΕΕΘΑ
Σήμερα, που γιορτάζουμε την 84η επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, της ιταλικής
εισβολής, και με τις ιστορικές προεκτάσεις τού Ελληνο-γεμανικού πολέμου και της
Μάχης της Κρήτης, πρέπει να επαναφέρουμε στη μνήμη μας τον τεράστιο άθλο της
Ελλάδας, για να διδασκόμαστε τι μπορεί να κάνει το Έθνος μας, όταν είναι ενωμένο
και προσηλωμένο στα εθνικά ιδεώδη και στις εθνικές μας επιταγές. Και πρέπει να
τιμούμε τους δημιουργούς του Έπους του1940, τους συντελεστές του, και τη μνήμη
των πεσόντων, και τέλος, πρέπει να υπενθυμίζουμε σε όσους επιβουλεύονται το ιερό
μας πάτριο έδαφος και την εθνική μας τιμή και αξιοπρέπεια, τι τους περιμένει, αν
τολμήσουν. Το Έπος του 1940 αποτελεί εθνικό οδοδείχτη.
Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου 1939 με την εισβολή
της Γερμανίας στην Πολωνία και την 28 Οκτωβρίου 1940, έφθασε και στην Ελλάδα
με την εισβολή της Ιταλίας. Η Γερμανία με τις κεραυνοβόλες ενέργειές της είχε
καταλάβει την Πολωνία, τη Δανία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, το
Λουξεμβούργο και τη Γαλλία, και είχε εδραιώσει τη φήμη για το αήττητο του Άξονα
(Γερμανίας – Ιταλίας – Ιαπωνίας…).
Από τα βαλκανικά κράτη, άλλα κήρυξαν ουδετερότητα και άλλα επιχειρούσαν
επιδίωξη καλής διαγωγής απέναντι στη Γερμανία. Η Γιουγκοσλαβία ήδη εκδηλωνόταν
φιλικά προς τον Άξονα, η Ρουμανία διαδήλωνε την αφοσίωσή της στις Δυτικές
Δυνάμεις (Μ. Βρετανία – Γαλλία), και την πρόθεσή της να συνεργασθεί μαζί τους, η
Βουλγαρία με ευνοϊκή στάση προς τον Άξονα, ασκούσε εφεκτική και καιροσκοπική
πολιτική. Τέλος, η Αλβανία που είχε καταληφθεί από τον Απρίλιο 1939 από την
Ιταλία,(αποβίβαση 7 Απριλίου 1939, Μεγάλη Παρασκευή), αποτελούσε το
προγεφύρωμα της Ιταλίας για την εφαρμογή των επεκτατικών της σχεδίων με πρώτο
θύμα την Ελλάδα.
Η εχθρότητα της Ιταλίας ήταν η συνέχεια μιας σειράς ενεργειών και
καταπιέσεων πριν και κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, της
Μικρασιατικής Εκστρατείας και τέλος, της αθέτησης της συμφωνίας για την
παραχώρηση της Δωδεκανήσου το 1922.Αποκορυφωμα της προκλητικότητας αυτής
των Ιταλών ήταν ο τορπιλισμός του εύδρομου καταδρομικού «ΕΛΛΗ, ανήμερα της
Παναγίας, 15 Αυγούστου 1940, με 8 νεκρούς και 22 τραυματίες. Αφορμή, τέλος, του
Ελληνοϊταλικού Πολέμου ήταν η απόρριψη από τον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας
Ιωάννη Μεταξά του ιταμού ιταλικού τελεσιγράφου, που του επιδόθηκε από τον
πρέσβη Ε. Γκράτσι στις 3 το πρωί της 28 Οκτωβρίου 1940, με την ιστορική
2
απάντηση, Alors, c’est la guerre, (Τότε, αυτό είναι πόλεμος). Η απάντηση ήταν «ΟΧΙ».
Κι ήταν το «ΟΧΙ» αυτό η δωρική, ομόψυχη και ομόφωνη απάντηση όλων των
Ελλήνων. Δεν ήταν τίποτε άλλο από την ιστορική, εθνική μας συνέπεια και συνέχεια,
του « μολών λαβέ » δια μέσου των αιώνων. Φωνή σύσσωμου του ελληνικού λαού,
μυριόστομη, στεντόρεια ιαχή, πανάρχαια και πανελλήνια άρνηση και ενωτική
σύμπνοια και ομόνοια, φυλετικό σύνθημα για εθνικό σάλπισμα και πανελλήνιο
εγερτήριο. Και δεν ήταν δυνατό να γίνει διαφορετικά, γιατί «σ΄ εχθρό εμείς με θέληση
δική μας, δε δώσαμε ποτέ νερό και χώμα».
Ο ηρωικός αγώνας στις περιοχές Ελαίας (Καλπακίου) – Καλαμάς και Πίνδου
ανέκοψε την επιθετική ορμή του πανίσχυρου ιταλικού στρατού και δημιούργησε τις
ευνοϊκές προϋποθέσεις για τις διαδοχικές νικηφόρες επιθετικές επιχειρήσεις μέχρι τη
εαρινή ιταλική επίθεση 9 Μαρτίου του 1941, στα υψώματα 731 και Μπούμπεσι, όπου
τελικά η Ιταλία έχασε τον πόλεμο κατά της Ελλάδας.
Τα «ΟΧΙ» του 1940 και 1941 ( το Έπος της Αλβανίας, η Δόξα των Οχυρών και ο
Θρύλος της Κρήτης) ήταν από τα πολλά όχι των Ελλήνων δια μέσου των αιώνων, τα οποία
κοσμούν ανεξίτηλα την ιστορία μας και αποτελούν αδιάσπαστη αλυσίδα της εθνικής μας
πορείας.
«ΟΧΙ», το πρώτο ηρωικό «ΟΧΙ» του Μιλτιάδη στο Μαραθώνα το 490 π.Χ.
στους Στρατηγούς Δάτη και Αρταφέρνη του πανίσχυρου Πέρση βασιλιά Δαρείου,
«αιτήσαντος γην και ύδωρ» και οι μεν Αθηναίοι τους έριξαν σε κρημνό, οι δε
Λακεδαιμόνιοι σε πηγάδι να πάρουν από εκεί «γην και ύδωρ» για να το φέρουν στο
βασιλιά .
«ΟΧΙ», ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες το 480 π. Χ.
«Του Ξέρξου γράψαντος πέμψον τα όπλα, αντέγραψε ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ», και οι
τριακόσιοι ηρωικοί μαχητές έπεσαν, αφήνοντας αθάνατη τη φράση: «Ω ξείν’ αγγέλλειν
Λακεδαιμονίοις, ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι».
«ΟΧΙ», στη Σαλαμίνα ο Θεμιστοκλής προς τους Πέρσες, που συγκινεί την
ανθρωπότητα με τα περίφημα λόγια «Ώ παίδες Ελλήνων, ίτε,ελευθερούτε πατρίδ’, ελευθερούτε
δε παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων∙ νυν υπέρ πάντων αγών».
«ΟΧΙ», ο Μέγας Αλέξανδρος στην τρικυμιώδη πολιτική, κοινωνική, οικονομική και
πολιτιστική κατάσταση στη Β. Αφρική (Αίγυπτο), στην Ασία (μέχρι τον Ινδό ποταμό),
διαδίδοντας τον ελληνικό πολιτισμό, που εδραιώθηκε από τους διαδόχους του και παραμένει
ενεργός μέχρι σήμερα.
«ΟΧΙ». Δεν υποκύπτει το ελληνικό πνεύμα στην υπέρτερη δύναμη των Ρωμαίων.
Έτσι, «Η Ελλάς ηττηθείσα υπέταξε τον τραχύν κατακτητή» κατά τη φράση του Λατίνου ποιητή
Οράτιου.
«ΟΧΙ». Δεν θα παραδώσουμε την Πόλιν. «Κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως
αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών», απάντησε ο τελευταίος βυζαντινός
αυτοκράτορας Κων/νος Παλαιολόγος στις δελεαστικές προτάσεις του Μωάμεθ στις 29 Μαΐου
1453 στην Πύλη του Ρωμανού της Κωνσταντινούπολης.
«ΟΧΙ», από τον εθνεγέρτη Ρήγα Φεραίο κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας
με τους στίχους: «Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και
φυλακή».
3
«ΟΧΙ», βροντοφώναξαν οι Σουλιώτισσες στον Αλή Πασά, με αποκορύφωμα τον
περίφημο χορό του Ζαλόγγου το 1803, οι οποίες έπεφταν στον κρημνό τραγουδώντας
«Στη στεριά δε ζει το ψάρι, ούτε ο ανθός στην αμμουδιά, και οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε
δίχως την ελευθεριά».
«ΟΧΙ», «Ελευθερία ή Θάνατος», ήταν το πελώριο γενικό σύνθημα των
αγωνιστών του 1821.
«ΟΧΙ», στην Αλαμάνα ο Αθανάσιος Διάκος, στη Γραβιά ο Οδυσσέας
Ανδρούτσος, στο Μανιάκι ο Παπαφλέσσας, στα Δερβενάκια ο Κολοκοτρώνης, στα
Ψαρά ο Κανάρης και τόσοι άλλοι που η μνημόνευσή τους απαιτεί πολύ χρόνο. «ΟΧΙ»,
φώναξε ο καθένας με το δικό του τρόπο στον κατακτητή, στο σκληρό Τούρκο δυνάστη.
«ΟΧΙ», «Πεθαίνουμε, αλλά δεν προσκυνούμε. Τα κλειδιά του Μεσολογγίου είναι
κρεμασμένα στις μπούκες των κανονιών μας. Ελάτε να τα πάρετε», απάντησαν οι
«Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» στις προτάσεις των Τούρκων, για να παραδοθούν.
«ΟΧΙ», τριάντα εφτά φορές, είπαν οι Κρητικοί στους Ενετούς και Τούρκους
κατά την περίοδο των Κρητικών Επαναστάσεων με αποκορύφωμα το ολοκαύτωμα
στην Ιερά Μονή Αρκαδίου στο Ρέθυμνο στις 9 Νοεμβρίου 1866.
«ΟΧΙ», «΄Αλτ! Εδώ Ελλάς», είπε ο πρωταγωνιστής και ήρωας του
Μακεδονικού Αγώνα Παύλος Μελάς το 1904 και με τον ηρωικό θάνατό του έσωσε τη
Μακεδονία.
«ΟΧΙ», στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13 στο Σαραντάπορο, στα
Γιαννιτσά, στα Ιωάννινα, στο Κιλκίς… στη Μακεδονία.
«ΟΧΙ», είπε ο Κύπριος ήρωας Γρηγόρης Αυξεντίου από την «τρύπα» στη Μονή
Μαχαιρά στις 3 Μαρτίου 1957 στους Άγγλους με τη δική του υπερήφανη φράση και
την ηρωική του θυσία: «…Δεν παραδίδομαι. Εγώ πρέπει να πεθάνω», και οι Άγγλοι
τον έκαψαν ζωντανό.
«ΟΧΙ», στη δουλεία, βροντοφώναξε ο νεαρός Κύπριος μαθητής Ευαγόρας
Παλληκαρίδης, 18 ετών, εγκατέλειψε το σχολείο του, αφήνοντας στους συμμαθητές
του στους βαθυστόχαστους στίχους: «…Θα πάρω μιαν ανηφοριά, θα πάρω
μονοπάτια να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά», και στις 13 Μαρτίου 1957 τον
οι Άγγλοι τον απαγχόνισαν.
Τέλος ,το «ΟΧΙ» του κυπριακού λαού στο Σχέδιο Ανάν (24 Απριλίου 2004).
Με τα «ΟΧΙ» αυτά, και πολλά άλλα, επιβεβαιώνεται διαχρονικά ότι η Ελλάδα
ξεπερνώντας τη δύναμη του χρόνου, δε σβήνει, δεν τρομάζει, δε λυγίζει, δεν
υποκύπτει, δεν υπολογίζει την αριθμητική υπεροχή, δε δέχεται τη βαρβαρότητα, τη
δουλεία, αλλά παραμένει ακλόνητη και αταλάντευτη στον προμαχώνα της ελευθερίας
και της δημοκρατίας, της ανεξαρτησίας, ακοίμητος φύλακας των ιδανικών και των
αξιών της φυλής μας.
Σήμερα, επάξια τιμούμε την 84η
επέτειο του ΟΧΙ του 1940 και αποτίουμε τον
οφειλόμενο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης προς όλους εκείνους που πολέμησαν,
τραυματίστηκαν, θυσιάστηκαν στο βωμό του καθήκοντος και στο δρόμο του εθνικού
χρέους, για να ζούμε ελεύθεροι και ανεξάρτητοι σήμερα.
28 Οκτωβρίου 2024