Η 9η Υπουργική Συνάντηση του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στο Μουσείο της Ακρόπολης, με τη συμμετοχή υψηλόβαθμων εκπροσώπων από τα κράτη-μέλη. Στις εργασίες συμμετείχαν ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας Sun Yeli, ο Υπουργός Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας Alessandro Giuli, ο Υπουργός Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου Sherif Fathy, ο Υπουργός Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Τουρισμού και Χειροτεχνίας της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν Salehi Amiri Seyed Reza, ο Υπουργός Πολιτισμού, Τουρισμού και Αρχαιοτήτων της Δημοκρατίας του Ιράκ Ahmed Fakkak Al Badrani, η Υφυπουργός Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας Λίνα Κασσιανίδου, ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Δημοκρατίας της Αρμενίας Davit Karapetyan, ο Γενικός Διευθυντής Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών της Δημοκρατίας του Περού Carlos German Augusto Amezaga Rodriguez και η Πρέσβης του Πολυεθνικού Κράτους της Βολιβίας στην Αγία Έδρα, με παράλληλη διαπίστευση στην Ελλάδα και στο Τάγμα των Ιπποτών της Μάλτας Teresa Susana Subieta, ενώ το Μεξικό και η Ινδία συμμετείχαν μέσω των Πρέσβεων τους στην Ελλάδα.
Η προεδρεύουσα του Φόρουμ των Αρχαίων Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, κατά την εναρκτήρια ομιλία της έθεσε τις δύο θεματικές της 9ης Υπουργικής Συνάντησης:
Α. Τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην πολιτιστική κληρονομιά
Β. Την παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών.
Χαρακτήρισε το ζήτημα της κλιματικής κρίσης ως «επείγον και πολυδιάστατο», υπογραμμίζοντας ότι «η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, υλικής και άυλης από την κλιματική κρίση δεν αποτελεί απλώς τεχνική πρόκληση. Είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης και δράσης, κοινωνικής συνειδητοποίησης και συμμετοχής, διεπιστημονικής προσέγγισης και αντιμετώπισης, στο πλαίσιο διεθνούς συνεργασίας». Τόνισε, ακόμη, ότι «καθώς τα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής εντείνονται, η προστασία του πολιτιστικού μας αποθέματος πρέπει να υπερβεί την παραδοσιακή λογική της συντήρησης και της αποκατάστασης. Να υιοθετήσουμε μια ευέλικτη, προσαρμοστική και καθολική διαχείριση, με στόχο την πρόληψη και την ανθεκτικότητα». Επισημαίνοντας τον ρόλο του Φόρουμ δήλωσε ότι «μπορεί να αποτελέσει ισχυρή πλατφόρμα τεχνογνωσίας και συνεργασίας, για αυτές τις προσπάθειες. Μπορεί να διευκολύνει την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, τη διάθεση δεδομένων και την ανάπτυξη κοινών έργων και δράσεων. Η κλιματική κρίση αναδιαμορφώνει τον κόσμο που κληρονομήσαμε. Η δική μας αντίδραση θα διαμορφώσει αυτόν που θα αφήσουμε στους επιγενομένους».
Μιλώντας για την «παράνομη διακίνηση των πολιτιστικών αγαθών, σημείωσε, ότι αποτελεί παγκόσμια μάστιγα. Συνδέεται, άμεσα, με την τρομοκρατία και το διεθνές οργανωμένο έγκλημα, δοκιμάζοντας τις χώρες μας, λόγω του μεγάλου πλούτου της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Παρά την ενίσχυση των εθνικών νομικών πλαισίων και την υιοθέτηση των διεθνών Συμβάσεων, καθίσταται σαφές πως δεν επαρκούν για την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος. Η ανάγκη μας μας οδηγεί να πάρουμε νέες πρωτοβουλίες. Να έχουμε ισχυρότερη συνεργασία μεταξύ των χωρών μας». Επισήμανε, επίσης, ότι «τα πλαστά αντικείμενα αλλοιώνουν την πολιτιστική μας κληρονομιά. Παραπλανούν το κοινό συντηρώντας παράνομες αγορές που πολύ συχνά συνδέονται με διακρατικά εγκληματικά δίκτυα» και σημείωσε την αξία των νέων τεχνολογικών εργαλείων: «Σήμερα, σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία, οι δυνατότητες που προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη μπορούν, ουσιαστικά, να βοηθήσουν στον εντοπισμό και την πρόληψη της διακίνησης τέτοιων αντικειμένων». Πρότεινε την εξέταση ενός κοινού κώδικα αρχών για την έρευνα της προέλευσης των συλλογών, με τη συνεργασία ειδικών και των διεθνών οργανισμών.
Ως προς την διεύρυνση του Φόρουμ, η Προεδρεύουσα Υπουργός Πολιτισμού σημείωσε ότι «η Κύπρος έχει δηλώσει εγγράφως την πρόθεσή της να καταστεί μέλος του Φόρουμ. Πιστεύουμε ότι το Φόρουμ δεν πρέπει να είναι ένα κλειστό κλαμπ χωρών. Ότι πρέπει να κρατά τις πόρτες του ανοιχτές προς τις χώρες με μακρά και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, οι οποίες εκφράζουν τη θέληση αλλά και μπορούν να εμπλουτίσουν δημιουργικά τον διάλογό μας. Ισχυρή είναι η πεποίθησή μας ότι η Κύπρος αποτελεί έναν σημαντικό αρχαίο πολιτισμό και μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στην ενδυνάμωση του Φόρουμ. Χαίρομαι για τη σημερινή παρουσία -για πρώτη φορά- της Ινδίας στις εργασίες μας. Νομίζω πως μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε ότι ένα Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών χωρίς την Ινδία σίγουρα δεν είναι πλήρες».
Η Λίνα Μενδώνη, κλείνοντας την τοποθέτησή της, στις εργασίες της 9ης Υπουργικής Συνάντησης του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, στο Μουσείο της Ακρόπολης σημείωσε: «Νομίζω πως όλη αυτή την ώρα που είμαστε εδώ, όλοι προσέξατε την παραφωνία που αποτελεί η τοποθέτηση των λευκών γύψινων αντιγράφων της ζωφόρου του Παρθενώνα, στη θέση των αυθεντικών Γλυπτών, που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Στη ζωφόρο του Παρθενώνα αποτυπώνεται η πομπή των Παναθηναίων, της μεγαλύτερης γιορτής των αρχαίων Αθηναίων. Στην πραγματικότητα, η ζωφόρος αποτελεί το απείκασμα της αθηναϊκής δημοκρατίας, της οποίας υπέρτατες αξίες είναι η Ειρήνη και η Δημιουργία. Το δημιούργημα του Φειδία εκπέμπει ασύγκριτη δύναμη, τελειότητα και ομορφιά. Αυτή την μοναδική σύνθεση της Δημιουργίας, της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας δικαιούται να δει στην ολότητά της η Ανθρωπότητα. Ελπίζω στην στήριξη όλων σας, ώστε η παραφωνία αυτή να διορθωθεί στο κοντινό μέλλον».
O Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης στην ομιλία του προς τους Υπουργούς και τις αντιπροσωπείες των κρατών-μελών του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, σημείωσε: «Επαναβεβαιώνουμε την κοινή δέσμευση των εθνών μας να προστατεύουν και να προάγουν την πολιτιστική μας κληρονομιά, με τρόπους που ενισχύουν τη συνεργασία και την αμοιβαία κατανόηση, σε μια εποχή πρωτοφανών παγκόσμιων προκλήσεων. Αποτελεί απτή απόδειξη της αταλάντευτης προσήλωσής μας στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπου και αν αυτή απειλείται, καθώς και στην ανάδειξη της σημασίας της για τη διαμόρφωση ειρηνικών και συμπεριληπτικών κοινωνιών […] Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται, ολοένα και περισσότερο από γεωπολιτικό κατακερματισμό, η αποστολή του Φόρουμ δεν υπήρξε ποτέ πιο κρίσιμη. Η Διακήρυξη του Ερεβάν, της 8ης Υπουργικής Συνόδου, ορθώς επεσήμανε ότι η καταστροφή της πολιτιστικής περιουσίας που ανήκει σε οποιονδήποτε λαό, συνιστά ζημία για την πολιτιστική κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας […] Η ιστορία μας, αγαπητοί φίλοι, μας δείχνει ότι η ανθρωπότητα έχει υπερβεί και στο παρελθόν μεγάλες μεταβάσεις. Μας υπενθυμίζει ότι η αντοχή μας δεν εδράζεται μόνο στην οικονομική ή τη στρατιωτική μας ισχύ, αλλά πρωτίστως στην ανθεκτικότητα των θεμελιωδών μας αξιών. Ας αφήσουμε τα επιτεύγματα των πολιτισμών μας, αγαπητοί φίλοι, να μας εμπνεύσουν ώστε να σταθούμε αντάξιοι των προκλήσεων της εποχής μας».
Η συμπροεδρεύουσα στο Φόρουμ Υφυπουργός Εξωτερικών πρέσβης Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου επεσήμανε: «Το Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών εστιάζει στο διαπολιτισμικό διάλογο με γνώμονα την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Η ιστορία, ο πολιτισμός και η καινοτομία μπορούν να αποτελέσουν το κανάλι που συνδέει το παρελθόν με το παρόν, δημιουργώντας εργαλεία για την πορεία προς ένα βιώσιμο μέλλον. Πρέπει να εντάξουμε την πολιτιστική κληρονομιά, υλική και άυλη, στην ατζέντα της βιωσιμότητας και να καταβάλλουμε κοινές προσπάθειες για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης σε αυτή. Μέσα από το Φόρουμ αναδεικνύεται η βιωσιμότητα και ο πλουραλισμός των αρχαίων πολιτισμών μας. Για αυτό επιβάλλεται να ενθαρρύνουμε προγράμματα που ενσωματώνουν τη νεολαία, τις τοπικές κοινωνίες, αναγνωρίζοντας τη δυναμική που έχει ο Πολιτισμός».
Οι Υπουργοί και οι επικεφαλής των αντιπροσωπειών των κρατών-μελών του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών εξαίροντας, στις τοποθετήσεις και τις ομιλίες του, την άρτια διοργάνωση της Ελληνικής Προεδρίας, απέδωσαν τα εύσημα στην Ελλάδα. Η Σύνοδος ολοκληρώθηκε με την ομόφωνη αποδοχή της Διακήρυξης των Αθηνών, στην οποία αποφασίστηκε και η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ως πλήρους μέλους του Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, καλωσορίζοντας και την συμμετοχή της Δημοκρατίας της Ινδίας, ως χώρας-παρατηρητή, για πρώτη φορά στο Φόρουμ των Αρχαίων Πολιτισμών, με την υπογράμμιση της μελλοντικής αποδοχή της. Η Ιταλική Δημοκρατία, δια του Υπουργού Πολιτισμού Alessandro Giuli, αναλαμβάνει την Προεδρία του Φόρουμ, για το 2026.
Μετά την υπογραφή της Διακήρυξης της Αθήνας ακολούθησε η ξενάγηση των αντιπροσωπειών των κρατών-μελών του Φόρουμ Αρχαίων Πολιτισμών, στο Μουσείο της Ακρόπολης, από τον Γενικό Διευθυντή του καθ. Νικόλαου Σταμπολίδη, και η ξενάγηση στον Βράχο της Ακρόπολης από την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, Δρ Έλενας Κουντούρη.
13.12.2025
