Συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην τηλεόραση του Bloomberg και στον δημοσιογράφο Tom Mackenzie:
Tom Mackenzie: Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σας. Ας ξεκινήσουμε με τα αποτελέσματα των εκλογών στην πατρίδα σας, την Ελλάδα, με τη Νέα Δημοκρατία, το κόμμα σας να καταλαμβάνει την πρώτη θέση. Ήσασταν νικητής σε αυτό το μέτωπο. Αλλά οι ψήφοι, ο αριθμός των ψήφων για το κόμμα σας συρρικνώθηκε σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωπαϊκές εκλογές. Και ποιος ο αντίκτυπος εκεί στην Ελλάδα. Πώς σχολιάζετε αυτή τη μείωση των ψήφων για τη Νέα Δημοκρατία; Ποια είναι η ερμηνεία σας για το μήνυμα που προσπαθούν να σας στείλουν οι ψηφοφόροι στην Ελλάδα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλημέρα, Tom. Καταρχάς, επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω τα πράγματα. Η Νέα Δημοκρατία πράγματι κέρδισε τις εκλογές με 28% και αυτό το ποσοστό είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα του δεύτερου και του τρίτου κόμματος. Επομένως, παραμένουμε σταθερά η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στην Ελλάδα. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι οι εκλογές αυτές έγιναν έναν χρόνο μετά από διπλές εθνικές εκλογές, οπότε υπήρξε σημαντική εκλογική κόπωση. Η συμμετοχή ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, γύρω στο 40%.
Ωστόσο, είμαι βέβαιος ότι υπήρξε επίσης κάποιος βαθμός δυσαρέσκειας για ζητήματα όπως το κόστος ζωής, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Έχουμε εκλεγεί για να εφαρμόσουμε ένα τολμηρό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στα εναπομείναντα τρία χρόνια της θητείας μας. Και αυτό πρέπει να κάνουμε. Έχουμε τώρα τρία χρόνια χωρίς άλλες εκλογές και θα κριθούμε ξανά με βάση τις επιδόσεις μας το 2027. Πιστεύω, όμως, ότι πήγαμε ενάντια στην τάση που είδε κυβερνώντες σε πολλές άλλες σημαντικές ευρωπαϊκές χώρες να υφίστανται βαριές ήττες. Εμείς το αποφύγαμε αυτό και εξακολουθούμε να είμαστε η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στην Ελλάδα.
Tom Mackenzie: Πράγματι. Βλέπουμε τη Γαλλία, βέβαια, και την αντίδραση εκεί, τη Marine Le Pen, τους κινδύνους και την απόφαση του Γάλλου Προέδρου να προκηρύξει αιφνιδιαστικά βουλευτικές εκλογές. Ασφαλώς βλέπουμε και τα κέρδη του AfD στη Γερμανία. Πώς ερμηνεύετε τη στροφή προς κάποια από αυτά τα δεξιά κόμματα σε όλη την ευρωζώνη; Πρόκειται για ψήφο διαμαρτυρίας ή συμβαίνει κάτι πιο ουσιαστικό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, αν κοιτάξετε τα ποσοτικά στοιχεία στο σύνολό τους, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, το κύριο κεντροδεξιό ευρωπαϊκό κόμμα, αύξησε τον αριθμό των ευρωβουλευτών του. Ο κύριος συνασπισμός που συγκροτούν το ΕΛΚ, οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι, ο οποίος ουσιαστικά κυβέρνησε την Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες, παραμένει ο κυρίαρχος συνασπισμός στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Θα έλεγα, λοιπόν, ότι το ευρωπαϊκό κέντρο άντεξε, ίσως αποδείχτηκε ισχυρότερο από ό,τι πολλοί προσδοκούσαν, και ότι αυτή η άνοδος της δεξιάς έλαβε χώρα στις δύο πιο σημαντικές χώρες της Ευρώπης, αλλά όχι σε ολόκληρη την ήπειρο. Επομένως, πιστεύω ότι ίσως υπάρχει ένας βαθμός υπερβολής όσον αφορά αυτή τη δεξιά μετατόπιση στην ευρωπαϊκή ήπειρο, στο σύνολό της. Αν κοιτάξετε τους αριθμούς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, νομίζω ότι οι σημαντικές αποφάσεις θα συνεχίσουν να λαμβάνονται από τις τρεις μεγάλες πολιτικές οικογένειες.
Και βέβαια, πρέπει να επισημάνω ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς το ΕΛΚ, το οποίο ουσιαστικά έχει πλέον αναστέλλουσα μειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θεωρώ λοιπόν ότι, συνολικά, η κατάσταση είναι μάλλον λίγο καλύτερη από ό,τι ανέμεναν πολλοί. Και πιστεύω ότι υπάρχει μια δυναμική για την προώθηση σημαντικών αλλαγών στην Ευρώπη τα επόμενα πέντε χρόνια.
Tom Mackenzie: Πώς ερμηνεύετε την απόφαση του Γάλλου Προέδρου Macron να προκηρύξει βουλευτικές εκλογές. Αιφνιδίασε πολλούς. Είναι μια απόφαση που πιστεύετε ότι είναι σωστή; Τι πιστεύετε, εν τέλει, για την απόφαση αυτή του Γάλλου Προέδρου; Μια προσπάθεια, όπως φαίνεται, να αντιμετωπίσει αυτή την ακροδεξιά απειλή στη Γαλλία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σέβομαι ιδιαίτερα τον Πρόεδρο Macron. Έχουμε συνεργαστεί πολύ καλά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Έχουμε μια ισχυρή στρατηγική εταιρική σχέση με τη Γαλλία, οπότε θεωρώ ότι θα ήταν μάλλον απρεπές εκ μέρους μου να σχολιάσω τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία.
Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να διασφαλιστεί ότι η γαλλική φωνή ακούγεται δυνατά και καθαρά στο τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ότι η Γαλλία παραμένει μια φιλοευρωπαϊκή δύναμη. Για παράδειγμα, με τον Πρόεδρο Macron συμφωνούμε σε ζητήματα όπως η ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας. Όπως πιθανώς γνωρίζετε, υπήρξα μεγάλος υπέρμαχος της ιδέας να καταλήξουμε σε ένα εμβληματικό ευρωπαϊκό αμυντικό project. Θα μπορούσε να είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία αντιπυραυλικής άμυνας που θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί μέσω κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού και η Γαλλία έχει υποστηρίξει τέτοιου είδους πρωτοβουλίες.
Επομένως, με ενδιαφέρει ποιος εκπροσωπεί τη Γαλλία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ο Πρόεδρος Macron θα συνεχίσει να το κάνει αυτό. Αλλά, θα το ξαναπώ, δεν είναι ιδιαίτερα πρέπον εκ μέρους μου να σχολιάζω τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία.
Tom Mackenzie: Όχι, και το καταλαβαίνω απόλυτα. Υποθέτω ότι το ζήτημα που θέτουν κάποιοι είναι ότι θα μπορούσαμε να καταλήξουμε με έναν Πρωθυπουργό από την Εθνική Συσπείρωση, το κόμμα της Marine Le Pen, με τον Macron βέβαια ως Πρόεδρο. Και αυτό θα μπορούσε να θέσει σε αμφισβήτηση αυτή τη φιλοευρωπαϊκή στάση της Γαλλίας. Ο Υπουργός Οικονομικών Le Maire άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να υπάρξει κρίση χρέους στη Γαλλία, το έθεσε αυτό επί τάπητος. Είναι η Γαλλία τώρα πηγή πολιτικού κινδύνου στην ευρωζώνη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα επαναλάβω ότι εναπόκειται στον γαλλικό λαό να αποφασίσει και στις αγορές να αξιολογήσουν τα ρίσκα όσον αφορά στα γαλλικά ομόλογα. Επικεντρώνομαι πολύ περισσότερο στην πρόοδο που έχει σημειώσει η Ελλάδα. Μπορώ να σας πω ότι με χαροποιεί ιδιαίτερα πως η Ελλάδα δεν αποτελεί πλέον πηγή ανησυχίας στην ευρωζώνη. Η οικονομία μας υπεραποδίδει σημαντικά σε σχέση με την υπόλοιπη ευρωζώνη. Το χρέος μας βρίσκεται σε καθοδική πορεία. Για μια χώρα που ήταν για πολύ, πολύ καιρό το «μαύρο πρόβατο» της ευρωζώνης, όλα αυτά φανερώνουν σημαντική πρόοδο, κατά την άποψή μου. Ας μείνουμε λοιπόν σε αυτό όταν πρόκειται για σχόλια σχετικά με το τι συμβαίνει στη Γαλλία.
Tom Mackenzie: Μιας και αναφέρατε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, είστε εδώ και καιρό υποστηρικτής της Ursula von der Leyen. Είναι η θέση της «κλειδωμένη»; Υπαινιχθήκατε χθες ότι μπορεί να είναι. Εάν προσεγγίσει την Meloni και την ομάδα της των κομμάτων της άκρας δεξιάς, θα εξακολουθήσετε να υποστηρίζετε την Ursula von der Leyen; Πώς βλέπετε τη θέση της αυτή τη στιγμή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η Ursula von der Leyen θα συνεχίσει ως Πρόεδρος της Επιτροπής. Είναι η Spitzenkandidat, η βασική μας υποψήφια, και είμαστε με διαφορά η μεγαλύτερη πολιτική οικογένεια. Πιστεύω ότι θα έχει τη συντριπτική, αν όχι την ομόφωνη υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και θα καταφέρει να εξασφαλίσει ξανά την πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο βασικός συνασπισμός θα πρέπει να αποτελείται από τις τρεις πολιτικές οικογένειες που κυριαρχούν ουσιαστικά στο κέντρο: την κεντροδεξιά, το κέντρο και την κεντροαριστερά. Και πάλι, εάν υπάρχουν κόμματα ή κυβερνήσεις που θέλουν να στηρίξουν την υποψηφιότητά της, είναι ευπρόσδεκτοι να το πράξουν, αλλά δεν θα υπάρξουν επίσημες διαπραγματεύσεις με άλλες πολιτικές οικογένειες στα δεξιά του ΕΛΚ.
Συνεπώς, θεωρώ δεδομένη την επανεκλογή της Ursula von der Leyen. Είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό. Ήμουν ένας από τους πρώτους που υπέγραψαν την επιστολή υποστήριξής της όταν παρουσίασε την υποψηφιότητά της. Πιστεύω ότι είναι καλό για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υπάρξει συνέχεια στην προεδρία της ευρωπαϊκής εκτελεστικής εξουσίας.
Tom Mackenzie: Μιλήσατε για τη στήριξή σας στην Ουκρανία. Το επαναλάβατε αυτό τον Μάρτιο. Μιλήσατε για συνεργασία με τη Γαλλία σε αυτό το μέτωπο. Όσον αφορά στα επόμενα βήματα, αποκλείσατε την αποστολή ορισμένων συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας που χρειάζεστε -τους πυραύλους Patriot- για τη δική σας άμυνα, την άμυνα της Ελλάδας, και αυτό είναι κατανοητό. Όσον αφορά τα περαιτέρω μέτρα, θα συνεργαστείτε με τη Γαλλία, για παράδειγμα, για την αποστολή μαχητικών αεροσκαφών Mirage στην Ουκρανία; Θα μπορούσε αυτό να είναι μια επιλογή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν συζητούμε δημοσίως επιχειρησιακές επιλογές όσον αφορά στη στήριξη της Ουκρανίας. Αυτό που έχω πει και θα επαναλάβω είναι ότι δεν θα κάνουμε τίποτα που θα υποβάθμιζε τις αμυντικές δυνατότητες της Ελλάδας. Έχουμε παράσχει μεγάλη στήριξη στην Ουκρανία από το πλεονάζον αμυντικό υλικό μας και στον βαθμό που μπορούμε να συνεχίσουμε να το κάνουμε αυτό, θα το κάνουμε. Αλλά όταν αρχίζουμε να μιλάμε για μαχητικά αεροσκάφη, η συζήτηση πάει σε άλλο επίπεδο. Δεν είμαστε εκεί.
Tom Mackenzie: Εντάξει. Η οικονομία της Ελλάδας, όπως επισημάνατε, έχει καλύτερες επιδόσεις από πολλούς από τους εταίρους της στην ευρωζώνη, και αυτή η δύναμη έχει φανεί ξεκάθαρα. Κάποιοι θα μπορούσαν να επισημάνουν το γεγονός ότι εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη εξάρτηση από τους πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύω ότι είναι σωστό να πούμε ότι η Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης κονδυλίων της ΕΕ. Είναι η ελληνική οικονομία και η ανάκαμψη υπερβολικά εξαρτημένες από τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, είναι σημαντικό για μια χώρα όπως η Ελλάδα να λαμβάνει υποστήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος με την απόδοση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Πιστεύω ότι έχουμε αξιοποιήσει τα κεφάλαια αυτά στην προώθηση παραγωγικών επενδύσεων για την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή μετάβαση, τις δεξιότητες, την κατάρτιση και τη δημόσια υγεία. Πρόκειται για σημαντικές ευρωπαϊκές συνεισφορές. Πιστεύω ότι όταν αξιολογήσουμε τον αντίκτυπο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι ήταν ένα πάρα πολύ επιτυχημένο μέτρο.
Θα έλεγα, όμως, ότι η ελληνική οικονομία είναι καλά διαφοροποιημένη, ικανή να επιτυγχάνει σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης μέσω της ενθάρρυνσης σημαντικών ιδιωτικών επενδύσεων. Δεν πρόκειται μόνο για ευρωπαϊκά χρήματα, αλλά για επενδύσεις από όλο τον κόσμο: από τον τομέα του τουρισμού μέχρι τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -όπου είμαστε πλέον ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από αιολική και ηλιακή ενέργεια στον κόσμο-, τα logistics, τις υποδομές, την υψηλή τεχνολογία, όπου η Ελλάδα αναπτύσσει ένα ανθηρό οικοσύστημα εταιρειών υψηλής τεχνολογίας.
Συνεπώς, χαίρομαι για το γεγονός ότι δεν πρόκειται πλέον για μια οικονομία που εξαρτάται πλήρως από τον τουρισμό, αλλά για μια καλά διαφοροποιημένη, αναπτυσσόμενη οικονομία.
Tom Mackenzie: Ναι. Ωστόσο, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό, από τη ναυτιλία. Χρειάζεται να αλλάξει το οικονομικό μοντέλο της χώρας, κ. Πρωθυπουργέ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό που έχουμε πει είναι ότι χρειάζεται να διοχετεύσουμε περισσότερες επενδύσεις στην παραγωγικότητα, την έρευνα και την ανάπτυξη, καθώς και να διασφαλίσουμε ότι η ανάπτυξη που επιτυγχάνουμε είναι βιώσιμη, είναι φιλική προς το περιβάλλον. Για παράδειγμα, οι επενδύσεις που ενθαρρύνουμε τώρα στον τουρισμό έχουν ως γνώμονα τη βιωσιμότητα. Δεν μπορούμε να επιβαρύνουμε την υπέροχη χώρα μας στην αναζήτηση της ανάπτυξης.
Άρα, από την άποψη αυτή, πολλές από τις θεμελιώδεις μεταρρυθμίσεις που υλοποιούμε, από τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης, μέχρι ζητήματα που αφορούν στις ενεργητικές πολιτικές στην αγορά εργασίας, αποβλέπουν στην αλλαγή του μείγματος της ελληνικής οικονομίας, ώστε να διασφαλίσουμε την προσαρμογή σε έναν κόσμο με πολύ περισσότερες προκλήσεις. Αυτή είναι ουσιαστικά η πρόκληση της δεύτερης θητείας μας.
Δεν πρόκειται μόνο για τους αριθμούς ανάπτυξης, αλλά για τη μείωση της ανεργίας, για την αύξηση των μισθών. Αυτά είναι τα μεγάλα στοιχήματα, αυτά είναι τα πράγματα που ο κόσμος θα προσέξει πραγματικά, διότι το μέγεθος της μακροοικονομικής ανάπτυξης δεν είναι αντιπροσωπευτικό της συνολικής εικόνας, αν δεν αυξηθούν οι πραγματικοί μισθοί και αν δεν μειωθεί η ανεργία.
Tom Mackenzie: Πρωθυπουργέ, εκτιμούμε πραγματικά τον χρόνο που αφιερώσατε. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας, μας μίλησε αποκλειστικά από την Αθήνα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σε ευχαριστώ πολύ, Tom. Καλημέρα.
