Χαιρετισμός του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη στον εορτασμό της επετείου της έναρξης του Απελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59:
Αισθήματα ευγνωμοσύνης και συγκίνησης μας πλημμυρίζουν κάθε φορά που τιμούμε τον ένδοξο απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ, τον πιο αγνό αγώνα τούτου του τόπου, και μνημονεύουμε τους πρωταγωνιστές, αλλά και τους αφανείς ήρωες της ανεπανάληπτης αυτής εξέγερσης.
Ξημερώματα της πρωταπριλιάς του 1955, πριν από 69 χρόνια, οι Έλληνες της Κύπρου, άνδρες, γυναίκες, νέες, νέοι και παιδιά, αποφάσισαν να πάρουν μιαν ανηφοριά, να πάρουν μονοπάτια, να βρουν τα σκαλοπάτια που παν στη λευτεριά! Το σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος» έγινε προσωπικό τάμα, αλλά και συλλογική υπόσχεση για τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού μας, των απλών ανθρώπων που ιεράρχησαν πάνω από όλα την αγάπη για την πατρίδα και διεκδίκησαν την οικουμενική αξία της ελευθερίας για τους ίδιους και για τα παιδιά τους.
Σχεδόν επτά δεκαετίες από τότε, το ρολόι της Ιστορίας σηματοδοτεί το προσκλητήριο της μνήμης, που μας καλεί να καταθέσουμε το οφειλόμενο χρέος στο ηρωικό χθες με βασικό ζητούμενο τη διασφάλιση ενός καλύτερου και ασφαλέστερου αύριο.
Υποκλινόμαστε με ευγνωμοσύνη στο μεγαλείο όσων πρόσφεραν τη ζωή τους, κακοποιήθηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν, συνελήφθησαν, ή με οποιονδήποτε τρόπο έδωσαν το παρών τους στον ένοπλο αγώνα της ΕΟΚΑ στα χωριά, στις πόλεις, στα βουνά, με μοναδικό διακηρυγμένο στόχο την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού, την αυτοδιάθεση και την Ένωση με την Ελλάδα.
Με ελάχιστο οπλισμό και υποτυπώδη στρατιωτική εκπαίδευση, υπό την ηγεσία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και του Στρατηγού Γεώργιου Γρίβα Διγενή, οι Έλληνες της Κύπρου παρέδωσαν μαθήματα ηρωισμού και έγραψαν με το αίμα τους τις νεότερες σελίδες της Ιστορίας του Έθνους, δίπλα από τα έπη του 1821 και του 1940.
Πολλές οι κορυφαίες στιγμές, οι σταθμοί και τα γεγονότα της κυπριακής επανάστασης. Το μεγαλείο του αγώνα του 1955 βρίσκεται, ωστόσο, στη μαζική συμμετοχή των απλών ανθρώπων που παρέδωσαν μαθήματα θάρρους και αυταπάρνησης. Ανήλικοι μαθητές και μαθήτριες έκαναν τη γη να δονείται από τις διαδηλώσεις. Οικοκυρές έκρυβαν στον κόρφο τους τις μυστικές προκηρύξεις της Οργάνωσης. Ηλικιωμένοι νοικοκυραίοι πρόσφεραν καταφύγια στους κατατρεγμένους αγωνιστές. Ιερωμένοι σε κάθε γωνιά της Κύπρου, από το Καρπάσι μέχρι την Πάφο, έκρυβαν τις μυστικές διαταγές της οργάνωσης στις σελίδες των ιερών ευαγγελίων. Όλοι αυτοί ήταν οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Δεν ήταν υπερήρωες, ήταν συνηθισμένοι, απλοί άνθρωποι που διεκδικούσαν το αυτονόητο. Κανένας δεν περίσσεψε, κανένας δεν λιποτάκτησε.
Όπως ανέφερα χαρακτηριστικά, ο αγώνας της ΕΟΚΑ συμπυκνώνει μέσα του τα οικουμενικά και διαχρονικά πρότυπα του Ελληνισμού. Ο παλλαϊκός ξεσηκωμός της 1ης Απριλίου αποτέλεσε ένα ανανεωτικό κίνημα ιστορικής κάθαρσης και εθνικής αναγέννησης και το σπάνιο ήθος του καταγράφεται στο μεγαλείο και την ατομική στάση ζωής των επωνύμων και ανωνύμων αγωνιστών.
Έχουμε κάθε λόγο να αισθανόμαστε περήφανοι για τους προγόνούς μας. Έκαναν αυτό που τους υπαγόρευε η συνείδησή τους κι ας μην γνώριζαν από γεωπολιτική, και ας μην είχαν στρατιωτικές γνώσεις. Είχαν όμως όλοι τους το σημαντικότερο προσόν: Δεν λογάριαζαν τον φόβο και τον θάνατο. Η στάση ζωής τους, το αξιακό σύστημα των επωνύμων και ανωνύμων αγωνιστών της ΕΟΚΑ έδωσε νόημα στον παλλαϊκό ξεσηκωμό που λειτούργησε ως ένα κίνημα εθνικής αναγέννησης.
Η 1η Απριλίου 1955 προβάλλει ως η ωραιότερη και λαμπρότερη σελίδα στην Ιστορία του κυπριακού Ελληνισμού. Η αδούλωτη ψυχή δεν αναγνώρισε τους Άγγλους κατακτητές, έμεινε ελεύθερη. Στην Ιστορία του Ελληνισμού υπάρχουν πάντοτε σταθμοί που σαν φάροι μας φωτίζουν και μας καθοδηγούν. Ο Αγώνας της ΕΟΚΑ, όμως, παραμένει μέχρι σήμερα το πιο λαμπρό ορόσημο στην Ιστορία του κυπριακού Ελληνισμού για αποτίναξη του αποικιακού ζυγού και απόκτηση της ελευθερίας του. Τη σημερινή ημέρα, λοιπόν, αν θέλουμε πραγματικά να την τιμούμε, δεν θα πρέπει να λησμονούμε το υπέρτατο καθήκον για ελευθερία, για δικαιοσύνη, για αξιοπρέπεια.
Μπορεί ο πολιτικός στόχος του αγώνα, της Ένωσης με την Ελλάδα, να μην επιτεύχθηκε, αλλά ο αγώνας οδήγησε στον τερματισμό του αποικιοκρατικού ζυγού και στη γένεση της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας, ό,τι πιο σημαντικό έχουμε μέχρι σήμερα.
Ο αγώνας της ΕΟΚΑ απέδειξε ότι το μεγαλύτερο δίδαγμα της Ιστορίας είναι ότι ενωμένοι μπορούμε να πετύχουμε οποιονδήποτε στόχο. Ποτέ δεν πρέπει να αφήνουμε τη διχόνοια να υπερισχύσει της άδολης αγάπης προς την πατρίδα μας, η οποία παραμένει υπό κατοχή εδώ και 50 χρόνια. Αν είναι, λοιπόν, κάτι το οποίο οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού είναι την ενότητα και την ομοψυχία, ώστε μονιασμένοι και δυνατοί να αγωνιστούμε για να απελευθερώσουμε τον τόπο μας και να επανενώσουμε την πατρίδα μας. Αυτό είναι το ιερό μας χρέος.
Με οδηγό τις αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα και θα αξιοποιήσουμε την όποια ελπίδα, ώστε να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την απελευθέρωση και την επίλυση του Κυπριακού. Με τη στήριξη της Ελλάδας, η οποία παραμένει ο πιο πολύτιμος και ανιδιοτελής μας σύμμαχος, αξιοποιούμε τις συνέργειες με τους Ευρωπαίους εταίρους μας και με τρίτες χώρες, ώστε να πετύχουμε τον στόχο μας. Με αναβαθμισμένο ρόλο στην περιοχή, πάντα εντός του πλαισίου των δυνατοτήτων μας, με κύρος στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό στερέωμα, η Κυπριακή Δημοκρατία συμπληρώνει σε λίγες μέρες 20 χρόνια παρουσίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, ως πλήρες και ισότιμο μέλος. Οι αρχές και αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένουν οι οδοδείκτες της πορείας μας για την αντιμετώπιση των πολλαπλών προκλήσεων που έχουμε ενώπιόν μας, με κορυφαία προτεραιότητα την ανάγκη για επίλυση του Κυπριακού.
Όπως κατ’ επανάληψη έχω αναφέρει, έχω την έντονη πεποίθηση ότι έχουμε υποχρέωση και καθήκον να μιλάμε στα παιδιά μας και στη νέα γενιά για την ΕΟΚΑ, για τους αγώνες και τις θυσίες όλων αυτών που έδωσαν τη ζωή τους για μια καλύτερη Κύπρο, για την Κυπριακή Δημοκρατία που έχουμε σήμερα. Γιατί η αρετή και η τόλμη απαιτεί βαθιά γνώση. Και γνώση πρώτα από όλα του εαυτού σου, δηλαδή της πραγματικής ιστορίας σου. Κάτι τέτοιο σε καμία περίπτωση δεν λειτουργεί αρνητικά προς τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, αφού η βιωσιμότητα μιας ενδεχόμενης λύσης περνά σε μεγάλο βαθμό μέσα και από τον σεβασμό της ιστορικής ταυτότητας του καθενός και σίγουρα όχι μέσα από την αυτοκατάργηση.
Έχουμε επίσης ηθική υποχρέωση και καθήκον να στηρίξουμε και να διατηρήσουμε την ψυχική μας πίστη και αντοχή. Αυτή η οφειλή δεν αποτελεί μόνο μνήμη, αλλά τεκμηρίωση της σημασίας του ίδιου του Αγώνα και της δικαίωσής του. Μας καλούν οι ήρωες, μας καλούν οι μάρτυρες και οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ, που αναμετρήθηκαν με τους Αποικιοκράτες και μας δείχνουν τις βαρύτατες ιστορικές παρακαταθήκες που κουβαλάμε. Με ενότητα και ομοψυχία ας σταθούμε, λοιπόν, όρθιοι και αλύγιστοι μέχρι την ευλογημένη ώρα της απελευθέρωσης των σκλαβωμένων εδαφών μας.
Πιστεύουμε στον αγώνα μας. Οι στόχοι μας είναι ξεκάθαροι και αντλούμε διδάγματα από την πλούσια Ιστορία μας. Ο αγώνας της ΕΟΚΑ, που έχουμε ως παρακαταθήκη, είναι η αστείρευτη πηγή στην οποία επιστρέφουμε κάθε φορά που δοκιμαζόμαστε. Και σήμερα, όπως κάθε 1η του Απρίλη, δικαιωματικά καταφεύγουμε στο μεγαλείο του λαού μας για να θυμηθούμε ότι τίποτα, μα τίποτα δεν χαρίζεται.
Με αξιοπρέπεια, με αξιοπιστία, με συγκροτημένο πλάνο και μεθοδικότητα εργαζόμαστε ώστε ο λαός μας να ζει και να δημιουργεί σε συνθήκες ασφάλειας, ειρήνης και ευημερίας. Μας το φωνάζουν οι αδικαίωτοι ήρωές μας από τα βάθη της Ιστορίας. Το οφείλουμε στα παιδιά μας.
Xρόνια πολλά στους απανταχού Έλληνες.
2.4.2024
