Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη δεύτερη προεδρική θητεία του Donald Trump και τον βαθμό ετοιμότητας της Ευρώπης ο Πρωθυπουργός σημείωσε:
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ειλικρινά, θα έπρεπε να είχαμε λάβει το μήνυμα ήδη πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Και αν διαβάσετε την έκθεση Draghi, είναι μια πολύ ηχηρή προειδοποίηση όσον αφορά το τι πρέπει να κάνει η Ευρώπη για να διασφαλίσει τη στρατηγική της αυτονομία και να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της. Αυτές οι προτάσεις και αυτές οι συστάσεις, ευρείες συστάσεις, έχουν ήδη συζητηθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Και αισθάνομαι μια αυξημένη δυναμική, ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής και ότι πρέπει να λάβουμε ορισμένες κρίσιμες αποφάσεις.
Για παράδειγμα, θα δαπανήσουμε περισσότερα για την άμυνά μας, όχι μόνο μεμονωμένα ως κράτη μέλη αλλά ενδεχομένως και συλλογικά; Θα είμαστε σε θέση να δημιουργήσουμε ένα νέα κοινό ευρωπαϊκό ταμείο που θα συμπληρώνει τους αμυντικούς μας προϋπολογισμούς, σε μια εποχή που η υπεράσπιση του εαυτού μας καθίσταται καίριας σημασίας προτεραιότητα; Θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε την Πράσινη Συμφωνία, ενώ ταυτόχρονα θα αντιμετωπίζουμε τα βασικά ζητήματα της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας; Πώς θα αποκτήσουμε πρόσβαση σε φθηνότερη ενέργεια;
Όλα αυτά είναι ερωτήματα που έχουμε συζητήσει στο παρελθόν. Δεν είχαμε μεγάλη επιτυχία στη λήψη αποφάσεων, αλλά τώρα είναι η στιγμή να προχωρήσουμε πραγματικά. Και η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή -και η Πρόεδρος Ursula von der Leyen- πιστεύω ότι είναι πλήρως σύμφωνη και αναγνωρίζει ότι έχει έρθει η ώρα για τολμηρές ενέργειες.
Richard Quest: Αλλά το «αγκάθι» δεν θα είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Μιλούσα γι’ αυτό στον Δρα Draghi την περασμένη εβδομάδα στην Πορτογαλία, όταν είπε: «Κοιτάξτε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφωνεί με τις προτάσεις. Τις ενέκριναν. Είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και επομένως τα επιμέρους κράτη μέλη που θα αποτελέσουν το εμπόδιο στην εφαρμογή της έκθεσης Draghi». Μπορούμε, λοιπόν, να υποθέσουμε ότι είστε υπέρ αυτού του σχεδίου και θα το προωθήσετε στο Συμβούλιο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Απολύτως. Και πρέπει επίσης να σας υπενθυμίσω ότι πριν από τέσσερα χρόνια, όταν παλεύαμε με την πανδημία, δημιουργήσαμε τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το NextGenerationEU. Πολλές «φειδωλές» χώρες πίστευαν ότι αυτό δεν θα συνέβαινε ποτέ. Συνέβη επειδή το απαιτούσαν οι καιροί. Και πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε παρόμοιο σημείο καμπής αυτή τη στιγμή.
Επομένως, ορισμένες αποφάσεις θα προϋπέθεταν να αναλογιστούμε πρόσθετο κοινό δανεισμό και κοινή χρηματοδότηση. Άλλες σχετίζονται αυστηρά με την απλούστευση των κανονιστικών ρυθμίσεων ή, σε άλλες περιπτώσεις, πρέπει να ξεπεράσουμε αντιρρήσεις, όπως όσον αφορά στην Ένωση Κεφαλαιαγορών, η οποία είναι απολύτως απαραίτητη.
Richard Quest: Είστε υπέρ του να λαμβάνονται περισσότερες αποφάσεις κατά πλειοψηφία, έτσι ώστε ενώ η συναίνεση είναι επιθυμητή, αν χρειαστεί, να προχωράτε παρά ταύτα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, υποστηρίζω ότι πρέπει να εξετάσουμε την έκθεση Draghi στο σύνολό της. Δεν μπορούμε να επιλέγουμε και να κρατάμε ό,τι μας εξυπηρετεί. Και αν αυτό σημαίνει ότι ορισμένες αποφάσεις θα πρέπει να περάσουν κατά πλειοψηφία -μολονότι πιστεύω ότι μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι χώρες μπορούν να διατηρήσουν το δικαίωμα ένστασης σε κρίσιμα ζητήματα, για παράδειγμα γύρω από την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική ή την άμυνα- αυτό ίσως χρειαστεί να είναι ένα θέμα που θα συζητήσουμε με ειλικρίνεια.
Richard Quest: Είναι η επιστροφή του Προέδρου Trump στον Λευκό Οίκο, είναι αυτή -δικά μου λόγια, όχι δικά σας, αλλά καταλαβαίνετε τι εννοώ- είναι αυτή η κρίση που πάντα χρειάζεται η Ευρώπη για να κάνει πραγματικά κάτι; Η περίφημη φράση του Προέδρου Stubb για την κρίση, το χάος και το υποβέλτιστο. Αλλά μήπως αυτή, η αλλαγή κυβέρνησης, είναι η ώθηση -ίσως αυτή να είναι καλύτερη λέξη από την κρίση- που χρειάζεται η Ευρώπη για να σοβαρευτεί;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ξέρεις, Richard, νομίζω ότι η κρίση ήταν ήδη εδώ, αλλά πολλοί ενδεχομένως δεν ήθελαν να την αντιμετωπίσουν. Η ενέργεια, οι τιμές της ενέργειας, η αδυναμία προώθησης ενός οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων για την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης, η μη επαρκής επένδυση στις καθαρές τεχνολογίες, όπου μπορούμε πραγματικά να έχουμε ηγετικό ρόλο. Θέλω να πω, τα προειδοποιητικά σινιάλα υπήρχαν. Κάποιοι από εμάς έκαναν αυτές τις επισημάνσεις ακόμη και πριν από τις εκλογές στις ΗΠΑ. Αλλά ναι, πιστεύω ότι αυτή η αλλαγή κυβέρνησης στις ΗΠΑ μπορεί να λειτουργήσει ως έναυσμα για την αντιμετώπιση των υποκείμενων προβλημάτων, τα οποία υπάρχουν εδώ και αρκετό καιρό και τα οποία δυστυχώς επιλέξαμε να αγνοήσουμε.
Richard Quest: Σωστά. Πάνω σε αυτό, η ευρωπαϊκή ηγεσία, ο νέος Πρόεδρος του Eυρωπαϊκού Συμβουλίου, η Ursula von der Leyen έχει δεύτερη θητεία, η Γερμανία πρόκειται να παραμείνει σε πολιτική αδράνεια για κάποιο χρονικό διάστημα και η Γαλλία φαίνεται ότι θα βρεθεί σε δύσκολα πολιτικά νερά με τον Πρόεδρο Macron. Βλέπετε τον εαυτό σας τώρα πια ως έναν πρεσβύτερο πολιτικό, αν μου επιτρέπετε; Βρίσκεστε στη θέση αυτή ίσως όχι τόσο καιρό όσο ο Viktor Orbán, αλλά σίγουρα εδώ και αρκετά μεγάλο διάστημα. Βλέπετε τον εαυτό σας τώρα να αναλαμβάνει περισσότερο έναν ηγετικό ρόλο, σε ένα άτυπο πλαίσιο, για να δημιουργήσετε συνασπισμούς συμφωνίας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαι ένα από τα λίγα μέλη του Συμβουλίου που έχει συνεργαστεί με τον Πρόεδρο Trump. Είμαι αρκετά έμπειρος ώστε να αντιλαμβάνομαι πώς λειτουργεί το Συμβούλιο, και έχω το προνόμιο να εκπροσωπώ μια χώρα που πιστεύω ότι έχει επιτύχει μια αρκετά αξιοσημείωτη επιστροφή. Αν σκεφτείτε το γεγονός ότι τώρα υπάρχουν πολλές χώρες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, αναφέρατε κάποιες από αυτές, όμως η Ελλάδα πρόκειται να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα. Υπάρχουν χώρες που αυξάνουν τους φόρους την ώρα που εμείς τους μειώνουμε. Υπάρχουν χώρες που παλεύουν με την πτώση στον τομέα της μεταποίησης την ώρα που η μεταποίηση στην Ελλάδα ενισχύεται. Επομένως, εμείς τουλάχιστον ερχόμαστε στο τραπέζι έχοντας βάλει τάξη στα του οίκου μας.
Β’ μέρος
Ερωτηθείς σχετικά με την έναρξη λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονικής ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε:
Ήταν ένα πολύ σύνθετο έργο, διότι καθώς σκάβαμε για το Μετρό συναντούσαμε ουσιαστικά στρώματα επί στρωμάτων της αρχαίας πόλης της Θεσσαλονίκης. Επομένως, η πραγματική πρόκληση ήταν να διασφαλίσουμε ότι θα κατασκευάσουμε το έργο διατηρώντας παράλληλα αυτή τη μοναδική πολιτιστική κληρονομιά.
Και, βασικά, αυτό που έπρεπε να κάνουμε ήταν να αφαιρέσουμε επιμελώς κάθε κομμάτι που ενδεχομένως δείχνετε στους τηλεθεατές σας καθώς μιλάμε και στη συνέχεια να το επανατοποθετήσουμε. Και αυτό που έχουμε τώρα, ειδικά σε έναν σταθμό του Μετρό, είναι ένα εντελώς μοναδικό πείραμα ενός υπόγειου μουσείου. Οι πολίτες βαδίζουν δίπλα του ενώ πηγαίνουν να πάρουν το τρένο για να πάνε στη δουλειά τους.
Επομένως, είμαστε πολύ περήφανοι για το έργο και χαιρόμαστε που τελικά ολοκληρώθηκε, μετά από πολύ καιρό αλλά τελικά ολοκληρώθηκε.
Richard Quest: Όταν αυτά τα έργα τελειώνουν, τείνουμε να ξεχνάμε ότι τελειώνουν με καθυστέρηση και υπερβαίνουν τον προϋπολογισμό τους. Αλλά υποθέτω ότι η ομορφιά αυτού που έχετε τώρα είναι μια απόδειξη του μοντερνισμού της σημερινής Ελλάδας που παντρεύεται με όμορφο τρόπο την αρχαία ιστορία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς. Πιστεύω ότι είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα μιας χώρας που ατενίζει με αυτοπεποίθηση το μέλλον, ενώ ταυτόχρονα είναι πολύ περήφανη για το παρελθόν της. Και, θα το ξαναπώ, μιλάμε για τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και για ένα έργο που πολλοί πίστευαν ότι δεν θα κατασκευαζόταν ποτέ, επειδή αντιμετώπισε και σημαντικές αντιδράσεις. Πολλοί πίστευαν ότι δεν θα μπορούσαμε πράγματι να κατασκευάσουμε το Μετρό διατηρώντας παράλληλα την πολιτιστική μας κληρονομιά, και είμαστε πολύ χαρούμενοι που τους διαψεύσαμε.
Richard Quest: Τι γνώμη έχετε για τον Anthony Albanese στην Αυστραλία και την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από την αυστραλιανή κυβέρνηση; Υπάρχει χώρος για τέτοιες σκέψεις είτε στην Ελλάδα είτε στην Ευρώπη; Το βρίσκετε συναρπαστικό, ενδιαφέρον ή ότι δεν είναι για εσάς;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Απολύτως, πρόκειται για κάτι ενδιαφέρον. Από τη μία πλευρά, έχουμε καταλήξει σε μια στρατηγική τεχνητής νοημοσύνης που θέλει να τοποθετήσει την Ελλάδα στην πρώτη γραμμή του ρυθμιστικού έργου, για να προσκαλέσουμε επιχειρήσεις να αναπτύξουν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης. Από την άλλη πλευρά, σε θέματα όπως η ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων, πιστεύω πολύ στη συνεργασία με τις εταιρείες τεχνολογίας. Και αν δεν μπορούμε να τις πείσουμε να αλλάξουν πραγματικά τον τρόπο με τον οποίο «αγκιστρώνουν» τα παιδιά και τους εφήβους μας με τις εφαρμογές τους, η ρύθμιση θα πρέπει ενδεχομένως να είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε. Πρέπει όμως να είμαστε προσεκτικοί ώστε, ό,τι κι αν κάνουμε, να έχουμε την ικανότητα να το εφαρμόσουμε. Στην προκειμένη περίπτωση, χρειαζόμαστε κατάλληλες τεχνολογίες επαλήθευσης της ηλικίας.
Στην Ελλάδα απαγορεύσαμε τα κινητά τηλέφωνα στα σχολεία. Πολλοί πίστευαν ότι δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε, αλλά επειδή είχαμε ένα πολύ ξεκάθαρο σχέδιο, μέχρι στιγμής λειτουργεί πολύ καλά. Επομένως, όποτε χρειάζεται, η προστασία της ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων μας αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, και θα ήθελα να διαδραματίσω ρόλο, όχι μόνο στο πλαίσιο της Ελλάδας, αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να ακολουθήσουμε αυτόν τον δρόμο.
