Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο καταλήγουν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία για συμβάσεις χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που συνάπτονται εξ αποστάσεως

Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή πολιτική συμφωνία σχετικά με την οδηγία σχετικά με τις συμβάσεις χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που συνάπτονται εξ αποστάσεως. Το συμφωνηθέν κείμενο απλοποιεί την υφιστάμενη νομοθεσία, αυξάνει την προστασία των καταναλωτών και δημιουργεί ίσους όρους ανταγωνισμού για χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες που συνάπτονται ηλεκτρονικά, μέσω τηλεφώνου ή μέσω άλλων μορφών εξ αποστάσεως μάρκετινγκ.

Gunnar Strömmer

Μόλις τεθεί σε ισχύ η οδηγία, οι καταναλωτές στην ενιαία αγορά θα έχουν ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας όταν έχουν πρόσβαση σε νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες από τα τηλέφωνα και τους υπολογιστές τους.

Gunnar Strömmer, Υπουργός Δικαιοσύνης της Σουηδίας

Ψηφιακή αγορά, ψηφιακή προστασία

Με την ανάπτυξη των τεχνολογιών πληροφορικής, ένας αυξανόμενος αριθμός χρηματοοικονομικών υπηρεσιών όπως πιστωτικές, ασφάλειες, επενδύσεις ή συνταξιοδοτικά προγράμματα προωθούνται διαδικτυακά και οι συμβάσεις για αυτές τις υπηρεσίες συνάπτονται εξ αποστάσεως.

Αυτό μπορεί να διευκολύνει την πρόσβαση σε κλασικά ή καινοτόμα χρηματοοικονομικά προϊόντα, αλλά οι καταναλωτές είναι συχνά πιο ευάλωτοι σε πρακτικές όπως η χρήση διεπαφών που έχουν σχεδιαστεί για να ξεγελούν τους χρήστες και να εκτρέπουν την προσοχή τους σε προϊόντα ή υπηρεσίες στις οποίες δεν ήθελαν να εγγραφούν (σκοτεινά μοτίβα) ή ασαφείς, μακροχρόνιες ή παραπλανητικές συμβάσεις από τις οποίες, αφού υπογραφούν, είναι δύσκολο να αποσυρθούν.

Ο αυξανόμενος αριθμός εξ αποστάσεως χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, απαιτούσε την ενημέρωση της υφιστάμενης νομοθεσίας της ΕΕ στον τομέα αυτό, δηλαδή την οδηγία του 2002 για την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για καταναλωτές.  

Η πρόταση της Επιτροπής, που παρουσιάστηκε στις 11 Μαΐου 2022, καταργεί την οδηγία του 2002 και εισάγει νέες διατάξεις για συμβάσεις χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών που συνάπτονται εξ αποστάσεως ως πρόσθετο κεφάλαιο της Οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών (CRD) που προστατεύουν τους καταναλωτές σε κάθε είδους εμπορικές πρακτικές. Απλοποιεί το νομοθετικό πλαίσιο και ορισμένα άρθρα του CRD θα ισχύουν επίσης για χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες που πωλούνται εξ αποστάσεως .

Κύρια στοιχεία της συμφωνίας

Η πολιτική συμφωνία διευκρινίζει το πεδίο εφαρμογής και το χαρακτηριστικό δίχτυ ασφαλείας στην οδηγία, ιδίως για χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες που εξαιρούνται από άλλη τομεακή νομοθεσία ή καλύπτονται μόνο εν μέρει από αυτήν.

Η συμφωνία βελτιώνει τους κανόνες για τη δημοσιοποίηση πληροφοριών και αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό των υποχρεώσεων προσυμβατικής ενημέρωσης και διατηρεί τη δυνατότητα των κρατών μελών να επιβάλλουν αυστηρότερους εθνικούς κανόνες στον τομέα αυτό, αποφεύγοντας έτσι κάθε κίνδυνο μείωσης του επιπέδου προστασίας των καταναλωτών.

Όταν ο έμπορος χρησιμοποιεί διαδικτυακά εργαλεία, όπως ρομποτικές συμβουλές ή chatbots, ο καταναλωτής θα έχει το δικαίωμα να ζητήσει ανθρώπινη παρέμβαση, προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τις επιπτώσεις της σύμβασης στην οικονομική του κατάσταση.

Η συμφωνία διευκολύνει την άσκηση του δικαιώματος υπαναχώρησης από συμβάσεις που συνάπτονται εξ αποστάσεως μέσω της συμπερίληψης στη διεπαφή του παρόχου υπηρεσιών μιας « λειτουργίας απόσυρσης » που είναι εύκολο να βρεθεί. Ο στόχος αυτής της λειτουργίας υπαναχώρησης είναι να ευαισθητοποιήσει τους καταναλωτές για τα δικαιώματά τους υπαναχώρησης και να διασφαλίσει ότι η υπαναχώρηση από μια σύμβαση δεν είναι πιο επαχθής από τη σύναψή της. Εφόσον αυτό είναι σημαντικό για όλα τα είδη εξ αποστάσεως πωλήσεων, η λειτουργία απόσυρσης εφαρμόζεται σε όλες τις συμβάσεις που συνάπτονται εξ αποστάσεως, όχι μόνο στις συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών.

Το νέο κείμενο εισάγει πρόσθετη προστασία για τους καταναλωτές από σκοτεινά μοτίβα. Μόλις τεθεί σε ισχύ το συμφωνημένο κείμενο, τα κράτη μέλη θα πρέπει να λάβουν μέτρα για να περιορίσουν τη χρήση τεχνικών μάρκετινγκ σκοτεινού μοτίβου για να επηρεάσουν τις επιλογές των καταναλωτών.

Η πολιτική συμφωνία προσθέτει επίσης περαιτέρω διατάξεις από το CRD σε συμβάσεις χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που συνάπτονται εξ αποστάσεως. Αυτές περιλαμβάνουν διατάξεις για τις πωλήσεις αδράνειας (την αποστολή αυτόκλητων αγαθών ή υπηρεσιών σε δυνητικούς πελάτες για να πραγματοποιήσουν μια πώληση).

Επόμενα βήματα

Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να εγκριθεί και να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.

Ιστορικό

Η αναθεώρηση της οδηγίας του 2002 για την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών για καταναλωτές αποτελεί μέρος της νέας ατζέντας της Επιτροπής για τους καταναλωτές, η οποία υποστηρίχθηκε από το Συμβούλιο στα σχετικά συμπεράσματά του στις 21 Φεβρουαρίου 2021.

6.6.2023