Με την ευκαιρία της Ευρωπαϊκής και Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Θανατικής Ποινής, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και το Συμβούλιο της Ευρώπης επιβεβαιώνουν σθεναρά την κατηγορηματική αντίθεσή τους στη θανατική ποινή, συμπεριλαμβανομένης τυχόν επανεισαγωγής της, σε όλες τις περιπτώσεις και σε όλες τις περιστάσεις.
Η θανατική ποινή είναι μια απάνθρωπη και εξευτελιστική ποινή, που αντιπροσωπεύει την έσχατη άρνηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Αποτυγχάνει να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγοντας για το έγκλημα και η θανατική ποινή καθιστά μη αναστρέψιμες τις δικαστικές αποτυχίες.
Ο κόσμος συνεχίζει να απομακρύνεται από τη θανατική ποινή, με περισσότερα από τα δύο τρίτα των χωρών του κόσμου να έχουν καταργήσει τη θανατική ποινή είτε νομικά είτε πρακτικά. Συγχαίρουμε τη Ζάμπια και τη Γκάνα για την ένταξη στο παγκόσμιο κίνημα υπέρ της κατάργησης τον τελευταίο χρόνο. Χαιρετίζουμε επίσης τον αριθμό ρεκόρ των 125 ψήφων υπέρ του ψηφίσματος της Γενικής Συνέλευσης που ζητά ένα παγκόσμιο μορατόριουμ στη χρήση της θανατικής ποινής με σκοπό την τελική κατάργησή της. Καλούμε τα κράτη που εξακολουθούν να επιβάλλουν θανατικές ποινές να θεσπίσουν ένα μορατόριουμ ως πρώτο βήμα προς την κατάργηση.
Φέτος συμπληρώνονται 20 χρόνια από την έναρξη ισχύος του Πρωτοκόλλου αριθ. 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΔΑ), σχετικά με την κατάργηση της θανατικής ποινής σε κάθε περίπτωση. Μέχρι στιγμής, 44 κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης την έχουν επικυρώσει. Τους επαινούμε γι’ αυτό καθώς χαιρετίζουμε την επικύρωση του Πρωτοκόλλου αριθ. 13 από την Εθνοσυνέλευση της Αρμενίας και την υπογραφή του από το Αζερμπαϊτζάν. Ενθαρρύνουμε και τα δύο κράτη μέλη να ολοκληρώσουν γρήγορα τη διαδικασία επικύρωσης.
Η Λευκορωσία είναι η μόνη χώρα που εξακολουθεί να εφαρμόζει τη θανατική ποινή στην Ευρώπη. Η ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης αποδοκιμάζουν τη δεύτερη παράταση της θανατικής ποινής από τη Λευκορωσία σε λιγότερο από ένα χρόνο, αυτή τη φορά σε δημόσιους υπαλλήλους και στρατιωτικό προσωπικό για το έγκλημα της εσχάτης προδοσίας. Στην Κίνα, εκτιμάται ότι ο αριθμός των θανατικών ποινών που επιβλήθηκαν και των εκτελέσεων παρέμεινε σε χιλιάδες πέρυσι, αν και τα στοιχεία παραμένουν κρατικό μυστικό. Στον υπόλοιπο κόσμο, χώρες όπως το Ιράν και η Σαουδική Αραβία έχουν αυξήσει τον αριθμό των εκτελέσεων. Αυτές οι χώρες, καθώς και άλλα κράτη όπως η Σιγκαπούρη, συνεχίζουν να αγνοούν το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εφαρμόζοντας τη θανατική ποινή σε υποθέσεις που σχετίζονται με ναρκωτικά ή ακόμα και σε περιπτώσεις όπου οι πολίτες εκφράζουν τις απόψεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή στους δρόμους. Η χρήση αυτής της απάνθρωπης τιμωρίας πρέπει να εγκαταλειφθεί.
Καλούμε όλα τα κράτη που συντηρούν τα κράτη να προωθήσουν μια ανοιχτή και δημοκρατική συζήτηση για την κατάργηση της θανατικής ποινής. Έχοντας αυτό υπόψη, τα κράτη θα πρέπει να βελτιώσουν τη διαφάνεια και την πρόσβαση σε ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, την πολιτική και την πρακτική της θανατικής ποινής. Η περιστασιακή επιστροφή αφηγήσεων για την επανεισαγωγή της θανατικής ποινής θα πρέπει να είναι μια ώθηση για μεγαλύτερη δέσμευση με την κοινωνία των πολιτών και να ενισχύσει την προώθηση του σκοπού της κατάργησης μεταξύ των νέων. Οι κυβερνήσεις όλων των χωρών που έχουν καταργηθεί θα πρέπει να στείλουν ένα σαφές μήνυμα ότι η θανατική ποινή δεν θα σηματοδοτήσει καμία επιστροφή στα εγχώρια ποινικά τους συστήματα.
Η ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν σθεναρά κατά της θανατικής ποινής, συμπεριλαμβανομένης της ποινής για βλασφημία, αποστασία ή συναινετικές σχέσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου.
Η κοινωνία των πολιτών παραμένει στην πρώτη γραμμή του παγκόσμιου αγώνα κατά της θανατικής ποινής. Η ΕΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης θα συνεχίσουν να ενισχύουν τις εταιρικές σχέσεις με στόχο την επίτευξη αυτού του στόχου νομικά και πρακτικά. Σε αυτή τη σημαντική ημέρα, χαιρετίζουμε όλους εκείνους τους δικηγόρους, τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τους ακαδημαϊκούς, τους πολιτικούς και τα άτομα που συνεχίζουν να εργάζονται ακούραστα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και για να τερματιστεί μια για πάντα η θανατική ποινή.
9.10.2023
