Η Προεδρία του Συμβουλίου και οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για την Πλατφόρμα Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP).
Η πλατφόρμα θα κινητοποιήσει επενδύσεις στους τομείς της ψηφιακής και βαθιάς τεχνολογίας, της καθαρής τεχνολογίας και της βιοτεχνολογίας, με γενικό στόχο την ενίσχυση της κυριαρχίας και της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε κρίσιμες τεχνολογίες.
Μέσω ενός συνδυασμού οικονομικών κινήτρων και μέτρων για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης έργων, θα αξιοποιήσει τη χρηματοδότηση για τη στήριξη κρίσιμων τεχνολογιών στο πλαίσιο υφιστάμενων προγραμμάτων και κονδυλίων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κονδυλίων για την πολιτική συνοχής, InvestEU, Horizon Europe, Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, Ταμείου Καινοτομίας και τη Διευκόλυνση Ανάκτησης και Ανθεκτικότητας.
Προκειμένου να ενισχυθεί η αμυντική επενδυτική ικανότητα, επιπλέον 1,5 δισ. ευρώ θα διατεθεί στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας.
Hadja Lahbib
Με τη σημερινή συμφωνία, θα συγκεντρώσουμε χρηματοδότηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για να κινητοποιήσουμε επενδύσεις σε βαθιά και ψηφιακή τεχνολογία, καθαρή τεχνολογία και βιοτεχνολογία, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την ΕΕ να διατηρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα σε αυτούς τους στρατηγικούς τομείς.
Hadja Lahbib, Υπουργός Εξωτερικών, Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Εξωτερικού Εμπορίου και Ομοσπονδιακών Πολιτιστικών Ιδρυμάτων του Βελγίου
Πεδίο εφαρμογής υποστήριξης
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι συννομοθέτες διευκρίνισαν το εύρος των επενδύσεων που καλύπτονται από το STEP. Λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, συμφώνησαν να εξασφαλίσουν υποστήριξη σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας των κρίσιμων τεχνολογιών, όπως προτείνει η Επιτροπή, καθώς και σε συναφείς υπηρεσίες.
Ζητήθηκε από την Επιτροπή να εκδώσει καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι τεχνολογίες θα αξιολογηθούν ως κρίσιμες για τους σκοπούς των επενδύσεων STEP.
Sovereignty Seal και Sovereignty Portal
Στο πλαίσιο του STEP, θα απονεμηθεί Σφραγίδα Κυριαρχίας σε έργα που συμβάλλουν στους στόχους STEP ως σήμα ποιότητας που θα τους βοηθήσει να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ και να προσελκύσουν άλλες επενδύσεις.
Θα δημιουργηθεί επίσης μια Πύλη Κυριαρχίας ως ενιαία στάση για ευκαιρίες χρηματοδότησης για έργα που σχετίζονται με το STEP.
Κατά τις διαπραγματεύσεις, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο διευκρίνισαν τον ρόλο της Επιτροπής στην εφαρμογή της πλατφόρμας και υπογράμμισαν τον ρόλο της στην προώθηση της σφραγίδας κυριαρχίας και στην ενίσχυση της προβολής των έργων στα οποία έχει απονεμηθεί αυτό το σήμα ποιότητας.
Χρήση κονδυλίων για την πολιτική συνοχής
Ένα σημαντικό στοιχείο του STEP είναι τα οικονομικά κίνητρα για τη διοχέτευση κεφαλαίων της πολιτικής συνοχής προς επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες. Αυτό θα βοηθήσει όλα τα κράτη μέλη να αναπτύξουν τις ικανότητές τους και να συμβάλουν σε ίσους όρους ανταγωνισμού για επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες στην ενιαία αγορά.
Για το σκοπό αυτό, ένα ποσοστό συγχρηματοδότησης 100% και ένα ποσοστό προχρηματοδότησης 30% θα εφαρμοστεί για τις προτεραιότητες STEP στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2021–2027. Θα είναι δυνατές και επενδύσεις σε μεγάλες εταιρείες.
Λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχιζόμενη δημοσιονομική πίεση στα κράτη μέλη, ποσοστό συγχρηματοδότησης 100% θα εφαρμοστεί επίσης αναδρομικά στα προγράμματα συνοχής 2014–2020 κατά το τελευταίο λογιστικό έτος, ενώ η προθεσμία υποβολής αιτήσεων πληρωμής θα παραταθεί κατά 12 μήνες.
Για να ενθαρρύνουν περαιτέρω την υιοθέτηση του STEP στο πλαίσιο των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής, οι συννομοθέτες έχουν επίσης δώσει στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία για την επίτευξη των κλιματικών στόχων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (30%) και του Ταμείου Συνοχής (37%), μετρώντας τα «πλεονάζοντα έργα». κάτω από το ένα ταμείο προς τον στόχο του άλλου. Ταυτόχρονα, θα εφαρμοστεί ανώτατο όριο 20% στις επενδύσεις STEP από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, για να διασφαλιστεί η συνεχής εστίαση αυτού του ταμείου στους αρχικούς του στόχους.
Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να τροποποιήσουν προγράμματα –και κατά συνέπεια Συμφωνίες Εταιρικής Σχέσης– το 2024 μέσω ταχείας διαδικασίας, με σκοπό να λάβουν προχρηματοδότηση για έργα που σχετίζονται με το STEP ήδη από φέτος, επιπλέον των περαιτέρω τροποποιήσεων το 2025 εντός του χρονοδιάγραμμα της ενδιάμεσης επανεξέτασης.
Αξιολόγηση της πλατφόρμας
Οι συννομοθέτες της ΕΕ ζήτησαν επίσης από την Επιτροπή να τους παράσχει μια ενδιάμεση έκθεση αξιολόγησης για την εφαρμογή του STEP έως τα τέλη του 2025, ως βάση για την προετοιμασία νέων παρεμβάσεων για τη στήριξη της κυριαρχίας και της ανταγωνιστικότητας σε στρατηγικούς τομείς στο μέλλον.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο πριν από τη νομική-γλωσσική αναθεώρηση και την επίσημη έγκριση και από τα δύο θεσμικά όργανα.
Μόλις εγκριθεί, ο κανονισμός για τη θέσπιση STEP θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ την επόμενη ημέρα.
Ιστορικό
Η Επιτροπή πρότεινε τη δημιουργία μιας πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη στις 20 Ιουνίου 2023 ως μέρος της δέσμης προτάσεών της σχετικά με την ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου 2021–2027.
Η δέσμη περιλάμβανε επίσης πρόταση για τη δημιουργία της Διευκόλυνσης της Ουκρανίας, για την οποία οι συννομοθέτες κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
7.2.2024
