Σε συνεδρίαση της επιτροπής μόνιμων αντιπροσώπων του Συμβουλίου, τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν στη διαπραγματευτική τους εντολή για την ενημέρωση της Οδηγίας της ΕΕ για τους Μακροχρόνιους Διαμένοντες. Η παρούσα οδηγία καθορίζει τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να αποκτήσουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος της ΕΕ.
Fernando Grande-Marlaska Gómez
Η δυνατότητα απόκτησης του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος είναι απαραίτητη για τα άτομα που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ. Είναι ένα σημαντικό ερέθισμα για σπουδές ή για εργασία και για πλήρη ένταξη στις κοινωνίες μας.
Fernando Grande-Marlaska Gómez, Ισπανός Υπουργός Εσωτερικών
Για να αποκτήσουν το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος της ΕΕ, οι υπήκοοι τρίτων χωρών πρέπει να διαμένουν νόμιμα και συνεχώς σε ένα κράτος μέλος για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Αυτό το καθεστώς της ΕΕ υπάρχει παράλληλα με τα εθνικά συστήματα επί μακρόν διαμένοντος.
Απόκτηση του καθεστώτος επί μακρόν διαμένοντος
Σύμφωνα με τη θέση του Συμβουλίου, οι υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν να σωρεύσουν περιόδους διαμονής έως δύο ετών σε άλλα κράτη μέλη προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της πενταετούς περιόδου διαμονής. Ωστόσο, σε περίπτωση που ένας αιτών κατοικεί σε άλλο κράτος μέλος, το Συμβούλιο αποφάσισε να αποδεχτεί μόνο ορισμένους τύπους νόμιμων αδειών διαμονής, όπως κατόχους μπλε κάρτας της ΕΕ ή άδειες διαμονής που εκδίδονται με σκοπό την απασχόληση υψηλής ειδίκευσης.
Θα ισχύουν ορισμένες προϋποθέσεις προκειμένου οι αιτούντες να μπορούν να αποκτήσουν καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος. Για παράδειγμα, οι αιτούντες τρίτες χώρες πρέπει να παρέχουν αποδεικτικά στοιχεία για σταθερούς και τακτικούς πόρους που επαρκούν για να συντηρήσουν τον εαυτό τους και τα μέλη της οικογένειάς τους, καθώς και ασφάλιση ασθενείας. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να απαιτούν από τους υπηκόους τρίτων χωρών να συμμορφώνονται με τους όρους ένταξης.
Το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος είναι μόνιμο. Ωστόσο, μπορεί να ανακληθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα όταν ένα άτομο δεν είχε την κύρια κατοικία του στην ΕΕ για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Δικαιώματα κινητικότητας εντός της ΕΕ
Σε αντίθεση με τα εθνικά συστήματα διαμονής, το καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος της ΕΕ παρέχει στους κατόχους του καθεστώτος τη δυνατότητα να μετακινηθούν και να διαμείνουν σε άλλες χώρες της ΕΕ, για παράδειγμα για εργασία ή σπουδές. Αυτό το δικαίωμα κινητικότητας εντός της ΕΕ δεν είναι αυτόματο δικαίωμα, αλλά υπόκειται σε ορισμένες προϋποθέσεις. Αυτή η προϋπόθεση είναι ότι τα κράτη μέλη μπορούν να αξιολογήσουν την κατάσταση των εθνικών αγορών εργασίας τους σε περίπτωση που ένας επί μακρόν κάτοικος της ΕΕ μετακομίσει στη χώρα τους από άλλο κράτος μέλος της ΕΕ για εργασία.
Ίση μεταχείριση με τους υπηκόους της ΕΕ
Οι επί μακρόν διαμένοντες της ΕΕ απολαμβάνουν την ίδια μεταχείριση με τους υπηκόους όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση και την αυτοαπασχόληση, την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση και τα φορολογικά οφέλη, για παράδειγμα. Υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις, όπως η απαίτηση να ζουν οι κάτοχοι άδειας διαμονής στην επικράτεια του οικείου κράτους μέλους.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2020 ο συνολικός αριθμός των υπηκόων τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ΕΕ ανήλθε σε 23 εκατομμύρια. Πρόκειται για ποσοστό 5,1% του πληθυσμού της ΕΕ. Από αυτά τα 23 εκατομμύρια, περισσότεροι από δέκα εκατομμύρια υπήκοοι τρίτων χωρών ήταν κάτοχοι άδειας μακροχρόνιας ή μόνιμης διαμονής.
Η πρόταση τροποποιεί μια οδηγία της ΕΕ από το 2003 σχετικά με το καθεστώς των υπηκόων τρίτων χωρών που είναι επί μακρόν διαμένοντες. Ορισμένες από τις ελλείψεις που προσπαθεί να διορθώσει η ενημέρωση είναι ότι το καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος της ΕΕ δεν χρησιμοποιείται, ότι οι συνθήκες υπό τις οποίες οι αιτούντες μπορούν να αποκτήσουν αυτό το καθεστώς είναι πολύ περίπλοκες και ότι υπάρχουν πολυάριθμα εμπόδια στην άσκηση των δικαιωμάτων κινητικότητας εντός της ΕΕ.
Βάσει της εντολής διαπραγμάτευσης που συμφωνήθηκε σήμερα, το Συμβούλιο μπορεί να ξεκινήσει διοργανικές συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη σύναψη ενός οριστικού νομικού κειμένου.
21.11.2023
