Richard Quest: Μαζί μου είναι τώρα ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης. Καλημέρα κ. Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ. Μπορείτε να επιβεβαιώσετε ότι θα συναντηθείτε σήμερα με τον Τούρκο Πρόεδρο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλημέρα, Richard. Πράγματι, θα συναντηθώ με τον Τούρκο Πρόεδρο σε λίγες ώρες, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Θα είναι η δεύτερη συνάντησή μας αφότου επανεκλεγήκαμε και οι δύο με ισχυρή εντολή, αυτό το καλοκαίρι. Προσβλέπω στο να αξιοποιήσουμε τη θετική δυναμική που έχει δημιουργηθεί στη σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας. Όπως γνωρίζετε, έχουμε μακροχρόνιες διαφορές με την Τουρκία, αλλά θα προσπαθήσουμε να επιλύσουμε αυτές τις διαφορές χρησιμοποιώντας το μόνο πλαίσιο κανόνων που έχουμε στη διάθεσή μας: το Διεθνές Δίκαιο και ειδικότερα το Δίκαιο της Θάλασσας.
Πέραν αυτού, επιδιώκουμε να συνεργαστούμε σε διάφορα άλλα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, παραδείγματος χάρη στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Αυτές είναι κοινές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες μας.
Richard Quest: Ωστόσο, στα δύσκολα ζητήματα με την Τουρκία, έχω πάντα την αίσθηση με την Ελλάδα και την Τουρκία ότι είστε μια χαρά μαζί, αρκεί να μην θίξετε αυτά τα θέματα. Μπορείτε να συνεργαστείτε σε πολλά, για τους μετανάστες, την κλιματική αλλαγή, όλα αυτά τα άλλα θέματα, αλλά αυτό που υπογραμμίζεται στη σχέση σας είναι οι εδαφικές δυσκολίες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, πρόκειται για μακροχρόνιες δυσκολίες, και αναγνωρίζουμε ότι έχουμε μια σημαντική διαφορά με την Τουρκία, και αυτή είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Δεν είναι ένα εύκολο ζήτημα να επιλυθεί, διαφορετικά θα είχε επιλυθεί. Αλλά αυτό δεν σημαίνει, Richard, ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε σε άλλα θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, ούτε σημαίνει ότι χρειάζεται να φτάσουμε σε ένα επίπεδο επιθετικής συμπεριφοράς εκ μέρους της Τουρκίας που ουσιαστικά ωθεί τις δύο χώρες μας στα πρόθυρα μιας ένοπλης σύγκρουσης.
Επομένως, ακόμη και αν μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε σε εδαφικά ζητήματα, μπορούμε να αφήσουμε την πόρτα ανοιχτή για συνεργασία σε πολλούς άλλους τομείς. Και αυτό είναι που θα προσπαθήσω να πετύχω στη συνάντησή μου με τον Πρόεδρο Erdoğan.
Richard Quest: Σε ό,τι αφορά στο κλίμα τώρα, είχατε μια ηχηρή νίκη στις εκλογές και, ως εκ τούτου, είχατε μια ισχυρή εντολή. Αλλά οι τελευταίες εβδομάδες, οι τελευταίοι μήνες ήταν πολύ δύσκολοι με τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές, την κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις του έντονου καύσωνα αυτό το καλοκαίρι. Θα έπρεπε, λοιπόν, να είστε σε πολύ ισχυρή θέση για να χτυπήσετε το χέρι στο τραπέζι σε όλες τις συναντήσεις για την κλιματική αλλαγή, διότι μου φαίνεται ότι η Ελλάδα πλήττεται πολύ σφοδρά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό το καλοκαίρι, Richard, ήταν λίγο σαν τον διπρόσωπο ρωμαϊκό θεό Ιανό. Από τη μία πλευρά, η οικονομία έχει εξαιρετικά καλές επιδόσεις. Ύστερα από 13 χρόνια καταφέραμε να πετύχουμε την αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα. Η οικονομία μας αναπτύσσεται με πολύ υψηλότερους ρυθμούς από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Θα έχουμε μια σεζόν-ρεκόρ όσον αφορά τον τουρισμό. Και από την άλλη πλευρά, όπως επισήμανες, μάς έπληξαν καταστροφές που συνδέονται με το κλίμα. Αρχικά μία καταστροφική πυρκαγιά και στη συνέχεια μια ακόμη πιο καταστροφική πλημμύρα -η μεγαλύτερη πλημμύρα που έχει δει ποτέ η Ελλάδα.
Και, όπως σημείωσες, πράγματι, θα «χτυπάω το χέρι μου στο τραπέζι» ώστε να υποστηρίξω ότι πρέπει να δαπανήσουμε περισσότερα χρήματα ως Ευρωπαϊκή Ένωση σε θέματα που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Θα ξοδέψουμε τρισεκατομμύρια, κυριολεκτικά τρισεκατομμύρια, την επόμενη δεκαετία για τον μετριασμό των επιπτώσεών της, και δικαίως. Πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να οδηγήσουμε την Ευρώπη στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Όμως, οι καταστροφές που συνδέονται με το κλίμα επηρεάζουν τη ζωή μας ήδη σήμερα που μιλάμε. Και, ειλικρινά, τα χρήματα που βάζει στο τραπέζι η Ευρωπαϊκή Ένωση για να στηρίξει τις ευρωπαϊκές χώρες που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους κρίσεις είναι εξαιρετικά περιορισμένα.
Χρειαζόμαστε, επομένως, μια σωστή ισορροπία μεταξύ της άμβλυνσης των επιπτώσεων και της προσαρμογής. Θα το επαναλάβω: αυτό δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά μόνο τις νότιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε μία παγκόσμια συμμαχία για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ώστε να μοιραστούμε τις βέλτιστες πρακτικές και να επισημάνουμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι ήδη εδώ και πρέπει να την αντιμετωπίσουμε σήμερα.
Richard Quest: Σωστά. Ωστόσο, φοβάστε ότι -αντιλαμβάνομαι πως μπορεί να απέχουμε πολύ από αυτό- οι χώρες της Νότιας Ευρώπης θα μπορούσαν να σταματήσουν να είναι τόσο ελκυστικές ως τουριστικοί προορισμοί; Αν κάθε χρόνο η θερμοκρασία αρχίζει να ξεπερνά τους 40 βαθμούς και να γίνεται δυσάρεστη και ανυπόφορη, τότε εν τέλει θα διατρέξει κίνδυνο η κύρια βιομηχανία σας, ο τουρισμός.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Την ακούω αυτή την επιχειρηματολογία, Richard, όμως δεν συμφωνώ απαραίτητα. Θα εξηγήσω γιατί. Πάντα θα υπάρχουν πολλοί επισκέπτες που θέλουν να απολαύσουν τη ζέστη του μεσογειακού καλοκαιριού και θα έρχονται στην Ελλάδα ή σε άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο. Αυτό που συμβαίνει πάντως με την τουριστική μας βιομηχανία είναι ότι είμαστε πραγματικά σε θέση να επεκτείνουμε την τουριστική περίοδο και να επικοινωνήσουμε στον κόσμο ότι είναι εξίσου εξαιρετικά ευχάριστο να έρθει στην Ελλάδα τον Μάρτιο, τον Απρίλιο ή τον Οκτώβριο, τον Νοέμβριο. Αυτό συμβαίνει.
Υπό αυτή την έννοια, η κλιματική κρίση θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία για εμάς ώστε να προωθήσουμε την Ελλάδα όχι μόνο ως έναν προορισμό όπου οι επισκέπτες μπορούν να έρθουν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.
Παρά ταύτα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι τα καλοκαίρια γίνονται πιο ζεστά. Τα νερά γίνονται όλο και πιο ζεστά. Αλλά, πίστεψέ με Richard, έχεις έρθει στην Ελλάδα πολλές φορές, η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι ένας εξαιρετικά ελκυστικός προορισμός, ακόμη και τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πραγματικότητα, επηρεάζουν τους πολίτες μας που κατοικούν στις πληγείσες περιοχές, αλλά δεν εκτροχιάζουν την κύρια τουριστική μας βιομηχανία.
Richard Quest: Μια τελευταία ερώτηση μου έρχεται στο μυαλό, κ. Πρωθυπουργέ. Σας αρέσει πραγματικά να έρχεστε στη Νέα Υόρκη και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ; Πάντα αναρωτιέμαι, αν άνθρωποι σε θέσεις σαν τη δική σας το βλέπετε στο ημερολόγιο ως αγγαρεία ή ως χαρά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αποτελεί μια ευκαιρία, Richard, πρώτα απ’ όλα προκειμένου να επικοινωνήσουμε σε παγκόσμιο επίπεδο, ειδικά όταν πρόκειται για παγκόσμια ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση. Θα μιλήσω πολύ για τη μετανάστευση στην αυριανή μου ομιλία.
Η Γενική Συνέλευση, όμως, συνιστά επίσης μία μεγάλη ευκαιρία να συνομιλήσουμε με άλλους παγκόσμιους ηγέτες. Ερχόμαστε για δύο, τρεις ημέρες, η Νέα Υόρκη είναι πάντα μια πολύ ευχάριστη πόλη, έχουμε ένα πολύ πυκνό πρόγραμμα αλλά πιστεύω ότι η παραμονή μας εδώ είναι εποικοδομητική. Και πιστεύω ότι είναι σημαντικό για τους ηγέτες μεγάλων κρατών να εμφανίζονται στον ΟΗΕ. Εννοώ -όπως επισημάνθηκε- ότι από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας μόνο ένα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, εκπροσωπήθηκε σε επίπεδο αρχηγού κράτους σε αυτή τη Γενική Συνέλευση. Αν θέλουμε πραγματικά να παραμένει σημαντικός ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να είμαστε παρόντες κατά τη διάρκεια ενός εξαιρετικά σημαντικού γεγονότος για αυτόν.
Richard Quest: Απλά φροντίστε να κάνετε νωρίς τις κρατήσεις σας στα εστιατόρια. Σας ευχαριστώ, κ. Πρωθυπουργέ. Πάντα χαίρομαι που σας βλέπω.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σε ευχαριστώ, Richard.
20.9.2023
