Στην πολιτική κρινόμαστε πρωτίστως για τη διορατικότητά μας, ιδιαίτερα στα μεγάλα ζητήματα. Όταν χρόνια πριν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τεκμηριώναμε την ανάγκη για κοινή άμυνα και ασφάλεια της ΕΕ, αντιμετωπίζαμε αδιαφορία στην ΕΕ και χλευασμό στο εσωτερικό, από αριστερά επειδή θα μετατρέψουμε δήθεν την Ευρώπη «σε «ορμητήριο για πολέμους», κι από τα δεξιά γιατί άμυνα της Ευρώπης σημαίνει ΝΑΤΟ. Αδυνατούσαν να αντιληφθούν ότι σε περιβάλλον με αυταρχικά καθεστώτα και ισλαμοφασίστες στη γειτονιά της Μεσογείου και με τις ΗΠΑ να επαναπροσδιορίζουν τις προτεραιότητες τους, η ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια καθίσταται προϋπόθεση για να πετύχουμε τους οικονομικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς μας στόχους. Σήμερα, η ανάγκη για κοινή άμυνα και ασφάλεια είναι σχεδόν καθολικά αποδεκτή, ακόμα και από εκείνους που το προβάλλουν για επικοινωνιακούς λόγους, αφού ουσιαστικά παραμένουν περιχαρακωμένοι σε ιδεοληψίες.
Συγκεκριμένα, στα επόμενα 10 χρόνια υπολογίζεται ότι η ΕΕ θα αντλήσει από τους πολίτες της και θα δαπανήσει γύρω στα 500 δισεκατομμύρια ευρώ για την κοινή άμυνα, πέραν από όσα θα δαπανούνται από τα κράτη-μέλη απευθείας. Η εκλογή Τραμπ επιταχύνει μεν την «απομάκρυνση» των ΗΠΑ από την άμυνα της Ευρώπης, αλλά 80% του ποσού αυτού θα κατέληγε στην αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ. Επομένως, απαιτείται ανασυγκρότηση της αμυντικής βιομηχανίας για να επενδυθούν αυτά τα ποσά εντός ΕΕ, με Κύπρο και Ελλάδα να έχουν διπλό λόγο να διεκδικούν ανάλογο ρόλο και μερίδιο: α) οι απειλές της νέο-οθωμανικής Τουρκίας στην Ανατ. Μεσόγειο είναι σε εξέλιξη και β) για να ενδυναμωθεί η οικονομία, η επιστημονική κοινότητα και η εγχώρια βιομηχανία. Βέβαια, απώτερος στόχος είναι η αποτροπή και προς τούτο απαιτούνται συμμαχίες και άντληση τεχνογνωσίας από τρίτους εταίρους (π.χ. Ισραήλ) ως βασικό στοιχείο σε μια ευρωπαϊκή συνεργασία στη Μεσόγειο, με τομείς συνεργασίας από την γεωπολιτική του διαστήματος μέχρι την προμήθεια υλικών πρώτης ανάγκης, όπως προτείνει η Ευρ. Επιτροπή. Πιθανόν μερικοί αδαείς ή κομματικοί εμπαθείς να χλευάζουν, όπως συνέβαινε για την ανάγκη κοινής άμυνας της ΕΕ, αλλά πάντα υπάρχουν στην Ιστορία οι περιθωριακοί.
Ειδικά στη Μεσόγειο, ο ισλαμοφασισμός του καθεστώτος Ερντογάν επιβεβαιώνει ότι καθοριστικός συντελεστής επιβολής του με στρατιωτική επέκταση, όταν υπάρχει αδύνατο θύμα. Όπως για κάθε επεκτατιστή, έτσι και για την Τουρκία του Ερντογάν, το ανθρώπινο υλικό είναι αναλώσιμα «πιόνια» για εξυπηρέτηση της μεγαλομανίας του. Ούτε το Διεθνές Δίκαιο ούτε τα «δώρα» τον αποτρέπουν αλλά η ισχύς. Πάντως, η ενδυνάμωση της Τουρκίας είτε οικονομικά είτε πολιτικά «κανονικοποιώντας» τον τουρκικό επεκτατισμό ως «διμερείς διαφορές» έξω από το πλαίσιο των Ευρωτουρκικών σχέσεων, εξυπηρετεί τον επεκτατισμό της. Όμως, περιμένουμε από το ΕΛΙΑΜΕΠ και τον Υπουργό Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτη, να εξηγήσει πώς αυτό εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα.
Καταληκτικά, υπάρχει μια τεράστια προοπτική, που με επίκεντρο την άμυνα της ΕΕ, αφορά διάφορους άλλους τομείς της βιομηχανίας κι ευκαιρία για διασπορά της παραγωγικής βάσης της οικονομίας με εργοδότηση επιστημονικού προσωπικού. Αυτά προϋποθέτουν ηγεσία με διορατικότητα και ορθολογισμό.
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ-S&D costas.mavrides@europarl.europa.eu
