Με μεγάλη ανταπόκριση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 20 Μαρτίου 2025, στην Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, η ανοιχτή συζήτηση που αποτέλεσε την ολοκλήρωση της δράσης της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου «Ο Ελληνικός Κινηματογράφος Ταξιδεύει – Ταξίδεψε Μαζί Του».
Βασικός άξονας της ημερίδας ήταν το ερώτημα «Ποιο είναι το ελληνικό κοινό και πώς μπορούμε να το προσεγγίσουμε;», το οποίο προσεγγίστηκε από διαφορετικές σκοπιές – εκείνη της παραγωγής, της σκηνοθεσίας και των θεατών. Βασικός συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Πρόεδρος της ΕΑΚ, ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος, ο οποίος έθεσε καίρια ερωτήματα για τη σημερινή θέση του ελληνικού κινηματογράφου, τη σχέση του με το κοινό, αλλά και την πορεία του μέσα στο ευρύτερο διεθνές πλαίσιο.
Η αναζήτηση του κοινού ξεκινά απ’ την αρχή
Η παραγωγός Μαρία Δρανδάκη επεσήμανε ότι το πρώτο κοινό μιας ταινίας είναι ο ίδιος ο παραγωγός, όταν διαβάζει το αρχικό σενάριο, θέτοντας το ερώτημα αν ως θεατής θα ενδιαφερόταν να τη δει.
Το κοινό δεν είναι ένα – Είναι πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι
Ο σκηνοθέτης Άγγελος Φραντζής τόνισε ότι όπως είχε πει ο Ταρκόφσκι, οι ταινίες «δεν γίνονται ούτε για τους πολλούς, ούτε για τους λίγους, αλλά για τον καθένα προσωπικά». Προσωπικά, δήλωσε, πρώτα απευθύνεσαι στην εσωτερική σου αλήθεια και με ποιο τρόπο μπορείς να την επεξεργαστείς.
Από την προσωπική ανάγκη στην επικοινωνία
Η σκηνοθέτιδα Μαριάννα Οικονόμου ανέδειξε τη μετάβαση από το προσωπικό βίωμα στη συνειδητή αναζήτηση του κοινού. Όπως είπε, στην αρχή μιας ταινίας δεν σκέφτεται το κοινό, αλλά σταδιακά αναρωτιέται «ποιον αφορά;» και «γιατί ενδιαφέρει αυτό το πρότζεκτ; Θέλουμε να επικοινωνήσουμε με το κοινό και θέλουμε η γλώσσα μας να τους αφορά, χωρίς να είναι αυτοσκοπός».
Από την προσωπική ανάγκη στην επικοινωνία
Ο παραγωγός Διονύσης Σαμιώτης υπογράμμισε τη σημασία της στρατηγικής των εταιρειών παραγωγής, τονίζοντας ότι το κοινό μιας ταινίας είναι «όποιοι διαθέτουν χρόνο ή χρήμα για να δουν μια ταινία στο σινεμά». Παράλληλα, ανέφερε ότι το ζητούμενο δεν είναι απλώς η υλοποίηση ενός πρότζεκτ, αλλά η διαμόρφωση μιας ταυτότητας που θα επιτρέπει στο ελληνικό σινεμά να βγει με συνέπεια προς τα έξω, ενώ η ομάδα σκηνοθέτη, σεναριογράφου και παραγωγού, είναι αυτή που δημιουργεί το περιεχόμενο, και αποτελεί το πρώτο κοινό.
Ο ρόλος του εναλλακτικού μοντέλου διανομής
Ο σκηνοθέτης Λευτέρης Χαρίτος, μίλησε για τη δυσκολία που υπάρχει στην διαδικασία από την σύλληψη μιας ιδέας, μέχρι την τελική υλοποίησή της, η οποία τελικά μπορεί να αποθαρρύνει τους/τις επίδοξους δημιουργούς. Ο Άγγελος Φραντζής, φέροντας δικά του παραδείγματα, μίλησε για τον πειραματικό κινηματογράφο, και πώς παράλληλα μια εμπορική παραγωγή μπορεί να αποτελεί πείραμα στα χέρια κάποιου, αλλά και σε ποιο κοινό τελικά απευθύνεται.
Από την μεριά του ο παραγωγός και μέλος του ΔΣ της ΕΑΚ, Γιούρι Αβέρωφ, μίλησε για τη σημασία των εναλλακτικών μορφών διανομής και την αξία των φεστιβάλ, της τηλεόρασης και των θεσμικών συνεργασιών ως μέρους του κοινού, όπως επίσης και το ότι το κοινό πλέον φαίνεται να αναζητά την εκδήλωση ως μέρος του σινεμά (και της μυθοπλασίας), όπως γινόταν αρχικά μόνο στον χώρο του ντοκιμαντέρ.
Η κριτική στον δημόσιο διάλογο
Ο Λευτέρης Χαρίτος έθεσε το ερώτημα της επίδρασης της κινηματογραφικής κριτικής στο σημερινό τοπίο. Ο Άγγελος Φραντζής σημείωσε ότι η κριτική μπορεί να είναι η προέκταση της απόλαυσης μιας ταινίας, και από μόνη της ένα έργο Τέχνης και αναφοράς, αλλά συχνά περιορίζεται σε βαθμολογίες και αστεράκια. Από την άλλη, ο Διονύσης Σαμιώτης τόνισε ότι η κριτική χρειάζεται ανανέωση στα εργαλεία και τις προσεγγίσεις της, όσο εξελίσσεται η τεχνολογία και τα μέσα.
Η σημασία της εκπαίδευσης και της καλλιέργειας κοινού
Ο σκηνοθέτης Στέργιος Πάσχος ανέδειξε ένα ζήτημα που, όπως είπε, δεν συζητείται αρκετά: την εκπαίδευση του κοινού και των νέων θεατών στο ελληνικό σινεμά. Σύμφωνα με τον ίδιο, χωρίς μια ουσιαστική γνωριμία των νέων γενεών με τον ελληνικό κινηματογράφο, η σχέση του κοινού με τις ελληνικές ταινίες θα παραμένει αποσπασματική.
Ποιότητα και εμπορικότητα – Μπορούν να συνυπάρξουν;
Η συζήτηση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο ελληνικός κινηματογράφος δεν πρέπει να διαχωρίζεται σε «ποιοτικό» και «εμπορικό», αλλά να λειτουργεί ενιαία, προκειμένου να διεκδικήσει καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης και διανομής. Όπως τόνισε ο Διονύσης Σαμιώτης, μόνο μέσα από μια κοινή διεκδίκηση, δημιουργοί και επαγγελματίες του χώρου μπορούν να ασκήσουν πίεση για βελτίωση των συνθηκών παραγωγής.
Έναυσμα για νέες συζητήσεις
Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με ερωτήσεις από το κοινό, που ξεπερνούσε τα 150 άτομα, ενώ όλοι οι συμμετέχοντες εξέφρασαν την επιθυμία αυτή η συζήτηση να αποτελέσει την αρχή ενός διαλόγου που θα συνεχιστεί στο μέλλον, με στόχο την ενίσχυση και εξέλιξη του ελληνικού κινηματογράφου.
