Ενδιάμεση αναθεώρηση της πολιτικής συνοχής: Το Συμβούλιο θεσπίζει νέους νόμους για την καλύτερη αντιμετώπιση των τρεχουσών και αναδυόμενων προκλήσεων

Στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα τροποποιήσεις στους ισχύοντες κανονισμούς για την καλύτερη αντιμετώπιση των τρεχουσών και αναδυόμενων στρατηγικών προκλήσεων που συνδέονται με την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή. Αυτές περιλαμβάνουν, ιδίως, την άμυνα και την ασφάλεια, την ανταγωνιστικότητα και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, την οικονομικά προσιτή στέγαση, μέτρα που σχετίζονται με το νερό και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ανατολικές παραμεθόριες περιοχές.

Η ΕΕ πρέπει να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για τις προκλήσεις του αύριο. Η νομοθεσία που εγκρίθηκε σήμερα θα επιτρέψει στα κράτη μέλη να δαπανήσουν τα ταμεία συνοχής της ΕΕ για την άμυνα, την ασφάλεια και την πολιτική ετοιμότητα, ώστε να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις τρέχουσες και τις μελλοντικές προκλήσεις. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς μια Ευρωπαϊκή Ένωση που αναλαμβάνει την ευθύνη για την ασφάλειά της.

Marie Bjerre, Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Δανίας

Οι κανονισμοί που εγκρίθηκαν από τους συννομοθέτες σε χρόνο ρεκόρ, όπως τους έδωσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προβλέπουν τροποποιήσεις στους κανονισμούς σχετικά με:

  • το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής, καθώς και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), και
  • το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus (ΕΚΤ+)

Περιέχουν στοχευμένες τροποποιήσεις στο κανονιστικό πλαίσιο των ταμείων της πολιτικής συνοχής, ώστε να ευθυγραμμιστούν οι επενδυτικές προτεραιότητες με το εξελισσόμενο οικονομικό, κοινωνικό και γεωπολιτικό πλαίσιο, καθώς και με τους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της ΕΕ. Κύριος στόχος τους είναι η ευθυγράμμιση των επενδύσεων της πολιτικής συνοχής με νέες προτεραιότητες , ιδίως την άμυνα και την ασφάλεια, την ανταγωνιστικότητα και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, την οικονομικά προσιτή στέγαση, την πρόσβαση στο νερό, τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και την ανθεκτικότητα των υδάτων, την ενεργειακή μετάβαση και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ανατολικές παραμεθόριες περιοχές. Για τον σκοπό αυτό, οι νέοι κανονισμοί εισάγουν μεγαλύτερη ευελιξία και κίνητρα για να διευκολύνουν την ταχεία ανάπτυξη των υφιστάμενων πόρων και να επιταχύνουν την εφαρμογή των προγραμμάτων.

Επόμενα βήματα

Οι κανονισμοί θα δημοσιευτούν στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ τις επόμενες ημέρες και θα τεθούν σε ισχύ την επόμενη ημέρα από τη δημοσίευση.

Ιστορικό

Σε συνέχεια του Σχεδίου ReArm Europe, η Επιτροπή δημοσίευσε την 1η Απριλίου 2025 την ανακοίνωση με τίτλο «Μια εκσυγχρονισμένη πολιτική συνοχής: Η ενδιάμεση επανεξέταση» μαζί με δύο νομοθετικές προτάσεις που τροποποιούν: (i) τους κανονισμούς για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ταμείο Συνοχής και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ), και (ii) τον κανονισμό για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+.

Αυτή η δέσμη μέτρων αξιοποιεί την ευκαιρία της εν εξελίξει ενδιάμεσης αναθεώρησης των προγραμμάτων συνοχής, η οποία χρησιμεύει για την κατανομή του «αποθεματικού ευελιξίας» που αντιστοιχεί στην κατανομή του 50% όλων των κονδυλίων για το 2026 και το 2027, για την εισαγωγή νέων προτεραιοτήτων που απορρέουν από τις τρέχουσες γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις.

Οι προτάσεις δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην άμυνα και την ασφάλεια με στόχο την ανταγωνιστικότητα, τις ανατολικές παραμεθόριες περιοχές, την οικονομικά προσιτή στέγαση (συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής στέγασης), την ασφαλή πρόσβαση στο νερό, τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και την ανθεκτικότητα στο νερό, την ενεργειακή μετάβαση (απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές) και τις πόλεις. Προβλέπουν οικονομικά κίνητρα για τα προγράμματα που διαθέτουν το αποθεματικό ευελιξίας σε οποιαδήποτε από αυτές τις προτεραιότητες (υψηλότερη προχρηματοδότηση και έως 100% χρηματοδότηση από την ΕΕ). Σε περίπτωση που τα προγράμματα αφιερώνουν τουλάχιστον το 15% της χρηματοδότησης τους σε αυτές τις προτεραιότητες, λαμβάνουν επιπλέον προχρηματοδότηση ως μπόνους και παράταση της επιλεξιμότητας κατά ένα έτος (έως τις 31 Δεκεμβρίου 2030).

18.9.2025