Το Συμβούλιο συμφώνησε σήμερα στη διαπραγματευτική του θέση (γενική προσέγγιση) για έναν νόμο της ΕΕ που θεσπίζει ποινικά αδικήματα και κυρώσεις για την παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ. Αυτή η οδηγία, όταν εγκριθεί, θα αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για να διασφαλιστεί ότι η παραβίαση των κυρώσεων δεν αποδίδει καρπούς.
“Οι κυρώσεις είναι ένα κρίσιμο εργαλείο για την υποστήριξη της Ουκρανίας από την ΕΕ και τον αγώνα της κατά της ρωσικής παράνομης επίθεσης. Αυτός ο νέος νόμος θα διευκολύνει τη διερεύνηση, τη δίωξη και την τιμωρία της παραβίασης των μέτρων κυρώσεων σε ολόκληρη την ΕΕ.”
Gunnar Strömmer, Σουηδός υπουργός Δικαιοσύνης
Το σχέδιο νόμου ορίζει τη συμπεριφορά που θα πρέπει να ποινικοποιήσουν τα κράτη μέλη. Ενέργειες που τα κράτη μέλη θα χαρακτηρίσουν ποινικά αδικήματα περιλαμβάνουν: παροχή βοήθειας σε άτομα που υπόκεινται σε περιοριστικά μέτρα της Ένωσης να παρακάμψουν την ταξιδιωτική απαγόρευση της ΕΕ, εμπορία αγαθών που υπόκεινται σε κυρώσεις και διεξαγωγή συναλλαγών με κράτη ή οντότητες που πλήττονται από περιοριστικά μέτρα της ΕΕ.
Αποτρεπτικές ποινές
Το Συμβούλιο θέλει επίσης τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι η παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ τιμωρείται με αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές ποινικές κυρώσεις. Το σχέδιο οδηγίας προβλέπει ότι οι ποινές ποικίλλουν ανάλογα με το αδίκημα.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να επικαιροποιήσουν την εθνική τους νομοθεσία, ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι επιβαρυντικές περιστάσεις κατά τον καθορισμό της ποινής. Επιβαρυντική περίσταση, για παράδειγμα, θα ήταν ότι το αδίκημα διαπράχθηκε στο πλαίσιο εγκληματικής οργάνωσης ή από δημόσιο λειτουργό.
Αυστηρότερη επιβολή
Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να διασφαλίσουν ότι τηρούνται οι κυρώσεις της ΕΕ. Για αυτό θα υποχρεωθούν να προβλέψουν μια προθεσμία παραγραφής που να επιτρέπει τη σωστή επιβολή του νόμου. Τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να λάβουν μέτρα για το πάγωμα και τη δήμευση των εσόδων από την παραβίαση των κυρώσεων.
Επιπλέον, οι χώρες της ΕΕ θα κληθούν να εγγυηθούν τη συνεργασία και τον συντονισμό μεταξύ των διαφόρων αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών. Η συνεργασία για ποινικές έρευνες για παραβίαση κυρώσεων θα πραγματοποιηθεί επίσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο – μεταξύ των κρατών μελών, της Επιτροπής και των υπηρεσιών της ΕΕ, όπως η Europol ή η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Τα περιοριστικά μέτρα αποτελούν σημαντικό στοιχείο της εργαλειοθήκης της εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της ΕΕ. Μπορούν να αποτελούνται για παράδειγμα από δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και περιορισμούς εισαγωγών/εξαγωγών.
Η επιβολή των κυρώσεων της ΕΕ αποτελεί ευθύνη των κρατών μελών. Ωστόσο, τα είδη και τα επίπεδα των κυρώσεων στα κράτη μέλη μπορεί να διαφέρουν επειδή –μέχρι στιγμής– τα εθνικά συστήματα που αντιμετωπίζουν την παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ διαφέρουν σημαντικά. Επί του παρόντος, τα κράτη μέλη δεν υποχρεούνται να ποινικοποιούν τις παραβιάσεις και, ως εκ τούτου, μπορούν να επιβάλλουν διοικητικές κυρώσεις, ενώ οι μέγιστες ποινικές κυρώσεις κυμαίνονται από 2 έως 12 χρόνια φυλάκισης.
Προκειμένου να περιοριστεί η καταστρατήγηση των κυρώσεων και να ενισχυθεί η επιβολή τους, η Επιτροπή –στις 5 Δεκεμβρίου 2022– πρότεινε το παρόν σχέδιο οδηγίας για τον ορισμό των ποινικών αδικημάτων και των κυρώσεων για παραβίαση περιοριστικών μέτρων της Ένωσης.
Η γενική προσέγγιση που συμφωνήθηκε σήμερα αποτελεί τη βάση για τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την επίτευξη κοινής θέσης σχετικά με το σχέδιο νόμου.
9.6.2023
