Κύριε Γριβέα το οπισθόφυλλο του βιβλίου χαρακτηρίζει το μυθιστόρημά σας «καινοτόμο». Έχετε κάποια τεκμηρίωση για αυτόν τον χαρακτηρισμό;
Η πρωτοτυπία αυτού του μυθιστορήματός μου πατάει σε δυο πυλώνες. Ο πρώτος αφορά την ουσία και ο δεύτερος το λογοτεχνικό του ύφος.
Ας δούμε καταρχήν τον πρώτο, τον ίδιο τον τίτλο του και όχι μόνο. Μυριάδες δέντρα έχουν κοπεί για να φτιαχτεί το χαρτί πάνω στο οποίο χιλιάδες συγγραφείς και ερευνητές έγραψαν προσπαθώντας να ανακαλύψουν το μυστικό της Ατλαντίδας. Οι περισσότεροι αναζήτησαν χαρτογραφικά μια χαμένη ήπειρο. Κάποιοι λιγότεροι τόλμησαν να πουν ότι η αφήγηση του Πλάτωνα για αυτήν δεν αποτελεί μια πραγματική ιστορία αλλά μια αλληγορία για την πολιτική κατάσταση της αρχαίας Αθήνας. Κανείς όμως δεν έχει ισχυριστεί πως πρόκειται για προφητεία…
Το δεύτερο αφορά το λογοτεχνικό του ύφος. Πρόκειται για μια σπάνια ζεύξη του μαγικού ρεαλισμού με τον «σκληρό κοινωνικό ρεαλισμό». Ο μαγικός ρεαλισμός βεβαίως είναι παγκοσμίως γνωστό λογοτεχνικό ρεύμα (Μαρκές κλπ) πλην όμως σπάνιο στα ελληνικά γράμματα. Όμως ο «σκληρός κοινωνικός ρεαλισμός», όπως εγώ τον ονοματίζω, είναι ένα νέο αναδυόμενο διεθνές λογοτεχνικό ρεύμα το οποίο δεν έχει ακόμα ταυτοποιηθεί και αναλυθεί. Παρά τις πολλές διαφορετικές του αποχρώσεις χαρακτηρίζεται από σκληρές εικόνες (όχι όμως «αμερικάνικου» αιματηρού τύπου), γλώσσα κοφτή, ταχύτητα ρυθμού, έκφραση εμπροστοβαρών κοινωνικών – οικολογικών αναζητήσεων, πρωτοτυπία ιδεών και απρόβλεπτη πλοκή. Στην Ελλάδα δεν έχει εκφραστεί ακόμη ή όπου συναντιέται περιορίζεται σε θέματα των πιο αιματηρών περιόδων της ιστορίας μας (πόλεμοι, κατοχή, εμφύλιος, Σμύρνη κλπ). Η προφητεία της Ατλαντίδας» χαρακτηρίζεται καινοτόμο μυθιστόρημα γιατί παντρεύει αυτά τα δύο ρεύματα. Παντρεύει δηλαδή ιστορία με μυθοπλασία, μεταφυσική με ρεαλισμό, σκληρότητα με λυρισμό. Ένας λογοτεχνικός «γάμος» ίσως μοναδικός στην ελληνική πεζογραφία.
Το οπισθόφυλλο επίσης γράφει: «Πέντε πνιγμοί αποτελούν τον κορμό της σημειολογίας του έργου». Δώστε μας μια επεξήγηση για την – πράγματι – ασυνήθιστη αυτή πλοκή σε ένα μυθιστόρημα που σίγουρα δεν είναι αστυνομικό. Ποιοι είναι και τι σημειολογούν – όπως ισχυρίζεστε – αυτοί οι πνιγμοί;
Όπως όλοι ξέρουμε, από την πασίγνωστη ιστορία, η Ατλαντίδα καταποντίζεται και οι Άτλαντες πνίγονται. Συνεπώς οι πνιγμοί στο μυθιστόρημά μου μπορεί να μην είναι ασύνδετοι με τους πνιγμούς του Πλάτωνα… Βεβαίως δεν δικαιούμαι να χαλάσω το σασπένς των αναγνωστών αποκαλύπτοντας εδώ την ακριβή σημειολογική σύνδεση των πνιγμών της δικής μου μυθοπλασίας με εκείνη του αρχαίου φιλοσόφου. Θα επιχειρήσω όμως να εξάψω την φαντασία σας. Σας λέω καταρχήν ότι αποτελούν τους μυθοπλαστικούς σπονδύλους του λογοτεχνικού ρεύματος «σκληρού κοινωνικού ρεαλισμού» το οποίο, όπως σας ανέλυσα προηγουμένως, εισάγω σε αυτό το μυθιστόρημα. Διευκρινίζω επίσης ότι άλλοι πνιγμοί είναι ρεαλιστικοί και άλλοι μεταφυσικοί, ώστε να αποτελούν τους αρμούς σύνδεσης με το έτερο λογοτεχνικό ρεύμα που υπηρετώ τον «μαγικό ρεαλισμό». Σημασία επίσης έχει πως είναι πέντε τον αριθμό γιατί μπορεί να σημειολογούν την κοινή μοίρα και των πέντε ηπείρων…
Μιχάλης Γριβέας
Στην εποχή μας κυριαρχεί η συμπύκνωση μνημάτων, εικόνων, λέξεων. Θα μπορούσατε εσείς Κε Γριβέα να σηματοδοτήσετε το μυθιστόρημά σας μονολεκτικά; Και αν ναι ποια λέξη θα επιλέγατε;
Ανθρωποκρατορία.
Ανθρωποκρατορία! Τι παράξενη λέξη! Είναι άραγε απλά ένας νεολογισμός ή μια δική σας καινοφανής φιλοσοφική έννοια; Θα μας την εξηγήσετε λίγο περισσότερο;
Δεν δικαιούμαι να προαναγγείλω εδώ την πεμπτουσία του μυθιστορήματος που θα ανακαλύψουν οι αναγνώστες όταν θα φτάσουν στην καρδιά του. Αυτοί και μόνον αυτοί θα κρίνουν τι είναι τελικά η «Ανθρωποκρατορία». Από ένα λογοτεχνικό «σκουπίδι» ως μια καινοτόμο ιδέα… Για να μην υπεκφύγω όμως στην ερώτησή σας σας παραθέτω εδώ ασχολίαστη μόνο μια σύντομη φράση μέσα από το βιβλίο:
«Είναι ένα καινούργιο, ένα τεράστιο, κύμα ιδεών που θα ενώσει τους ανθρώπους, που θα αρνηθεί τον πόλεμο, τη βία, τη βαρβαρότητα, τον καταναγκασμό. Ένα παγκόσμιο σύστημα συμβίωσης, ισοτιμίας, δικαιοσύνης, αλληλεγγύης. Μια νέα ενοποίηση του ανθρώπου με τη φύση, τα πλάσματα και τα δημιουργήματά της».
Από τις μέχρι τώρα δημοσιευμένες κριτικές, το οπισθόφυλλο αλλά και τις δικές σας απαντήσεις αισθανόμαστε ότι «Η προφητεία της Ατλαντίδας» είναι ένα «βαρύ» μυθιστόρημα! Δώστε στους αναγνώστες Κύριε Γριβέα ένα επιχείρημα για να τους πείσετε να διαβάσουν αυτό το βιβλίο σας…
Τους διαβεβαιώνω ότι τούτο το βιβλίο είναι πράγματι «βαρύ». Και είναι βαρύ για να μην το συμπαρασύρουν οι βίαιοι άνεμοι των καιρών μας. Οι αγέρες που σπέρνουν βία και θερίζουν βαρβαρότητα! Όμως ποιος διαβάζει «βαριά» βιβλία; Μα ποιος άλλος από τον λεπτό, τον ευαίσθητο αναγνώστη! Από τον αναγνώστη που δεν αναζητά ένα «ελαφρύ» βιβλίο για να κρυφτεί μέσα στις σελίδες του από τη θύελλα που λυσσομανάει γύρω, όπως η στρουθοκάμηλος στην άμμο. Από τον αναγνώστη που δεν αντιλαμβάνεται την λογοτεχνία ως «αντικαταθλιπτικό» με fake εικόνες αγγέλων που χορεύουν σε πεδινά καταπράσινα λιβάδια… Από τον αναγνώστη που εμπνέεται από τους «διαβόλους» μιας σύγχρονης, γρήγορης, κοινωνικά ζουμερής, ενίοτε σκληρής, φιλοσοφικά μεστής, μεταφυσικά ελεύθερης, ευρηματικής μυθοπλασίας!
7.5.2024
