Η Προεδρία του Συμβουλίου και οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για τη δημιουργία του Μηχανισμού Μεταρρύθμισης και Ανάπτυξης για τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, ενός νέου μέσου για τη στήριξη των μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την ΕΕ και της οικονομικής ανάπτυξης στη χώρα.
<<Είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε τη Μολδαβία στην πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, είναι καθήκον μας σε αυτούς τους ταραχώδεις καιρούς. Αυτό το πακέτο θα βοηθήσει τους Μολδαβούς να εφαρμόσουν βασικές μεταρρυθμίσεις, να ενισχύσουν την οικονομία τους και να προωθήσουν την ένταξή της στην ενιαία αγορά της ΕΕ. Θα υποστηρίξει επίσης την ανθεκτικότητα της Μολδαβίας ως απάντηση στον αντίκτυπο που προκλήθηκε από τον άδικο επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Adam Szlápka, Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Πολωνίας>>
Αυτή η διευκόλυνση είναι ο χρηματοδοτικός πυλώνας του Σχεδίου Ανάπτυξης της Μολδαβίας , που παρουσιάστηκε από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2024. Θα στηρίξει τη Μολδαβία κατά την περίοδο από το 2025 έως το 2027 και αναμένεται να χορηγήσει έως και 385 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 1,5 δισ. ευρώ σε δάνεια. Τα δάνεια αυτά θα είναι άκρως ευνοϊκά, με μεγάλο χρόνο αποπληρωμής και ευνοϊκά επιτόκια.
Στόχοι της Διευκόλυνσης
Η Διευκόλυνση θα στηρίξει τη Μολδαβία στη διαδικασία ένταξής της στην ΕΕ και στην ανάληψη μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την ΕΕ , καθώς και στην επίτευξη οικονομικής σύγκλισης με την ΕΕ. Θα συμβάλει επίσης καθοριστικά στην υλοποίηση της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ για την ενεργειακή ανεξαρτησία και την ανθεκτικότητα της Μολδαβίας, η οποία στοχεύει στην αποσύνδεση της Μολδαβίας από τις ανασφάλειες του ρωσικού εφοδιασμού σε ενέργεια και την πλήρη ενσωμάτωσή της στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ.
Οι πληρωμές θα υπόκεινται σε αυστηρούς όρους όσον αφορά την επίτευξη των μεταρρυθμίσεων που ορίζονται στο συμφωνηθέν μεταρρυθμιστικό θεματολόγιο.
Η προσωρινή συμφωνία μεταξύ των συννομοθετών διατηρεί τον κύριο άξονα της πρότασης της Επιτροπής για τη σύσταση της Διευκόλυνσης, ενώ δίνει επιπλέον έμφαση στη βοήθεια της Μολδαβίας να διαχειριστεί και να μετριάσει τις προκλήσεις που προκύπτουν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις προσπάθειες της Ρωσίας να αποσταθεροποιήσει τη Μολδαβία.
Στην προσωρινή συμφωνία, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν να αυξήσουν τα συνολικά κονδύλια κατά 100 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής. Οι συννομοθέτες συμφώνησαν επίσης να αυξήσουν το ποσοστό προχρηματοδότησης από έως 7% σε έως και 18% του συνολικού ποσού που προβλέπεται από τη Διευκόλυνση. Αυτό θα διασφαλίσει ότι η Μολδαβία θα έχει στη διάθεσή της την απαραίτητη χρηματοδότηση εκκίνησης για την εφαρμογή των πρώτων μεταρρυθμίσεων και τη στήριξη της ενεργειακής της ανθεκτικότητας.
Μια άλλη βελτίωση της αρχικής πρότασης σχετίζεται με τη διακυβέρνηση του Μηχανισμού. Η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να ενημερώσει το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν εκδώσει απόφαση που εγκρίνει τις πληρωμές ή όταν κρίνει ότι δεν πληρούνται οι όροι πληρωμής.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί από τους εκπροσώπους των κρατών μελών στο Συμβούλιο (Coreper) και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη συνέχεια θα εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα μετά από νομογλωσσική αναθεώρηση.
Φόντο
Στις 10 Οκτωβρίου 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα Σχέδιο Ανάπτυξης της Μολδαβίας, το οποίο βασίζεται σε τρεις πυλώνες:
- υποστηρίζοντας τις κοινωνικοοικονομικές και θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις της Μολδαβίας,
- ενίσχυση της πρόσβασης της Μολδαβίας στην ενιαία αγορά της ΕΕ και
- αύξηση της οικονομικής στήριξης 2025-2027 μέσω ενός ειδικού μηχανισμού μεταρρύθμισης και ανάπτυξης για τη Μολδαβία.
Το κονδύλιο ύψους έως 2 δισεκατομμυρίων ευρώ που παρέχεται από τη Διευκόλυνση είναι το μεγαλύτερο πακέτο χρηματοδοτικής στήριξης της ΕΕ προς τη Μολδαβία από την ανεξαρτησία της και προστίθεται στην άλλη ουσιαστική στήριξη της ΕΕ προς τη Μολδαβία.
19.2.2025
