Καλημέρα,
Θα ήθελα να ξεκινήσω ευχαριστώντας τον Jeromin Zettelmeyer για την πρόσκληση να σας απευθυνθώ σήμερα. Επί πολλά χρόνια, οι υπουργοί μου συνάδελφοι στο Eurogroup και στο ECOFIN επωφελήθηκαν από τις συνεισφορές του Bruegel, επομένως είναι μεγάλη τιμή να μιλήσω στην ετήσια συνάντησή σας.
Η αποστολή του Bruegel να « βελτιώσει την ποιότητα της οικονομικής πολιτικής με ανοιχτή και βασισμένη σε γεγονότα έρευνα, ανάλυση και συζήτηση » δεν είναι μόνο αξιέπαινη, αλλά και απαραίτητη. Η ανεξάρτητη πρόκληση που βασίζεται σε στοιχεία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και την εφαρμογή υγιούς οικονομικής πολιτικής. Ωστόσο, όταν σκέφτεστε την πολιτική, ενώ η έρευνα, η ανάλυση και η συζήτηση είναι κρίσιμες, δεν μπορείτε να ξεχάσετε την πολιτική.
Μερικοί βλέπουν την οικονομία και την πολιτική εντελώς ξεχωριστά. Αλλά θεωρητικοί όπως ο Ricardo, ο Mill, ο Say, ο List ή ο Adam Smith δεν μπορούσαν να φανταστούν έναν κόσμο όπου η οικονομία και η πολιτική ήταν χωριστά.
Είμαι πολιτικός, περήφανος δημόσιος υπάλληλος και περήφανος Ευρωπαίος. Η δουλειά μου, ως Υπουργός στην εθνική μου κυβέρνηση με οικονομικό χαρτοφυλάκιο και ο ρόλος μου ως Προέδρου του Eurogroup τα τελευταία τέσσερα χρόνια, μου έδωσε μια εικόνα τόσο για την πολιτική όσο και για την οικονομία στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια.
Ο ζωγράφος Pieter Bruegel ο πρεσβύτερος (από τον οποίο πήρε το όνομά του αυτό το think tank) πρωτοστάτησε σε αυτό που θα γινόταν γνωστό ως «ζωγραφική του είδους» – σκηνές ζωγραφικής που απεικονίζουν την καθημερινή ζωή και τη δραστηριότητα. Έτσι, για να υποστηρίξω την αποστολή σας (και μάλιστα να προκαλέσω κάποια δική μου συζήτηση) στις σημερινές μου παρατηρήσεις, σκέφτηκα να προσπαθήσω να ζωγραφίσω το σκηνικό του πώς βλέπω ότι η πολιτική επηρεάζει την οικονομική πολιτική και πραγματικά πώς βλέπω την οικονομία να διαμορφώνει την πολιτική μας στην Ευρώπη σήμερα. Θα σκιαγραφήσω το πρόγραμμα εργασίας που έχουμε μπροστά μας ως Υπουργοί Οικονομικών στο Eurogroup και θα εξηγήσω μερικές από τις σκέψεις μου σε θέματα προτεραιότητας.
Η πολιτική της οικονομικής πολιτικής στην Ευρώπη
Τα οικονομικά στοιχεία της Ευρώπης όσον αφορά το μέγεθος και την επιρροή σε παγκόσμια σκηνή και κυρίως στην ενιαία αγορά είναι εμφανή. Ναι, είναι απαραίτητο για την υποστήριξη των επενδύσεων και της καινοτομίας και απαραίτητο για την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη. Αλλά γιατί να μας ενδιαφέρει η πολιτική της οικονομικής πολιτικής.
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα δίνεται στην κάλπη – και γινόμαστε μάρτυρες μιας εποχής πολιτικών τεκτονικών αλλαγών που έχουν επιπτώσεις στις κομματικές δομές και τα μανιφέστα σε όλο τον κόσμο. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη συλλογική διακυβέρνηση της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και του ευρώ – ένα «νόμισμα χωρίς κράτος».
Πιστεύω ότι πρέπει πάντα να υποστηρίζουμε την πολιτική υπόθεση για την Ευρώπη και την πολιτική υπόθεση για την πολυμέρεια. Αυτή, για μένα, είναι η ουσία της πολιτικής της οικονομικής πολιτικής.
Η Ένωση είναι το μέλλον όλων μας. Και η Ευρώπη είναι μια Ένωση δυνατοτήτων και ευκαιριών. Αλλά ούτε τα οικονομικά ούτε η ακατέργαστη δύναμη θα οδηγήσουν από μόνα τους, μακροπρόθεσμα, βαθύτερη ολοκλήρωση και μεγαλύτερη ευημερία για τους πολίτες της Ευρώπης.
Το ευρωπαϊκό ιδεώδες έχει τις ρίζες του στο μοίρασμα της κυριαρχίας. Η κοινή κυριαρχία, πιστεύω, χρειάζεται δύο βασικά συστατικά: συναίνεση, συνεργασία και συμβιβασμό. Η δύναμή μας και η δύναμή μας είναι στην ενότητά μας. Και μπορούμε να προχωρήσουμε μόνο εκεί που έχουμε κοινά.
Περνώντας πρώτα στη συναίνεση, αυτό είναι το «έτος των εκλογών» και ένα έτος θεσμικής ανανέωσης για τις κυβερνήσεις σε πολλά κράτη μέλη, για τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και σε όλο τον κόσμο.
Ναι, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναταράξεις και κάποια θεσμική αναταραχή, αλλά είναι η πιο ισχυρή έκφραση συναίνεσης για διακυβέρνηση που έχουμε. Αξίζει πάντα να θυμόμαστε ότι λειτουργούμε οικονομίες μέσα σε δημοκρατίες. Όχι το αντίστροφο.
Εκτός από τη συναίνεση, οι εκλογές προσφέρουν ξεκάθαρα την ευκαιρία στους πολιτικούς να περιγράψουν πώς η πολιτική μπορεί να ανταποκριθεί στις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα και στις ανάγκες των πολιτών. Αλλά για να ανταποκριθεί αποτελεσματικά η πολιτική, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, χρειαζόμαστε το δεύτερο συστατικό μας – τη συνεργασία.
Επιτρέψτε μου να εξηγήσω.
Από εκεί που κάθομαι, μερικές από τις κύριες οικονομικές προκλήσεις. συμπεριλαμβανομένου του κλίματος, της ψηφιακής και δυστυχώς της άμυνας, είναι τεράστιες.
Και η πολιτική αυτού είναι πολύπλοκη και μερικές φορές διάχυτη.
Αλλά η συλλογική δράση και η συνεργασία είναι η λύση σε τέτοιες αποτυχίες της αγοράς, απειλές, μεταβάσεις και εξωτερικές επιδράσεις. Η δύναμή μας και η δύναμή μας για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις μεγάλες προκλήσεις είναι η ενότητά μας.
Είδαμε τον αντίκτυπο της συντονισμένης οικονομικής πολιτικής όταν ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία επιδείνωσε μια οδυνηρή κρίση κόστους ζωής μετά την πανδημία. Και εδώ οι άνθρωποι στράφηκαν στην Ευρώπη, για περισσότερη συνεργασία περισσότερο συντονισμό και περισσότερο μοίρασμα κυριαρχίας.
Αυτή η εισβολή στην Ουκρανία διέλυσε την ψευδαίσθηση ότι ένας μεγάλος πόλεμος δεν θα επέστρεφε ποτέ στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Και πάλι, πρέπει να στραφούμε σε περισσότερη Ευρώπη.
Ορισμένοι λένε ότι σε επίπεδο ΕΕ υπάρχει «δημοκρατικό έλλειμμα» και υπερβολική θεσμική πολυπλοκότητα. Η ΕΕ δεν είναι σε καμία περίπτωση τέλεια, αλλά η ευρωπαϊκή πολιτική οδηγεί στο τελευταίο μας συστατικό – τον συμβιβασμό – και με τη σειρά του στον κεντρισμό.
Κοιτάζοντας το μέλλον της δημοκρατίας, ο Moisés Naím επικεντρώνεται στα τρία «P» — τον λαϊκισμό, την πόλωση και τις μετα-αλήθειες, τα οποία, συνδυασμένα μαζί, υποστηρίζει ότι έχουν μολύνει την πολιτική για να υπονομεύσει τη δημοκρατική ζωή. 1 Εκτός από τη συμμετοχή των πολιτών, πιστέψτε ότι ο συμβιβασμός και ο κεντρισμός είναι το αντίδοτο.
Καθώς η πολιτική διαμορφώνει όλο και περισσότερο την οικονομία, πρέπει να αντισταθούμε στην τάση να στραφούμε προς τα μέσα, πρέπει να αντισταθούμε στην έλξη του προστατευτισμού και πρέπει να απορρίψουμε τη στενόμυαλη, την απάθεια και την αδιαφορία.
Ήμουν σε μια φανταστική συναυλία των Coldplay στο Δουβλίνο την περασμένη εβδομάδα. Για να παραφράσω ένα από τα τραγούδια τους και να δανειστώ τη μεταφορά:
«Είμαι μέρος της θεραπείας, ή είμαι μέρος της ασθένειας;» 2
Εγώ, αφενός, θα υποστηρίζω πάντα τη διαφάνεια και την ανεκτικότητα, θα υποστηρίζω πάντα τους θεσμούς και την πολυμέρεια και θα υποστηρίζω πάντα τον συμβιβασμό και τον κεντρισμό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πολιτική της οικονομικής πολιτικής είναι σημαντική για μένα. Με τη συναίνεση των πολιτών μας, με συνεργασία μεταξύ των χωρών, και με συμβιβασμό και κεντρισμό, πιστεύω ότι μαζί μπορούμε να βρούμε ένα μονοπάτι για οποιοδήποτε πρόβλημα.
Τα οικονομικά της πολιτικής στην Ευρώπη σήμερα
Όπως η πολιτική διαμορφώνει την οικονομία, οι οικονομικές επιταγές διαμορφώνουν επίσης την πολιτική μας σήμερα. Και εδώ θέλω να θίξω τέσσερα βασικά θέματα που οδηγούν το έργο των υπουργών Οικονομικών στο Eurogroup. Και πάλι με περισσότερα «C». Αυτά είναι ο συντονισμός της οικονομικής πολιτικής, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της ζώνης του ευρώ, η ανάπτυξη βαθύτερων και πιο ρευστοποιήσιμων αγορών κεφαλαίων και τέλος τα επόμενα βήματα για το νόμισμά μας.
Ο αποτελεσματικός συντονισμός της οικονομικής πολιτικής είναι απαραίτητος για την οικοδόμηση μιας Ευρώπης σταθερότητας και ανάπτυξης. Εδώ δεν μιλάω για την πληθώρα των ακρωνύμιων για το SGP, EDP ή EGR. Αν και αυτές οι πολιτικές είναι κρίσιμες για την επιτυχία μας, θα με ευχαριστήσετε που άφησα αυτή τη σούπα αλφαβήτου στις συναντήσεις μας στο Eurogroup και στο ECOFIN. Αλλά επί της ουσίας, βασική προτεραιότητα του Eurogroup είναι ο οικονομικός και δημοσιονομικός συντονισμός. Είναι δουλειά μας να προσφέρουμε ένα συνεκτικό μείγμα πολιτικών που διασφαλίζει σταθερότητα και ανάπτυξη σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ.
Γιατί; Όχι ότι χρειάζεται να υπενθυμίσω σε αυτό το κοινό, αλλά ο οικονομολόγος JK Galbraith κάνει μια πειστική υπόθεση για αυτό που ονόμασε « ακραία συντομία της οικονομικής μνήμης ». 3 Είδαμε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους τι συνέβη στις ζωές των ανθρώπων. Επομένως, δεν πρέπει μόνο να διασφαλίσουμε υγιή και βιώσιμα δημόσια οικονομικά. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουμε ότι η οικονομία θα συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών μας, παρέχοντας βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς και ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη.
Αυτό δεν είναι εύκολο. Υπάρχουν πολλές ανταγωνιστικές πολιτικές πιέσεις για διαχείριση, αλλά σημειώνουμε πρόοδο. Στην τελευταία μας συνεδρίαση του Eurogroup τον Ιούλιο, συμφωνήσαμε ότι μετά από μια εκτεταμένη περίοδο δημοσιονομικής στήριξης, ήταν απαραίτητη μια συσταλτική δημοσιονομική στάση για το επόμενο έτος για τη ζώνη του ευρώ. Αυτό σημαίνει σταδιακή και διαρκή δημοσιονομική εξυγίανση. Τον Δεκέμβριο, θα επιστρέψουμε για να εξετάσουμε τα προσχέδια δημοσιονομικών σχεδίων και τη δημοσιονομική στάση της ζώνης του ευρώ.
Η δεύτερη προτεραιότητα για το Eurogroup που θέλω να αναφέρω είναι να κάνουμε την Οικονομική και Νομισματική μας Ένωση βαθύτερη και πιο ανταγωνιστική. Το Eurogroup συμμετείχε ενεργά σε μια σειρά από συζητήσεις πολιτικής για την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα το περασμένο έτος, συμπεριλαμβανομένης της εστίασης στις επιδόσεις και την παραγωγικότητα της Ευρώπης στον τομέα της καινοτομίας σε παγκόσμιο πλαίσιο. Από τη δική μου οπτική γωνία, έχω ακούσει πολλά βασικά μηνύματα που αξίζουν προβληματισμού.
Πρώτον, είναι σαφές ότι εξετάζουμε ολοένα και περισσότερο μέσα από ένα «γεωοικονομικό» πρίσμα όταν ανακρίνουμε τις επιδόσεις της ευρωπαϊκής οικονομίας. Αυτό συνεπάγεται τη συνεκτίμηση ενός ευρύτερου φάσματος παραγόντων, όπως το ονομαστικό μέγεθος της οικονομίας. την καινοτόμο παραγωγή του· διαθεσιμότητα επιχειρηματικού κεφαλαίου· εμπορικές πρακτικές· εξάρτηση από τις εισαγωγές ενέργειας· και δημογραφικές τάσεις.
Δεύτερον, άκουσα ένα ισχυρό πλαίσιο ανταγωνιστικότητας γύρω από τα θέματα των δίδυμων μεταβάσεων. Για να παραμείνει η Ευρώπη ανταγωνιστική στην παγκόσμια σκηνή επιδιώκοντας παράλληλα την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και την προετοιμασία της οικονομίας για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης, υπάρχει σαφής ανάγκη να εξεταστεί πώς η Ευρώπη διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητά της ταυτόχρονα.
Τρίτον, ως βασική προτεραιότητα, άκουσα μια έντονη έκκληση προς την ΕΕ να επιτύχει επιτέλους τον συμφωνημένο στόχο μας να επενδύσει συνολικά το 3 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος στην Ε&Α. Από χρηματοδοτική άποψη, η σημασία της ενίσχυσης τόσο των ιδιωτικών όσο και των δημόσιων πηγών επενδύσεων Ε&Α είναι ένας τομέας στον οποίο το Eurogroup υπήρξε ιδιαίτερα ενεργό.
Μια στενά συνδεδεμένη προτεραιότητα με τον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας είναι η ανάπτυξη βαθύτερων και πιο ρευστοποιήσιμων αγορών κεφαλαίων. Η πολιτική και οικονομική επιταγή να σημειωθεί πρόοδος σε μια πραγματικά ολοκληρωμένη αγορά κεφαλαίων αυξάνεται μόνο. Οι κυβερνήσεις λειτουργούν πλέον με περιορισμένο δημοσιονομικό χώρο και υψηλότερο κόστος δανεισμού, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν πολλαπλές και συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις για τα δημόσια οικονομικά. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα επενδυτικό κενό που θα μπορούσε συντηρητικά να τοποθετηθεί στο 1 τρισεκατομμύριο ευρώ. Με τη γήρανση του πληθυσμού και τη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτοί οι αριθμοί θα γίνουν μόνο μεγαλύτεροι. Είναι σαφές ότι δεν θα μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε το μέλλον της Ευρώπης μόνο μέσω του «δημόσιου πορτοφολιού».
Έχουμε οργανώσει το έργο μας για τις κεφαλαιαγορές γύρω από τις ρουμπρίκες «Α» (αρχιτεκτονική), «Β» (επιχειρήσεις) και «Γ» (καταναλωτής) με στόχο την ανανέωση και την ενίσχυση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, την απελευθέρωση χρηματοδότησης για κοινές προκλήσεις και την Η ΕΕ θα επιδείξει ηγετικό ρόλο στις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις. Συμφωνήσαμε ένα πρόγραμμα εργασίας και θα συνεχίσουμε να πιέζουμε την εφαρμογή τους τους επόμενους μήνες. Εδώ είναι η πολιτική συναίνεση και θα πρέπει να διατηρηθεί αειθαλής.
Η ανάπτυξη παγκόσμιων ανταγωνιστικών, βαθιάς και ρευστοποιήσιμων αγορών κεφαλαίων είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική κατανομή των κεφαλαίων και για τον διασυνοριακό επιμερισμό του ιδιωτικού κινδύνου. Μαζί με μια εύρυθμη Τραπεζική Ένωση, αποτελούν βασικό στοιχείο για την ανθεκτικότητα της οικονομίας μας και στη συνέχεια της κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης της Συνθήκης ESM είναι βασικό στοιχείο του κοινού μας δικτύου ασφαλείας και συνεχίζουμε να πιέζουμε για ένα συμπέρασμα από την άποψη αυτή.
Η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει πολλούς αντίθετους ανέμους με παρατεταμένες γεωπολιτικές εντάσεις που ήδη επηρεάζουν το εμπόριο και τις επενδύσεις. Οι μη εμπορικές πολιτικές οδηγούν σε παγκόσμιες επιρροές, στρεβλώσεις της αγοράς και πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε μια σειρά τομέων.
Το έργο μας για τη διασφάλιση υγιών και βιώσιμων δημόσιων οικονομικών, χωρίς αποκλεισμούς οικονομική ανάπτυξη, μια πιο ανταγωνιστική οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο και βαθύτερες και πιο ρευστοποιημένες κεφαλαιαγορές, όλα δείχνουν μια λέξη – ανθεκτικότητα. Ανθεκτικότητα απέναντι σε αυτούς τους αντίθετους ανέμους. Και αυτό οδηγεί στην τελική προτεραιότητα στο πρόγραμμα εργασίας μας που θέλω να αναφέρω σήμερα, το ψηφιακό ευρώ.
Το νόμισμα ήταν πάντα σύμβολο κυριαρχίας. Το ευρώ είναι ένα ισχυρό σύμβολο της κοινής μας κυριαρχίας, ένα ισχυρό σύμβολο της Ευρώπης στις τσέπες των ανθρώπων και σύντομα θα γίνει το «ψηφιακό» πορτοφόλι τους. Ως Υπουργοί θέλουμε το ευρώ να είναι σύμβολο της ανθεκτικότητάς μας. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζουμε πλήρως το έργο για την ανάπτυξη ενός ψηφιακού ευρώ και να αποτελέσουμε την απαραίτητη πολιτική άγκυρα για το έργο. Μίλησα εν συντομία νωρίτερα για την ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας μας. Καθώς ο κόσμος γίνεται ψηφιακός, το ίδιο πρέπει να γίνεται και το νόμισμά μας.
Σύναψη
Έχουμε λοιπόν ένα μεγάλο πρόγραμμα εργασίας μπροστά μας. Η πολιτική θα συνεχίσει να διαμορφώνει την οικονομική μας πολιτική και οι οικονομικές προτεραιότητες την πολιτική μας.
Συνοψίζοντας τα βασικά μου σημεία, πιστεύω ότι με τη συναίνεση των πολιτών μας, με τη συνεργασία μεταξύ των χωρών, και με συμβιβασμό και κεντρισμό , θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε αποτελεσματικό συντονισμό της δημοσιονομικής πολιτικής και οικονομική ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, μια πιο ανταγωνιστική οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο, να αναπτυχθεί βαθύτερα και περισσότερες ρευστοποιήσιμες κεφαλαιαγορές και εισαγωγή ψηφιακού νομίσματος .
Είναι μέσα από τα καθημερινά μας επιτεύγματα που η «τέχνη του δυνατού» γίνεται πραγματικότητα. Επομένως, είτε είστε ζωγράφος όπως ο Bruegel, μουσικοί όπως οι Coldplay, οικονομολόγοι ή ερευνητές, πολιτικοί ή πολιτικοί, ας αγκαλιάσουμε τη συνύπαρξή μας και ας αγκαλιάσουμε την καθημερινότητα.
Σας ευχαριστώ.
5.9.2024
