H Ομάδα Wagner στην Αφρική είναι πολύ περισσότερο από ένας μισθοφορικός στρατός.

Η ρωσική μισθοφορική ομάδα Wagner, που βρίσκεται κοντά στο Κρεμλίνο, εμφανίζεται στην Αφρική ως ένας αδίστακτος πάροχος υπηρεσιών ασφαλείας. Αλλά τώρα οι δραστηριότητές της φαίνεται να ξεπερνούν αυτό κατά πολύ περισσότερο.

Πώς λειτουργεί το σύστημα Wagner;

Στην αρχή η παρουσία τους είναι συχνά απλώς μια φήμη, αργότερα ένα ολοφάνερο μυστικό: Χιλιάδες μισθοφόροι από τη ρωσική ομάδα Wagner δραστηριοποιούνται σε αρκετές αφρικανικές χώρες. Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία για παράδειγμα σύμφωνα με τον Ρώσο πρεσβευτή, «Ρώσοι εκπαιδευτές» υποστήριξαν τα κυβερνητικά στρατεύματα στον εμφύλιο πόλεμο του 1890. Έως και 1.200 μισθοφόροι της Wagner λέγεται, ότι πολεμούν στο πλευρό του ηγέτη των ανταρτών Chalifa Haftar στη Λιβύη, ο οποίος κατέχει το ανατολικό τμήμα της χώρας. Σύμφωνα με παρατηρητές η φιλορωσική και αντιδυτική στρατιωτική χούντα στο Mali έχει επίσης φέρει στη χώρα εκατοντάδες μαχητές της Wagner, οι οποίοι κατηγορούνται εκεί για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Όμως η παρουσία του Μισθοφορικού στρατού Wagner στην Αφρική προχωρά πολύ περισσότερο, λένε οι ειδικοί. «Με την πάροδο του χρόνου η ομάδα Wagner αναπτύχθηκε πέρα από τις ιδιωτικές στρατιωτικές υπηρεσίες σε ένα δίκτυο σχέσεων με εταιρείες σε διάφορες αφρικανικές χώρες», δήλωσε πρόσφατα ο αναλυτής Julian Rademeyer στη Deutsche Welle στο περιθώριο της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. «Λειτουργούν σε αυτή τη γκρίζα ζώνη από λίγο ως πολύ σε παράνομες δραστηριότητες, καλύπτοντας καλά ολόκληρη την περιοχή».

Η Ομάδα Wagner ως όχημα για τη ρωσική επιρροή στην Αφρική.

Ο Rademeyer εργάζεται για το δίκτυο της κοινωνίας των πολιτών “Παγκόσμια Πρωτοβουλία κατά του Διεθνικού Οργανωμένου Εγκλήματος” (GIATOC). Είναι αυτός που πρόσφατα δημοσίευσε μια έκθεση με τους συναδέλφους του για την Wagner στην Αφρική. «Σήμερα συζητάμε, ότι ο όμιλος Wagner είναι ο σημαντικότερος Ρωσικός παράγοντας στην Αφρική και ότι οι δραστηριότητές του και εκείνες των μπροστινών εταιρειών του, ασκούν κακή επιρροή στην ήπειρο».

Η Ρωσία αγωνίζεται για μεγαλύτερη επιρροή στην Αφρική.

Το συγκρότημα που φέρεται, ότι πήρε το όνομά του από τον Γερμανό συνθέτη Richard Wagner, ιδρύθηκε το 2014 από τον επιχειρηματία Yevgeny Prigozhin, ο οποίος ήταν έμπιστος μάγειρας του Putin, ο οποίος στη συνέχεια εξελίχθηκε σε έναν απαραίτητο ιδιωτικά οργανωμένο ηθοποιό για τα ρωσικά συμφέροντα. Μόλις πρόσφατα ο Prigozhin δήλωσε δημόσια για πρώτη φορά, ότι βρισκόταν επίσης πίσω από το εργοστάσιο τρολ της Υπηρεσίας Ερευνών Διαδικτύου, το οποίο πλημμυρίζει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά στη Δύση, με παραπληροφόρηση σύμφωνα με ρωσικές πηγές.  Εκστρατείες για να επηρεάσουν τους αφρικανικούς πληθυσμούς μπορούν επίσης να βρεθούν στην έρευνα GIATOC, που έχει διενεργηθεί για την ομάδα Wagner.

Υποτιθέμενες δραστηριότητες της μισθοφορικής ομάδας Wagner στην Αφρική,

Το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί την Wagner ως «όργανο διπλωματίας στην Αφρική», σύμφωνα με εκπρόσωπο της ερευνητικής συλλογικότητας «All Eyes on Wagner» σε συνέντευξή του στη Deutsche Welle. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων παρακολουθεί τις δραστηριότητες της Wagner παγκοσμίως. Η ταυτότητα του εκπροσώπου αυτής της ομάδας είναι γνωστή στους συντάκτες, ο οποίος για την προστασία του χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο Gabriel.

Λέει ότι οι ντόπιοι μισθοφόροι ανήκουν σε θυγατρικές εταιρείες. «Στη Ρωσία οι ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες απαγορεύονται, αλλά επιτρέπεται σε κάποιο βαθμό στις ιδιωτικές ρωσικές στρατιωτικές εταιρείες να δραστηριοποιούνται εκτός Ρωσίας», λέει ο Gabriel. «Και δή κάθε φορά που το Κρεμλίνο δίνει την άδεια στη μάρκα Wagner να αναπτύξει τις δραστηριότητές της στην Αφρική».

Προσφορές σε τροπική ξυλεία, χρυσό, ζάχαρη και αλκοόλ.

Σύμφωνα με διεθνή έρευνα η επωνυμία Wagner δραστηριοποιείται επίσης σε τομείς, που ξεπερνούν κατά πολύ το θέμα της ασφάλειας: Τον Ιούλιο το “All Eyes on Wagner” μαζί με έντεκα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν, πώς η ομάδα της  Wagner σε μεγάλη κλίμακα είχε υψηλό κέρδος από τα πολύτιμα τροπικά δάση της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας. Ως εκ τούτου η κυβέρνηση στο Bangui είχε παραχωρήσει σε μια θυγατρική απεριόριστα δικαιώματα εξόρυξης σε μια έκταση 187.000 εκταρίων.

Η περίπτωση του χρυσωρυχείου της Κεντρικής Αφρικής Ndassima είναι παρόμοια: Εδώ σύμφωνα με αναφορές από μια καναδική εταιρεία εξόρυξης ανακλήθηκε η παραχώρηση της υπέρ μιας εταιρείας από τη Μαδαγασκάρη, η οποία εμφανίζεται επίσης στην έκθεση GIATOC ως θυγατρική της Wagner. Έρευνα του περιοδικού The Africa Report ανιχνεύει, πώς το δίκτυο Wagner λέγεται, ότι εισήγαγε βαρύ εξοπλισμό εξόρυξης μέσω του λιμανιού Douala του Κamerun. Μέχρι και τρεις συνοδείες φορτηγών οργανώνονται εβδομαδιαίως από το Bangui στη Douala κάθε εβδομάδα για τη μεταφορά πρώτων υλών, υπό την προστασία βαρέως οπλισμένων ανδρών της Wagner.

Για τις αφρικανικές κυβερνήσεις, που έχουν περιορισμένα μετρητά ο Gabriel πιστεύει, ότι μπορεί να είναι πολύ ελκυστικό να πληρώνουν για τις υπηρεσίες της μισθοφορικής ομάδας Wagner με δικαιώματα ορυκτών ή προσβάσεις στην αγορά: «Δεν χρειάζεται καν να κάνουν ανάληψη χρημάτων από τον λογαριασμό τους. Αρκεί απλώς να πουν:

«Εδώ, μπορείτε για 25, 50 ή 100 χρόνια να εκμεταλλευτείτε αυτό το ορυχείο χωρίς κανένα πρόβλημα».

«Οι Ρώσοι κυβερνούν σε όλες τις κερδοφόρες περιοχές».
Στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία η Ομάδα Wagner φαίνεται να διαφοροποιείται περαιτέρω στις δραστηριότητές της. Εκεί γίνονται προσπάθειες να εξαναγκασθεί η γαλλική εταιρεία ζάχαρης SUCAF να εγκαταλείψει την αγορά, δήλωσε ο Joseph Bendounga, ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου κόμματος MDREC, ο οποίος μιλώντας στην Deutsche Welle έδωσε ένα άλλο παράδειγμα: “Οι μισθοφόροι της Wagner βρίσκονται στη διαδικασία πλαισίωσης της γαλλικής ζυθοποιίας Castel με την υποστήριξη και τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων.

Σε όλους τους τομείς, που αποφέρουν χρήματα συμπεριλαμβανομένων των τελωνείων και των φόρων, οι Ρώσοι είναι κυρίαρχοι παντού.”

Η First Industrial Company, η οποία παράγει μπύρα και οινοπνευματώδη ποτά στο Bangui και σύμφωνα με την έκθεση GIATOC, προφανώς είναι εγγεγραμμένη σε έναν Ρώσο επιχειρηματία, το όνομα του οποίου εμφανίζεται συνεχώς στο δίκτυο Wagner, θα μπορούσε να επωφεληθεί από αυτή.

Η Ρωσία δεν αρνείται τους δεσμούς με την Πρώτη Βιομηχανική Εταιρεία. Εκπρόσωπος της ρωσικής πρεσβείας στο Bangui είπε στη DW: «Η εταιρία πάει καλά, γιατί τα ποτά που παρασκευάζονται σύμφωνα με ρωσικές συνταγές είναι πολύ δημοφιλή στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία». Οι ρώσοι θέλουν να κάνουν τη ρωσική κουλτούρα δημοφιλή στον πληθυσμό της Κεντρικής Αφρικής και να κάνουν επιχειρήσεις. Ένας ιδιώτης επενδυτής μπορεί να κάνει, ό,τι θέλει, είπε ο εκπρόσωπος: «Αυτός είναι ο νόμος της ελεύθερης αγοράς».

Πόλεμος στην Ουκρανία και νέα σχέδια στην Αφρική;
Οι οικονομικές δραστηριότητες του δικτύου Wagner στην Αφρική φαίνεται να αυξάνονται σε εντατικό ρυθμό, παρόλο που οι μισθοφόροι της Wagner πολεμούν τώρα ανοιχτά στο πλευρό των ρώσων στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. «Σε ορισμένες περιπτώσεις πολλοί μισθοφόροι έχουν αποσυρθεί για να πολεμήσουν στην Ουκρανία, αλλά άλλοι παραμένουν στο έδαφος», δήλωσε στην Deutsche Welle o αναλυτής της GIATOC, Rademeyer.

“Οι δραστηριότητες συνεχίζονται, μερικές φορές σε χαμηλότερο επίπεδο, αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις, ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα οδηγήσει σε απόσυρση των μισθοφόρων της Wagner από την Αφρική.”

Αντίθετα: Λίγο πριν από την επέτειο της έναρξης του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου η Wall Street Journal. επικαλούμενη πηγές πληροφοριών των ΗΠΑ, ανέφερε ότι η ομάδα Wagner σχεδίαζε πραξικόπημα στο Tschad μαζί με ντόπιους αντάρτες.
Ο Rademeyer φοβάται, “ότι η Wagner θα σχηματίσει και θα αναπτύξει περαιτέρω μεταστάσεις στην Αφρική, εφόσον δεν γίνουν παρεμβάσεις για την εξουδετέρωση αυτών των επιρροών.

Η Ευρώπη και οι εταίροι της θα πρέπει να συνεργαστούν πολύ καλύτερα με την Αφρική για να το πετύχουν αυτό.”

Vicky Kostenas Lagdos

Schriftstellerin, Dichterin
Zürich, 25. Februar 2023