Πρωτοβουλία Πολιτών και Φορέων για την Προστασία και Ανάδειξη της Κοιλάδας του Αχελώου
Το Κράτος απέναντι στον Εαυτό του: Η Κυβέρνηση αγνοεί τον ΟΦΥΠΕΚΑ για χάρη του Υδροηλεκτρικού Αυλακίου στην Κοιλάδα Αχελώου.
Το Αυλάκι της ντροπής: Ερώτηση του Μανώλη Χριστοδουλάκη για το Υδροηλεκτρικό που απειλεί να καταπιεί την Κοιλάδα του Αχελώου.
Η νέα ερώτηση του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μανώλη Χριστοδουλάκη, προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Αρ. Πρωτ. 7698 / 22.7.2025) φέρνει στο προσκήνιο τα ερωτήματα που η Κυβέρνηση αποφεύγει να απαντήσει:
Ποιος είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός της Πολιτείας για την Κοιλάδα του Αχελώου; Ηπιες, βιώσιμες μορφές ανάπτυξης ή η υποβάθμιση ενός μοναδικού τοπίου για χάρη ενός ακόμα Υδροηλεκτρικού τερατουργήματος;
Η ερώτηση επαναφέρει στο προσκήνιο το προτεινόμενο Υδροηλεκτρικό Έργο Αυλακίου, το οποίο σχεδιάζεται εντός προστατευόμενης περιοχής Natura 2000 (GR2110006 «Κοιλάδα Αχελώου και Όρη Βάλτου») και προβλέπει την κατάκλυση 13,7 τετραγωνικών χιλιομέτρων της τελευταίας αλώβητης Κοιλάδας του ποταμού. Το έργο έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την τεκμηριωμένη αρνητική γνωμοδότηση του ΟΦΥΠΕΚΑ, η οποία καταγράφει σωρευτικές και μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και παραβιάσεις της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας (Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ, 2011/92/ΕΕ και 2000/60/ΕΚ).
Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι, πέρα από την οικολογική υποβάθμιση, η κατασκευή του φράγματος στερείται κάθε κοινωνικής και θεσμικής νομιμοποίησης. Η αντίθεση είναι καθολική: από τις Περιφέρειες Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας και τους Δήμους της περιοχής, έως τις επιστημονικές ενώσεις, τις ομοσπονδίες των αποδήμων και τις τοπικές κοινωνίες.
Η Πρωτοβουλία Πολιτών και Φορέων για την Προστασία και Ανάδειξη της Κοιλάδας του Αχελώου ευχαριστεί και χαιρετίζει την παρέμβαση του βουλευτή, που με την ερώτησή του επαναφέρει στη δημόσια σφαίρα μια υπόθεση που αφορά το μέλλον ενός εθνικού πλούτου με παγκόσμια σημασία.
Δήλωση της Πρωτοβουλίας Πολιτών και Φορέων για την Προστασία και Ανάδειξη της Κοιλάδας του Αχελώου:
Η Κοιλάδα του Αχελώου δεν είναι απλώς ένα όμορφο φυσικό τοπίο. Είναι ένα μοναδικό οικοσύστημα, ένας ιστορικός χώρος, ένας ζωντανός τόπος με ανθρώπους που αγαπούν και σέβονται τη γη τους. Πρόκειται για μια περιοχή, με πλούσια βιοποικιλότητα, αρχαιολογικά κατάλοιπα, πέτρινα γεφύρια, εκκλησίες και μονοπάτια, που συγκροτούν ένα ενιαίο πολιτιστικό και περιβαλλοντικό απόθεμα εξαιρετικής αξίας.
Η κατασκευή του Υδροηλεκτρικού Έργου Αυλακίου, σε περιοχή ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, με τεκμηριωμένα αρνητική γνωμοδότηση από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, κινδυνεύει να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες: να βυθίσει χωριά, να αφανίσει φυσικούς βιότοπους, να διαρρήξει τον υδρολογικό χαρακτήρα του ποταμού και να ακυρώσει κάθε προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή.
Οι τοπικές κοινωνίες δεν είναι αντίθετες στην ανάπτυξη. Αντιθέτως, ζητούν να αξιοποιήσουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου τους μέσα από ένα μοντέλο ήπιας, ποιοτικής και συμμετοχικής ανάπτυξης. Ένα μοντέλο που βασίζεται στην προστασία της φύσης, στον εναλλακτικό τουρισμό, στην ανάδειξη του τοπίου και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στόχος μας είναι η θεσμική αναγνώριση της Κοιλάδας του Αχελώου ως τοπίου παγκόσμιας σημασίας, και η προετοιμασία της ένταξής της στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Καλούμε την Πολιτεία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Να ακούσει τη φωνή των τοπικών κοινωνιών, των επιστημόνων και των φορέων. Και να ανακαλέσει ένα έργο που δεν έχει ούτε κοινωνική συναίνεση ούτε περιβαλλοντική νομιμοποίηση. Η Κοιλάδα του Αχελώου δεν χρειάζεται ένα ακόμη φράγμα. Χρειάζεται σχέδιο, όραμα και σεβασμό. Χρειάζεται προστασία και προοπτική.»
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Μανώλη Χριστοδουλάκη:
ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗ
Αθήνα, 22 Ιουλίου 2025
ΠΡΟΣ: Τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας
ΘΕΜΑ: Απαράδεκτη επιμονή στην κατασκευή του ΥΗΕ Αυλακίου παρά την καθολική αντίδραση και την αρνητική γνωμοδότηση του ΟΦΥΠΕΚΑ
Κύριε Υπουργέ,
Στις 12 Δεκεμβρίου 2024, κατέθεσα την υπ. Αριθμ 2155 ερώτηση, με θέμα « Κίνδυνος καταστροφής της Κοιλάδας του Αχελώου από το προτεινόμενο υδροηλεκτρικό έργο Αυλακίου σε έναν ήδη επιβαρυμένο ποταμό με επτά υδροηλεκτρικά έργα». Δυστυχώς έμεινε αναπάντητη από το Υπουργείο σας, γεγονός που καθιστά αναγκαία την επαναφορά του ζητήματος.
Η προωθούμενη κατασκευή του Υδροηλεκτρικού Έργου (ΥΗΕ) Αυλακίου στον
Αχελώο ποταμό, εντός της Ζώνης Ειδικής Προστασίας GR2110006 «Κοιλάδα Αχελώου και Όρη Βάλτου», έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την περιβαλλοντική, πολιτιστική και κοινωνική ταυτότητα της περιοχής.
Το έργο προβλέπει την κατάκλυση 13,7 τετρ. χλμ. στην τελευταία αλώβητη κοιλάδα του Αχελώου, σε μια περιοχή που έχει ήδη επιβαρυνθεί από έξι φράγματα, ενώ δύο ακόμη βρίσκονται υπό κατασκευή. Η ίδια η αρνητική γνωμοδότηση του ΟΦΥΠΕΚΑ καταγράφει σωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις σε οικοτόπους, είδη πανίδας και την υδρολογική ισορροπία του ποταμού. Προειδοποιεί μάλιστα για σοβαρές αλλοιώσεις στην Ιονική πέστροφα, την ιχθυοπανίδα, τα δρυοδάση και τη χερσαία πανίδα, ενώ στη ΜΠΕ παραλείπονται κρίσιμες εκτιμήσεις που απαιτεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ, 2011/92/ΕΕ, 2000/60/ΕΚ).
Παράλληλα, η καθολική αντίδραση των κατοίκων, των τοπικών κοινωνιών και των φορέων – από τις Περιφέρειες Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας, μέχρι τους Δήμους, τις ομοσπονδίες αποδήμων και τις επιστημονικές οργανώσεις – καθιστά σαφές ότι δεν υφίσταται ούτε κοινωνική ούτε θεσμική συναίνεση.
Η Πρωτοβουλία Πολιτών και Φορέων για την Προστασία της Κοιλάδας του Αχελώου απευθύνθηκε στον ίδιο τον Πρωθυπουργό, ζητώντας την άμεση ακύρωση ενός έργου που θα αφανίσει ένα «Εθνικό Πάρκο» με ιστορικά, φυσικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά μοναδικά στην Ευρώπη.
Κατόπιν αυτών, ερωτάσθε κ. Υπουργέ:
1. Με ποια τεκμηρίωση προχωράτε στην αδειοδότηση του ΥΗΕ Αυλακίου, όταν ο ΟΦΥΠΕΚΑ έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά και τεκμηριωμένα;
2. Πώς διασφαλίζεται ότι το έργο αυτό δεν παραβιάζει την περιβαλλοντική νομοθεσία της Ε.Ε. και δεν πλήττει ανεπανόρθωτα την προστατευόμενη περιοχή Natura 2000;
3. Ποιος είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός της Κυβέρνησης για την Κοιλάδα του Αχελώου: Υδροηλεκτρικά τερατουργήματα ή βιώσιμη, ήπια τουριστική και πολιτιστική ανάπτυξη όπως ζητούν οι τοπικές κοινωνίες;
Ο ερωτών βουλευτής
Μανώλης Χριστοδουλάκη
