H βελγική προεδρία του Συμβουλίου και οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για την προσθήκη του αναγκαστικού γάμου, της παράνομης υιοθεσίας και της παρένθετης μητρότητας ως τύπους εκμετάλλευσης που καλύπτονται από τη νομοθεσία της ΕΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων. Η επικαιροποίηση της οδηγίας για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων θα απαιτήσει επίσης από τις χώρες της ΕΕ να βεβαιωθούν ότι τα άτομα που χρησιμοποιούν εν γνώσει τους υπηρεσίες που παρέχονται από θύματα εμπορίας μπορεί να αντιμετωπίσουν κυρώσεις. Άλλες τροπολογίες αφορούν την ενίσχυση της υποστήριξης και βοήθειας των θυμάτων καθώς και μέτρα πρόληψης.
Paul Van Tigchelt
Η εμπορία ανθρώπων είναι μια εγκληματική πράξη που έχει σοβαρό ανθρώπινο τίμημα. Αυτή η τόσο αναγκαία ενημέρωση της οδηγίας θα εξοπλίσει καλύτερα τα κράτη μέλη για την καταπολέμηση αυτού του φρικτού εγκλήματος σε όλες του τις μορφές.
Paul Van Tigchelt, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Υπουργός Δικαιοσύνης και Βόρειας Θάλασσας
Καταναγκαστικός γάμος, παράνομη υιοθεσία και παρένθετη μητρότητα
Οι διαπραγματευτές του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συμφώνησαν να αναφέρουν ρητά στην οδηγία ότι η εκμετάλλευση της παρένθετης μητρότητας, ο καταναγκαστικός γάμος και η παράνομη υιοθεσία αποτελούν είδη εκμετάλλευσης που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ορισμού της εμπορίας ανθρώπων. Η εμπορία για την εκμετάλλευση της παρένθετης μητρότητας, η οποία είναι όταν μια γυναίκα συμφωνεί να γεννήσει ένα παιδί για λογαριασμό άλλου ατόμου ή ζευγαριού για να γίνει ο γονέας του παιδιού μετά τη γέννηση, θα στοχεύει όσους εξαναγκάζουν ή εξαπατούν τις γυναίκες να ενεργήσουν ως παρένθετες μητέρες.
Η συμπερίληψη αυτών των μορφών εμπορίας στη νομοθεσία της ΕΕ κατά της εμπορίας ανθρώπων θα λαμβάνει υπόψη την επικράτηση και τη συνάφεια αυτών των μορφών εκμετάλλευσης.
Ποινές και κυρώσεις
Όπως συμβαίνει στην ισχύουσα οδηγία, οι νέοι τύποι εκμετάλλευσης (αναγκαστικός γάμος, παράνομη υιοθεσία και παρένθετη μητρότητα) θα τιμωρούνται με μέγιστη ποινή τουλάχιστον πέντε ετών φυλάκισης ή τουλάχιστον δέκα ετών φυλάκισης σε περίπτωση επιδείνωσης αδικήματα.
Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισαν επίσης να συμπεριλάβουν μια νέα επιβαρυντική περίσταση στο νόμο, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ενισχυτική επίδραση που μπορούν να έχουν οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) όσον αφορά την εμπορία ανθρώπων. Αυτό περιλαμβάνει το γεγονός ότι ο δράστης διευκόλυνε ή διέπραξε τη διάδοση, μέσω ΤΠΕ, εικόνων, βίντεο ή παρόμοιου υλικού σεξουαλικής φύσης που αφορά το θύμα.
Οι κυρώσεις σε νομικά πρόσωπα, όπως εταιρείες, που λογοδοτούν για αδικήματα εμπορίας θα ενταθούν επίσης. Θα καλύπτουν εφεξής τον αποκλεισμό από την πρόσβαση σε δημόσια χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών υποβολής προσφορών, των επιχορηγήσεων, των παραχωρήσεων και των αδειών, και την ανάκληση αδειών και αδειών για την άσκηση δραστηριοτήτων που οδήγησαν στη διάπραξη του αδικήματος.
Χρήση υπηρεσιών που παρέχονται από θύματα εμπορίας ανθρώπων
Η συμφωνία μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προβλέπει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να το χαρακτηρίσουν ποινικό αδίκημα εάν ένα άτομο που χρησιμοποιεί την υπηρεσία που παρέχεται από θύμα εμπορίας γνωρίζει ότι το άτομο είναι θύμα εμπορίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι αυτό το αδίκημα τιμωρείται με αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, τα κράτη μέλη θα πρέπει μόνο να εξετάσουν το ενδεχόμενο να καταστήσουν ποινικό αδίκημα τη χρήση των υπηρεσιών προσώπων που εκμεταλλεύονται από διακινητές ανθρώπων.
Επόμενα βήματα
Η σημερινή προσωρινή συμφωνία θα υποβληθεί στους εκπροσώπους των κρατών μελών στο Συμβούλιο (Coreper) για επιβεβαίωση. Θα πρέπει επίσης να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.
Γενικές πληροφορίες
Το 2011, η ΕΕ εξέδωσε οδηγία για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και την προστασία των θυμάτων αυτού του εγκλήματος. Αυτό είναι ένα βασικό μέσο για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, καθώς θέτει ελάχιστους κανόνες σχετικά με τον ορισμό (σε εθνικό επίπεδο) των ποινικών αδικημάτων και κυρώσεων. Περιλαμβάνει επίσης κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για την ενίσχυση της πρόληψης και της προστασίας των θυμάτων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η σεξουαλική και η εργασιακή εκμετάλλευση είναι οι κύριοι σκοποί της εμπορίας ανθρώπων. Ωστόσο, η επαιτεία ή η αφαίρεση οργάνων –που ήδη αναφέρεται ρητά στην οδηγία του 2011– και ο αναγκαστικός γάμος και η παράνομη υιοθεσία –που δεν αναφέρονται ρητά– αντιπροσωπεύουν πλέον το 11% όλων των θυμάτων στην ΕΕ το 2020.
24.1.2024
