Το Συμβούλιο κατέληξε σήμερα σε συμφωνία (γενική προσέγγιση) για ασφαλέστερες και ταχύτερες διαδικασίες για την εξασφάλιση ελάφρυνσης της διπλής φορολογίας, η οποία θα συμβάλει στην τόνωση των διασυνοριακών επενδύσεων και στην καταπολέμηση της φορολογικής κατάχρησης.
Η λεγόμενη πρωτοβουλία FASTER στοχεύει να καταστήσει ασφαλέστερες και αποτελεσματικότερες τις διαδικασίες παρακράτησης φόρου στην ΕΕ για τους διασυνοριακούς επενδυτές, τις εθνικές φορολογικές αρχές και τους χρηματοπιστωτικούς μεσάζοντες, όπως τράπεζες ή επενδυτικές πλατφόρμες.
Η ευθυγράμμιση των διαδικασιών φορολογικής ελάφρυνσης είναι απαραίτητη εάν θέλουμε να βελτιώσουμε τη λειτουργία της ένωσης κεφαλαιαγορών. Χαίρομαι που καταλήξαμε σε συμφωνία για αυτήν τη σημαντική πρόταση, η οποία θα βοηθήσει επίσης στην καταπολέμηση της φορολογικής απάτης πολύ πιο αποτελεσματικά. Θα διευκολύνει τις επενδύσεις σε άλλες χώρες και ελπίζουμε να ενθαρρύνει τους ιδιώτες επενδυτές να επενδύσουν στις ευρωπαϊκές χρηματοπιστωτικές αγορές, κάτι που τελικά θα ωφελήσει ολόκληρη την οικονομία.
Υπουργός Οικονομικών του Βελγίου
Διπλή φορολογία
Επί του παρόντος, όσον αφορά τις διασυνοριακές επενδύσεις, πολλά κράτη μέλη επιβάλλουν φόρους στα μερίσματα (από μετοχές και μετοχές) και στους τόκους (σε ομόλογα) που καταβάλλονται σε επενδυτές που ζουν στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα, αυτοί οι επενδυτές πρέπει να πληρώσουν φόρο εισοδήματος στη χώρα διαμονής τους για το ίδιο εισόδημα.
Αν και οι συνθήκες μεταξύ των κρατών μελών στοχεύουν στην επίλυση του ζητήματος της διπλής φορολογίας, στην πραγματικότητα οι διαδικασίες για τη διεκδίκηση της απαλλαγής φόρου στην πηγή διαφέρουν σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα οι διαδικασίες απαλλαγής ή επιστροφής να είναι χρονοβόρες, δαπανηρές και επαχθείς. Αυτές οι διαδικασίες μπορεί επίσης να είναι ευάλωτες σε μεγάλης κλίμακας φορολογική απάτη.
Η πρωτοβουλία παρακράτησης φόρου στην πηγή θα καταστήσει τις διαδικασίες φορολογικής ελάφρυνσης ταχύτερες, απλούστερες και, ταυτόχρονα, ασφαλέστερες.
Πιστοποιητικό κοινής φορολογικής κατοικίας
Η οδηγία θα εισαγάγει ένα κοινό ψηφιακό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας της ΕΕ (eTRC) το οποίο θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι φορολογούμενοι επενδυτές προκειμένου να επωφεληθούν από τις ταχείς διαδικασίες για την απαλλαγή από την παρακράτηση φόρων.
Τα κράτη μέλη θα παρέχουν μια αυτοματοποιημένη διαδικασία για την έκδοση ψηφιακών πιστοποιητικών φορολογικής κατοικίας (eTRC) σε φυσικό πρόσωπο ή οντότητα που θεωρείται κάτοικος της δικαιοδοσίας τους για φορολογικούς σκοπούς.
Γρήγορες διαδικασίες
Η οδηγία επιτρέπει στα κράτη μέλη να έχουν δύο γρήγορες διαδικασίες που συμπληρώνουν την υπάρχουσα τυπική διαδικασία επιστροφής για την παρακράτηση φόρων. Αυτό θα καταστήσει τις διαδικασίες αρωγής και επιστροφής χρημάτων ταχύτερες και πιο στενά εναρμονισμένες σε ολόκληρη την ΕΕ.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρησιμοποιούν ένα ή και τα δύο από τα ακόλουθα συστήματα:
- διαδικασία «απαλλαγών στην πηγή» όπου ο σχετικός φορολογικός συντελεστής εφαρμόζεται κατά τη στιγμή της πληρωμής των μερισμάτων ή των τόκων
- ένα σύστημα «γρήγορης επιστροφής χρημάτων» όπου η επιστροφή της αχρεωστήτως καταβληθείσας παρακράτησης φόρου χορηγείται εντός καθορισμένης προθεσμίας
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόζουν τις διαδικασίες ταχείας διαδικασίας εάν παρέχουν απαλλαγή από την υπερβολική παρακράτηση φόρου στα μερίσματα που καταβάλλονται για μετοχές που διαπραγματεύονται στο κοινό.
Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τις τρέχουσες διαδικασίες τους και να μην εφαρμόσουν το Κεφάλαιο III της Οδηγίας, εάν:
- παρέχουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα ελάφρυνσης στην πηγή που εφαρμόζεται στην υπέρβαση παρακράτησης φόρου στα μερίσματα που καταβάλλονται για μετοχές που διαπραγματεύονται στο κοινό που εκδίδονται από κάτοικο στη δικαιοδοσία τους και ο δείκτης κεφαλαιοποίησης αγοράς τους είναι κάτω από το όριο του 1,5% (όπως αναφέρεται από την ESMA) . Ωστόσο, εάν η αναλογία αυτή ξεπεραστεί για τέσσερα συναπτά έτη, όλοι οι κανόνες που προβλέπονται από την οδηγία θα καταστούν αμετάκλητα εφαρμοστέοι. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους πέντε έτη για να μεταφέρουν τους κανόνες της Οδηγίας στο εθνικό τους δίκαιο. Αυτά τα χαρακτηριστικά λαμβάνουν υπόψη το μέγεθος των χρηματοπιστωτικών αγορών των κρατών μελών, ενώ αναγνωρίζουν επίσης ότι ορισμένα κράτη μέλη διατηρούν εθνικά συστήματα που είναι κατάλληλα για τις τρέχουσες συνθήκες αγοράς τους.
- παρέχουν απαλλαγή από την υπερβολική παρακράτηση φόρου επί των τόκων που καταβάλλονται για ομόλογα που διαπραγματεύονται στο δημόσιο
Το Συμβούλιο εισήγαγε επίσης στο κείμενο πρόσθετες περιστάσεις υπό τις οποίες τα κράτη μέλη μπορούν να αποκλείσουν, εν όλω ή εν μέρει, αιτήματα για παρακράτηση φόρου στην πηγή από τις ταχείς διαδικασίες, προκειμένου να διενεργηθούν περαιτέρω έλεγχοι, με σκοπό την πρόληψη της απάτης.
Το Συμβούλιο πρόσθεσε διατάξεις στο κείμενο σχετικά με τις έμμεσες επενδύσεις για περιπτώσεις όπου ο επενδυτής δεν επενδύει άμεσα επισφαλείς απαιτήσεις αλλά μέσω οργανισμού συλλογικών επενδύσεων.
Αυτές οι διατάξεις διασφαλίζουν ότι οι νόμιμοι επενδυτές, όπως ορισμένοι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων ή οι επενδυτές τους, έχουν πρόσβαση στις ταχείς διαδικασίες.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οι πιστοποιημένοι χρηματοοικονομικοί διαμεσολαβητές που ζητούν ελάφρυνση για λογαριασμό εγγεγραμμένου ιδιοκτήτη θα πρέπει να διενεργούν τη δέουσα επιμέλεια σχετικά με την επιλεξιμότητα του εγγεγραμμένου ιδιοκτήτη να επωφεληθούν από φορολογικές ελαφρύνσεις.
Τυποποιημένη πληροφόρηση για ενδιάμεσους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς
Η οδηγία θα ορίσει μια τυποποιημένη υποχρέωση υποβολής εκθέσεων για τους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές (όπως τράπεζες ή επενδυτικές πλατφόρμες). Αυτό θα διευκολύνει τις εθνικές φορολογικές αρχές να εντοπίσουν πιθανή φορολογική απάτη ή κατάχρηση.
Τα κράτη μέλη θα δημιουργήσουν εθνικά μητρώα όπου θα πρέπει να εγγραφούν μεγάλοι (και προαιρετικά μικρότεροι) ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί για να πιστοποιηθούν. Προκειμένου να απλουστευθεί αυτή η διαδικασία εγγραφής, το Συμβούλιο συμφώνησε να δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή πύλη πιστοποιημένων χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών.
Αυτή η πύλη θα λειτουργεί ως κεντρικός αποκλειστικός ιστότοπος όπου θα είναι προσβάσιμα τα εθνικά μητρώα.
Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν την απαραίτητη διακριτική ευχέρεια όσον αφορά την εγγραφή και την αφαίρεση πιστοποιημένων χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και τη θέσπιση μέτρων που τα αφορούν.
Αφού εγγραφούν, οι ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα πρέπει να αναφέρουν τις απαραίτητες πληροφορίες στις αρμόδιες φορολογικές αρχές, ώστε να μπορεί να εντοπιστεί η συναλλαγή.
Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να ζητούν εκτενέστερες αναφορές σε σχέση με συναλλαγές με σκοπό τον εντοπισμό πιθανών περιπτώσεων φορολογικής κατάχρησης ή απάτης.
Το Συμβούλιο πρόσθεσε τη δυνατότητα έμμεσης αναφοράς εκτός από την άμεση αναφορά. Όταν η αναφορά είναι άμεση, ένας πιστοποιημένος χρηματοοικονομικός διαμεσολαβητής πρέπει να αναφέρεται απευθείας στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους προέλευσης. Όταν η αναφορά είναι έμμεση, οι πληροφορίες πρέπει να παρέχονται από κάθε έναν από τους πιστοποιημένους χρηματοπιστωτικούς διαμεσολαβητές κατά μήκος της αλυσίδας πληρωμής τίτλων.
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι θα πρέπει να επιβάλλονται κυρώσεις από τα κράτη μέλη όταν δεν τηρούνται οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την παρούσα οδηγία.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση για την οδηγία FASTER στις 19 Ιουνίου 2023.
Η παρούσα πρόταση υπόκειται σε ειδική νομοθετική διαδικασία, όπου το Συμβούλιο ενεργεί ως μοναδικός νομοθέτης. Στο πλαίσιο του Συμβουλίου απαιτείται ομοφωνία. Ζητήθηκε η γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και έδωσε τη γνώμη του στις 28 Φεβρουαρίου 2024. Ωστόσο, λόγω των αλλαγών που επέφερε το Συμβούλιο στην οδηγία κατά τις διαπραγματεύσεις, θα κληθεί εκ νέου η γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το συμφωνηθέν κείμενο.
Το συμφωνηθέν κείμενο θα υποβληθεί σε νομικό γλωσσικό έλεγχο και η οδηγία θα πρέπει στη συνέχεια να εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο προτού δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και τεθεί σε ισχύ.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεταφέρουν την οδηγία στην εθνική τους νομοθεσία έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028, αλλά οι εθνικοί κανόνες θα πρέπει να τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2030.
15.5.2024
