Η Προεδρία του Συμβουλίου και οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή συμφωνία για την τροποποίηση του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα (ECL), με την οποία θεσπίζεται ένας δεσμευτικός ενδιάμεσος κλιματικός στόχος για το 2040, ο οποίος αφορά τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) κατά 90% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Αυτός ο νέος στόχος αποτελεί κρίσιμο βήμα προς την επίτευξη του μακροπρόθεσμου στόχου της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.
Η συμφωνία καθορίζει επίσης ορισμένους τομείς ευελιξίας για την υποστήριξη της επίτευξης του στόχου του 2040 και διάφορα βασικά στοιχεία που θα πρέπει να αντικατοπτρίζονται στο πλαίσιο για το κλίμα μετά το 2030. Αυτά θα καθοδηγήσουν τις μελλοντικές νομοθετικές προτάσεις της Επιτροπής, ώστε να μπορέσει η ΕΕ να επιτύχει τον στόχο του 2040, βοηθώντας παράλληλα την ευρωπαϊκή βιομηχανία και τους πολίτες καθ’ όλη τη διάρκεια της μετάβασης.
Η συμφωνία επιβεβαιώνει επίσης ότι και οι δύο συννομοθέτες υποστηρίζουν την αναβολή της έναρξης εφαρμογής του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ για τα κτίρια και τις οδικές μεταφορές ( ETS2 ) κατά ένα έτος.
Σήμερα, η Ευρώπη έχει ενωθεί γύρω από τη σαφή μας κατεύθυνση για την πολιτική για το κλίμα – βασισμένη στην επιστήμη και προστατεύοντας την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητά μας. Η συμφωνία για έναν στόχο για το 2040 μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ζωτικής σημασίας και είμαι πραγματικά περήφανος για όσα έχουμε πετύχει μαζί. Ο στόχος ανταποκρίνεται στην ανάγκη για δράση για το κλίμα, διασφαλίζοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα και την ασφάλειά μας. Και με τον στόχο του 2040, μπορούμε τώρα να επικεντρωθούμε στην εφαρμογή των πολιτικών και της συνεργασίας που απαιτούνται για να οδηγήσουμε την Ευρώπη προς ένα πιο βιώσιμο, ασφαλές και ευημερούν μέλλον.
Lars Aagaard, υπουργός της Δανίας για το κλίμα, την ενέργεια και τις υπηρεσίες κοινής ωφελείας
Κύρια στοιχεία της συμφωνίας
Η συμφωνία των συννομοθετών περιλαμβάνει:
- καθορισμός δεσμευτικού στόχου μείωσης κατά 90% των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2040, όπως προτείνει η Επιτροπή
- περαιτέρω διευκρινίσεις και προσθήκες στις δυνατότητες ευελιξίας που προτείνει η Επιτροπή, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη συμβολή των διεθνών πιστωτικών μορίων άνθρακα υψηλής ποιότητας στον στόχο, τον ρόλο των εγχώριων μόνιμων απορροφήσεων άνθρακα στο πλαίσιο του EU ETS και την ενισχυμένη ευελιξία εντός και μεταξύ τομέων και μέσων .
- περαιτέρω ανάπτυξη των αρχών του πλαισίου διευκόλυνσης για την κλιματική αρχιτεκτονική μετά το 2030 , με έμφαση στην ανταγωνιστικότητα, την απλούστευση, την κοινωνική δικαιοσύνη και τις εθνικές συνθήκες, την ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική προσιτότητα, την υποστήριξη της καινοτομίας και των επενδύσεων, την ρεαλιστική συμβολή των απορροφήσεων άνθρακα στην επίτευξη του συνολικού στόχου, καθώς και τη διατήρηση, τη διαχείριση και την ενίσχυση των φυσικών καταβοθρών μακροπρόθεσμα.
- ενίσχυση του μηχανισμού αναθεώρησης , συμπεριλαμβανομένης της τακτικής αξιολόγησης της προόδου που έχει σημειωθεί προς την επίτευξη των στόχων σχετικά με την ανταγωνιστικότητα, τις τιμές ενέργειας και το επίπεδο των καθαρών απορροφήσεων, καθώς και απαίτηση από την Επιτροπή να προτείνει αναθεωρήσεις του νόμου για το κλίμα ή πρόσθετα μέτρα όπου χρειάζεται, προκειμένου να ενισχυθεί το ευνοϊκό πλαίσιο
- αναβολή της έναρξης του EU ETS2 κατά ένα έτος , από το 2027 στο 2028
Ο ρόλος των διεθνών πιστωτικών μονάδων
Η προσωρινή συμφωνία περιλαμβάνει μια ισορροπημένη προσέγγιση στον ρόλο των διεθνών πιστωτικών μορίων άνθρακα στο πλαίσιο για το κλίμα μετά το 2030. Οι συννομοθέτες συμφώνησαν να επιτρέψουν, από το 2036 και μετά, τη χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων υψηλής ποιότητας για την επαρκή συμβολή στον στόχο του 2040, έως και 5% των καθαρών εκπομπών της ΕΕ του 1990. Αυτό αντιστοιχεί στην επίτευξη μείωσης των εγχώριων εκπομπών κατά 85% έως το 2040. Μπορεί επίσης να θεσπιστεί μια πιλοτική φάση για την περίοδο 2031-2035 για την υποστήριξη της ανάπτυξης μιας διεθνούς αγοράς πιστώσεων υψηλής ακεραιότητας.
Επιπλέον, οι συννομοθέτες εισάγουν πρόσθετες διασφαλίσεις για να καθοδηγήσουν την Επιτροπή κατά την προετοιμασία των μελλοντικών κανόνων σχετικά με τη χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων στο πλαίσιο της αρχιτεκτονικής για το κλίμα μετά το 2030, ώστε να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των πιστωτικών μορίων. Όπου είναι σκόπιμο, η Επιτροπή πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο συμπλήρωσης των κριτηρίων που ορίζονται στη Συμφωνία του Παρισιού κατά τη θέσπιση των κανόνων για τα διεθνή πιστωτικά μορία.
Οι συννομοθέτες κατέληξαν επίσης σε συμβιβασμό σχετικά με το εύρος των πιθανών δυνατοτήτων ευελιξίας που θα εξεταστούν στην επόμενη αναθεώρηση του συστήματος. Μεταξύ άλλων, η αναθεώρηση θα καλύψει την πιθανή χρήση από τα κράτη μέλη πρόσθετων διεθνών πιστωτικών μορίων υψηλής ποιότητας για την εκπλήρωση έως και 5% των στόχων και των προσπαθειών τους για την περίοδο μετά το 2030 .
Επόμενα βήματα
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο είναι προσωρινή, εν αναμονή της επίσημης έγκρισης και έγκρισης και από τα δύο θεσμικά όργανα.
Φόντο
Ο ευρωπαϊκός νόμος για το κλίμα, ο οποίος υιοθετήθηκε για πρώτη φορά το 2021, παρέχει τη νομική βάση για τις μακροπρόθεσμες πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα, σύμφωνα με τη Συμφωνία του Παρισιού. Ορίζει έναν δεσμευτικό στόχο κλιματικής ουδετερότητας σε ολόκληρη την οικονομία έως το 2050 και έναν στόχο μείωσης των καθαρών εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% για το 2030. Προβλέπει επίσης τον καθορισμό ενός ενδιάμεσου κλιματικού στόχου για το 2040.
Μετά τη δημοσίευση της ανακοίνωσης με τίτλο «Ο στόχος της Ευρώπης για το κλίμα για το 2040» τον Φεβρουάριο του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε πρόταση στις 2 Ιουλίου 2025 για την τροποποίηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για το κλίμα, ώστε να καθοριστεί ένας στόχος για το 2040.
Πιο πρόσφατα, τον Οκτώβριο του 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρείχε στρατηγικές οδηγίες σχετικά με την πορεία προς τον καθορισμό ενός στόχου για το 2040. Συγκεκριμένα, οι ηγέτες τόνισαν την ανάγκη για μια ισορροπημένη προσέγγιση που θα διατηρούσε και θα ενίσχυε την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα μια κοινωνικά δίκαιη μετάβαση. Τόνισαν επίσης την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι αβεβαιότητες που περιβάλλουν τις φυσικές απορροφήσεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κάλεσε επίσης την Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τις απαραίτητες ευνοϊκές συνθήκες για την υποστήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των πολιτών στην επίτευξη του στόχου του 2040.
Στις 5 Νοεμβρίου 2025, οι υπουργοί περιβάλλοντος της ΕΕ συμφώνησαν επί της θέσης του Συμβουλίου σχετικά με την τροποποίηση του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη διαπραγματευτική του θέση στις 13 Νοεμβρίου.
10.12.2025
