Σήμερα το Συμβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του εντολή για συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με πρόταση για τη θέσπιση του πρώτου πλαισίου πιστοποίησης σε επίπεδο ΕΕ για την αφαίρεση άνθρακα. Αυτό το εθελοντικό πλαίσιο στοχεύει να διευκολύνει και να επιταχύνει την ανάπτυξη δραστηριοτήτων αφαίρεσης άνθρακα υψηλής ποιότητας στην ΕΕ, με αποτέλεσμα αναμφισβήτητο θετικό αντίκτυπο στο κλίμα, ενώ παράλληλα καταπολεμά το πράσινο πλύσιμο.
Η πρόταση θεσπίζει κανόνες παρακολούθησης, αναφοράς και επαλήθευσης (MRV) για την αφαίρεση άνθρακα. Συμπληρώνοντας τις προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG), θα συμβάλει στον φιλόδοξο στόχο της ΕΕ για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, όπως ορίζεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για το κλίμα.
Η διαπραγματευτική εντολή, η οποία συμφωνήθηκε σε επίπεδο ΕΜΑ, καθορίζει τη θέση του Συμβουλίου για την έναρξη διαπραγματεύσεων («τριλόγων») με το Κοινοβούλιο για τη διαμόρφωση του τελικού κειμένου της νομοθεσίας.
Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας απαιτούν προσπάθεια 360 μοιρών. Όχι μόνο λαμβάνουμε πρωτοφανή μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά εργαζόμαστε επίσης για να αντισταθμίσουμε τις αναπόφευκτες εκπομπές που προκαλούνται από εκείνους τους δύσκολους τομείς που αναπόφευκτα θα παραμείνουν εξαρτημένοι από τον άνθρακα. Η αφαίρεση αυξανόμενων ποσοτήτων CO2 από την ατμόσφαιρα είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη παγκόσμιων καθαρών μηδενικών εκπομπών και τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5°C. Η σημερινή εντολή είναι το πρώτο βήμα προς την εισαγωγή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου αφαίρεσης άνθρακα στη νομοθεσία της ΕΕ και περαιτέρω απόδειξη των προσπαθειών μας για το κλίμα.
Teresa Ribera Rodríguez, τρίτη αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ισπανίας και υπουργός για την οικολογική μετάβαση και τη δημογραφική πρόκληση
Η στάση του Συμβουλίου
Πεδίο εφαρμογής του κανονισμού
Ο προτεινόμενος κανονισμός καλύπτει διαφορετικούς τύπους απομάκρυνσης άνθρακα, συμπεριλαμβανομένης της μόνιμης αποθήκευσης άνθρακα μέσω βιομηχανικών τεχνολογιών (όπως η βιοενέργεια με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (BECCS) και η άμεση δέσμευση αέρα με δέσμευση και αποθήκευση (DACCS)), η καλλιέργεια άνθρακα (π.χ. αποκατάσταση δασών και διαχείριση του εδάφους και των υγροτόπων) και αποθήκευση άνθρακα σε προϊόντα μακράς διαρκείας (όπως κατασκευές με βάση το ξύλο).
Η εντολή του Συμβουλίου επεκτείνει το πεδίο των δραστηριοτήτων που μπορούν να πιστοποιηθούν βάσει του νέου πλαισίου, ώστε να συμπεριλάβει, εκτός από τις αφαιρέσεις άνθρακα, ορισμένους τύπους δραστηριοτήτων εκτροφής άνθρακα που μειώνουν τις εκπομπές από τα γεωργικά εδάφη, εφόσον οδηγούν, συνολικά, σε βελτίωση στο ισοζύγιο άνθρακα του εδάφους.
Δραστηριότητες που δεν έχουν ως αποτέλεσμα την αφαίρεση άνθρακα ή τη μείωση των εκπομπών του εδάφους, όπως η αποφυγή της αποψίλωσης των δασών ή η μείωση των εκπομπών των ζώων, δεν περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού.
Κριτήρια και διαδικασία πιστοποίησης
Η εντολή διατηρεί την απαίτηση της πρότασης της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία οι δραστηριότητες απομάκρυνσης άνθρακα και μείωσης των εκπομπών του εδάφους πρέπει να πληρούν τέσσερα βασικά κριτήρια προκειμένου να πιστοποιηθούν: ποσοτικοποίηση, προσθετικότητα, μακροπρόθεσμη αποθήκευση και βιωσιμότητα ( QU.ALITY ) .
Με βάση τα κριτήρια ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ, η Επιτροπή, επικουρούμενη από ομάδα εμπειρογνωμόνων, θα αναπτύξει προσαρμοσμένες μεθοδολογίες πιστοποίησης για διαφορετικούς τύπους δραστηριοτήτων αφαίρεσης άνθρακα και μείωσης των εκπομπών του εδάφους. Το Συμβούλιο εισήγαγε ορισμένες αλλαγές για να καθορίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια το πεδίο εφαρμογής των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που θα αναπτύξουν αυτές τις μεθοδολογίες και θα λάβουν καλύτερα υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά των δραστηριοτήτων που καλύπτονται από τον κανονισμό.
Η εντολή του Συμβουλίου διατηρεί τα βασικά στοιχεία της διαδικασίας πιστοποίησης σε δύο στάδια και τον εθελοντικό χαρακτήρα της πιστοποίησης. Για να υποβάλουν αίτηση για πιστοποίηση, οι φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει να υποβάλουν ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά με την εν λόγω δραστηριότητα και την αναμενόμενη συμμόρφωσή της με τα κριτήρια ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ σε έναν οργανισμό πιστοποίησης, ο οποίος στη συνέχεια θα διενεργήσει ανεξάρτητο έλεγχο για την επαλήθευση των πληροφοριών και – εάν τα κριτήρια είναι πληρούνται – εκδίδουν πιστοποιητικό. Ο οργανισμός πιστοποίησης θα πρέπει να διενεργεί τακτικούς ελέγχους επαναπιστοποίησης για να επιβεβαιώνει εκ νέου τη συμμόρφωση της δραστηριότητας, τουλάχιστον κάθε πέντε χρόνια .
Μητρώα και αναθεώρηση του κανονισμού
Η εντολή του Συμβουλίου καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει, τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού, ένα κοινό ηλεκτρονικό μητρώο σε ολόκληρη την ΕΕ για την αποθήκευση εγγράφων που σχετίζονται με τη διαδικασία πιστοποίησης, συμπεριλαμβανομένων πιστοποιητικών και περιλήψεων ελέγχων πιστοποίησης, και να διευκολύνει την πρόσβαση του κοινού σε τέτοιες πληροφορίες. Μέχρι τότε, τα συστήματα πιστοποίησης του πλαισίου πρέπει να παρέχουν δημόσια μητρώα βασισμένα σε αυτοματοποιημένα και διαλειτουργικά συστήματα.
Το κείμενο προβλέπει την αναθεώρηση του κανονισμού από την Επιτροπή έως το 2028 και στη συνέχεια μετά από κάθε άσκηση απογραφής στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού.
Επόμενα βήματα
Το Συμβούλιο είναι πλέον έτοιμο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να συμφωνηθεί η τελική μορφή της νομοθεσίας, εν αναμονή της έγκρισης της θέσης του από το Κοινοβούλιο. Μόλις επιτευχθεί προσωρινή συμφωνία, το τελικό κείμενο θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.
Ιστορικό
Ενώ η προτεραιότητα της ΕΕ όσον αφορά τη δράση για το κλίμα είναι η ταχεία μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, προκειμένου να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, θα πρέπει επίσης να αντισταθμίσει τις υπολειπόμενες δύσκολες εκπομπές αυξάνοντας την απομάκρυνση του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Ως πρώτο βήμα προς την περαιτέρω ενσωμάτωση των προγραμμάτων αφαίρεσης άνθρακα στην πολιτική της ΕΕ για το κλίμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στις 30 Νοεμβρίου 2022 έναν κανονισμό που δημιουργεί ένα εθελοντικό πλαίσιο σε όλη την ΕΕ για την πιστοποίηση υψηλής ποιότητας απομάκρυνσης άνθρακα.
Στόχος της πρότασης είναι να ενθαρρύνει την ανάπτυξη τεχνολογιών αφαίρεσης άνθρακα και βιώσιμων λύσεων καλλιέργειας άνθρακα. Στοχεύει επίσης στη δημιουργία νέων ευκαιριών εισοδήματος για βιομηχανίες που αναπτύσσουν τεχνολογίες αφαίρεσης άνθρακα ή αναπτύσσουν προϊόντα αποθήκευσης άνθρακα μακράς διάρκειας και για διαχειριστές γης που ασχολούνται με καινοτόμες πρακτικές εκτροφής άνθρακα. Για το σκοπό αυτό, θεσπίζει σαφείς και αξιόπιστους κανόνες σε επίπεδο ΕΕ για τον ποσοτικό προσδιορισμό, την παρακολούθηση και την επαλήθευση των αφαιρέσεων άνθρακα.
Μόλις το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει τη θέση του σχετικά με τον προτεινόμενο κανονισμό, οι συννομοθέτες θα ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την τελική μορφή του κειμένου.
17.11.2o23
