Με εκτενή παρέμβασή του στη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ, ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Κυκλικής Οικονομίας, κ. Κωνσταντίνος Ζέρβας, παρουσίασε τις θέσεις της ΚΕΔΕ για το κρίσιμο ζήτημα της ενεργειακής αξιοποίησης απορριμμάτων, με αφορμή τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που βρίσκεται σε διαβούλευση.
Το γενικό πλαίσιο
Ο κ. Ζέρβας τόνισε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση αναγνωρίζει την ανάγκη μείωσης της υγειονομικής ταφής, που κρατά τη χώρα ουραγό στην Ε.Ε., και βλέπει θετικά τη λειτουργία μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης, εφόσον αυτές σχεδιαστούν και λειτουργήσουν σωστά. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι οι δήμοι και οι ΦΟΔΣΑ αποκλείστηκαν από τη διαβούλευση που το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας διεξήγαγε με την αγορά ενέργειας.
Τα βασικά ζητήματα που έθεσε
- Οικονομικές επιβαρύνσεις: Η επιβολή του τέλους ταφής, το κόστος παραγωγής και μεταφοράς SRF, αλλά και οι υποχρεώσεις τροφοδοσίας των μονάδων για 25 χρόνια, δημιουργούν μεγάλες αβεβαιότητες για τους δήμους. Ο ίδιος τόνισε ότι απαιτείται διαφάνεια στα οικονομικά στοιχεία και στις πηγές χρηματοδότησης.
- Απουσία κρίσιμων δεδομένων: Δεν έχουν γνωστοποιηθεί τα τρία προηγούμενα παραδοτέα της μελέτης, με αποτέλεσμα η αυτοδιοίκηση να στερείται ουσιωδών στοιχείων για να διατυπώσει τεκμηριωμένες θέσεις.
- Δημογραφικές μεταβολές: Η μείωση του πληθυσμού έως το 2050 θα επηρεάσει σημαντικά τις ποσότητες απορριμμάτων, κάτι που δεν φαίνεται να έχει ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό.
- Χωροθέτηση και αρχή εγγύτητας: Η κατανομή των μονάδων (έξι σε τέσσερις ζώνες) αγνοεί κρίσιμα στοιχεία. Παράδειγμα η Στερεά Ελλάδα που θα δέχεται πολλαπλάσιες ποσότητες σε σχέση με την Αττική, παραβιάζοντας την αρχή της εγγύτητας.
- Ρεαλιστικότητα χρονοδιαγράμματος: Η ολοκλήρωση των ΜΕΑ έως το 2030 θεωρείται ιδιαίτερα αισιόδοξη, ειδικά για την Αττική που παράγει το 50% των απορριμμάτων της χώρας. Ο Ζέρβας πρότεινε προσαρμογή στον ευρωπαϊκό ορίζοντα του 2035, με δυνατότητα παράτασης στο 2040.
Περιβαλλοντικές και κοινωνικές διαστάσεις
Ο πρόεδρος της Επιτροπής επισήμανε ότι, αν και η ενεργειακή αξιοποίηση αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένη πρακτική, υπάρχουν ανησυχίες τοπικών κοινωνιών για τη δημόσια υγεία. Γι’ αυτό τόνισε την ανάγκη επαρκούς διαβούλευσης με τους πολίτες και διασφάλισης αξιόπιστου ελέγχου από ανεξάρτητους επιθεωρητές.
Παράλληλα, ζήτησε να μην υπονομευθεί η ιεράρχηση της διαχείρισης απορριμμάτων: πρώτα διαλογή στην πηγή, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση και τελευταία επιλογή η ενεργειακή αξιοποίηση.
Συμμετοχή των δήμων στην κερδοφορία
Ένα από τα πιο αιχμηρά σημεία της τοποθέτησης του κ. Ζέρβα ήταν η αναφορά στη συμμετοχή της αυτοδιοίκησης στην ενδεχόμενη κερδοφορία των μονάδων. «Οι δήμοι δεν είναι ανώνυμες εταιρείες· ό,τι αποκομίζουν το επιστρέφουν ανταποδοτικά στις κοινωνίες», τόνισε, ζητώντας να υπάρξει δίκαιη κατανομή οφελών.
Κάλεσμα για διάλογο
Κλείνοντας, ο κ. Ζέρβας πρότεινε να κληθούν οι μελετητές και η πολιτική ηγεσία σε αναλυτική συζήτηση με την ΚΕΔΕ, ώστε να δοθούν απαντήσεις στα ανοιχτά ζητήματα. Όπως ανέφερε, το συνέδριο της ΚΕΔΕ τον Νοέμβριο θα μπορούσε να αποτελέσει την ευκαιρία για μια συνολική και τεκμηριωμένη τοποθέτηση της αυτοδιοίκησης.
7.9.2025
