Σήμερα, είχαμε την πρώτη συνάντηση Ευρωπαίων ηγετών αποκλειστικά αφιερωμένη στην άμυνα. Το 2022, στη σύνοδο κορυφής των Βερσαλλιών, αποφασίσαμε ότι πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική μας άμυνα. Πολλά έχουν γίνει ήδη. Αλλά πρέπει να κάνουμε περισσότερα. Πρέπει να το κάνουμε καλύτερα, πιο δυνατά, πιο γρήγορα. Και πρέπει να το κάνουμε μαζί.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και οι υβριδικές επιθέσεις, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή – όλα αυτά απαιτούν μια ισχυρή ευρωπαϊκή προσέγγιση για τη διασφάλιση της ασφάλειας όλων των πολιτών μας, για τη διασφάλιση της ειρήνης στην ήπειρό μας. Και η οικοδόμηση της Ευρώπης της Άμυνας είναι αναπόσπαστο μέρος αυτού του έργου. Σήμερα, οι συζητήσεις μας επικεντρώθηκαν σε τρία κύρια θέματα: δυνατότητες, χρηματοδότηση και συνεργασίες.
Πρώτον, σχετικά με τις αμυντικές δυνατότητες που πρέπει να αναπτυχθούν κατά προτεραιότητα:
Συμφωνούμε να επικεντρωθούμε στα πιο κρίσιμα κενά που εντόπισαν τα κράτη μέλη μέσω του έργου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ. Να εστιάσουμε στις πιο πιεστικές ανάγκες ανάμεσά τους. Και να επικεντρωθούμε σε τομείς όπου υπάρχει σαφής προστιθέμενη αξία της ΕΕ.
Στη σημερινή συζήτηση, υπήρξε σαφής εστίαση στην αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, για παράδειγμα, αλλά επίσης, για να αναφέρουμε μόνο μερικά, στους πυραύλους και τα πυρομαχικά, τη στρατιωτική κινητικότητα και τους στρατηγικούς παράγοντες.
Υπήρξε ένα άλλο πολύ σαφές μήνυμα σήμερα: η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας – πρέπει να παράγουμε περισσότερες από τις δυνατότητες που χρειαζόμαστε και να το κάνουμε πιο γρήγορα.
Δεύτερον, συζητήσαμε τη χρηματοδότηση.
Τα κράτη μέλη έχουν καταβάλει μεγάλες προσπάθειες σε εθνικό επίπεδο. Οι αμυντικές δαπάνες έχουν ήδη αυξηθεί κατά 30% μεταξύ 2021 και 2024. Σήμερα, κατά μέσο όρο, τα 23 κράτη μέλη που είναι επίσης σύμμαχοι του ΝΑΤΟ δαπανούν περίπου το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα. Πρέπει να συνεχίσουμε στην ίδια κατεύθυνση. Η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα εξετάσει τις ευελιξίες στο πλαίσιο των νέων κανόνων οικονομικής διακυβέρνησης, ώστε να επιτραπεί περισσότερες εθνικές δαπάνες για την άμυνα.
Χρειαζόμαστε επίσης ευρωπαϊκές προσπάθειες για την κινητοποίηση περισσότερων ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων. Για να βελτιώσει την πρόσβαση στην ιδιωτική χρηματοδότηση, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει ήδη επεκτείνει τις δραστηριότητές της για την υποστήριξη της βιομηχανίας ασφάλειας και άμυνας. Και μπορούν να γίνουν περισσότερα. Όσον αφορά τους δημόσιους πόρους, η άμυνα θα είναι ένα σημαντικό θέμα στις συζητήσεις για τον επόμενο κύκλο προϋπολογισμού της ΕΕ από το 2028. Αλλά είναι σαφές σε όλους ότι πρέπει να δράσουμε πιο γρήγορα από αυτό.
Άλλες ιδέες αναφέρθηκαν σήμερα. Συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων κοινών επιλογών και πιο καινοτόμων. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε πάνω τους. Οι ηγέτες συμφώνησαν επίσης ότι οι επενδύσεις στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία όχι μόνο θα συμβάλουν στη διασφάλιση της ειρήνης, αλλά θα συμβάλουν επίσης στην ευημερία και στην ανταγωνιστικότητά μας. Σε όλη την ΕΕ, για επιχειρήσεις, περιφέρειες και καλές θέσεις εργασίας.
Τρίτον, συζητήσαμε πώς να ενισχύσουμε τις αμυντικές μας συνεργασίες.
Η στρατηγική συνεργασία της ΕΕ με το ΝΑΤΟ είναι το κλειδί για τη διασφάλιση της διατλαντικής ασφάλειας. Και οι δύο οργανισμοί θα συνεχίσουν να εργάζονται μαζί και να ενισχύουν ο ένας τον άλλον.
Κατά τη διάρκεια του γεύματος με τον Γενικό Γραμματέα Mark Rutte, συμφωνήσαμε ότι μια ισχυρότερη Ευρώπη της Άμυνας ενισχύει επίσης τη διατλαντική εταιρική σχέση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι φίλοι, σύμμαχοι και συνεργάτες μας. Αυτή είναι μια σχέση που έχει βαθιές ρίζες και θα αντέξει στον χρόνο. Προβλήματα και διαφορές απόψεων μπορεί να προκύψουν και μεταξύ φίλων. Όταν το κάνουν, πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε, να μιλήσουμε και να βρούμε λύσεις. Φυσικά, ενώ υπερασπιζόμαστε τις αξίες μας και υποστηρίζουμε τις αρχές μας, και χωρίς να διακυβεύουμε τα δικά μας συμφέροντα. Αυτές οι οικουμενικές αξίες και αρχές βρίσκονται στο επίκεντρο της διεθνούς τάξης που έχουμε οικοδομήσει από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μαζί με τις ΗΠΑ: εθνική κυριαρχία, εδαφική ακεραιότητα και το απαραβίαστο των συνόρων.
Απόψε, είχαμε επίσης τη χαρά να έχουμε μαζί μας τον Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, Sir Keir Starmer. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ο φυσικός μας εταίρος. Και η συνάντησή μας επιβεβαίωσε ότι υπάρχει μια νέα θετική ενέργεια στη σχέση μας. Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε μαζί για την άμυνα και την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων. Ανυπομονούμε για τη σύνοδο κορυφής με το Ηνωμένο Βασίλειο αυτό το εξάμηνο.
Τέλος, επιτρέψτε μου να τονίσω ότι η κατάσταση στην Ουκρανία ήταν πολύ παρούσα όλη την ημέρα. Παραμένουμε σταθεροί στη δέσμευσή μας για την ασφάλεια της Ουκρανίας, για μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη. Εμείς οι Ευρωπαίοι έχουμε ήδη παράσχει υποστήριξη στην Ουκρανία ύψους 134 δισεκατομμυρίων ευρώ – και θα συνεχίσουμε να παρέχουμε. Γιατί είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε την Ουκρανία για όσο διάστημα χρειαστεί και ό,τι χρειαστεί.
Εν κατακλείδι: σημειώσαμε πρόοδο στις συζητήσεις μας για την οικοδόμηση της Ευρώπης της Άμυνας. Οδηγούμαστε από μια κοινή αίσθηση επείγοντος. Δεν συζητάμε πια το «αν». Συζητάμε πώς να το κάνουμε.
Σήμερα, παρείχαμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο πολιτική καθοδήγηση σχετικά με τις δυνατότητες, τη χρηματοδότηση και τη σχέση μας με το ΝΑΤΟ, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ανυπομονούμε για την επικείμενη Λευκή Βίβλο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ύπατο Εκπρόσωπο και θα διατηρήσω την υπεράσπιση στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Η μορφή αυτής της συνάντησης μας επέτρεψε να έχουμε μια ειλικρινή, ανοιχτή και ελεύθερη συζήτηση.
Τώρα, ήρθε η ώρα να κάνουμε επιλογές και να πάρουμε αποφάσεις. Μια τελευταία λέξη για την επόμενη συνάντησή μας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου. Θα είναι αφιερωμένο στην ευρωπαϊκή οικονομία – γιατί, όπως ανέφεραν σήμερα πολλοί συνάδελφοι, η βάση της δύναμης και της αυτονομίας της Ευρώπης είναι η ανταγωνιστικότητα και η ευημερία της.
Σας ευχαριστώ πολύ.
4.2.2025
