Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σήμερα σε προσωρινή συμφωνία για τον κανονισμό για τα προϊόντα δομικών κατασκευών (CPR), που θα επιταχύνει την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση στον κτιριακό τομέα. Ο κανονισμός θεσπίζει εναρμονισμένους κανόνες της ΕΕ για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών και θα άρει τα εμπόδια στην ελεύθερη κυκλοφορία τους στην αγορά, θα μειώσει τον διοικητικό φόρτο (μέσω ψηφιακών λύσεων) και θα διασφαλίσει ότι τα προϊόντα αυτά συνάδουν με τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και τις νέες τεχνολογίες κατασκευών.
Η προσωρινή συμφωνία λαμβάνει υπόψη την ανάπτυξη τεχνολογιών, προβλέπει τη δημιουργία ψηφιακού διαβατηρίου για προϊόντα δομικών κατασκευών και ορίζει την εξουσιοδότηση για μελλοντικές διαδικασίες για πράσινες δημόσιες προμήθειες δομικών προϊόντων.
Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα θα εξοπλίσει τους κατασκευαστές να είναι βασικοί παράγοντες της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Τα δομικά προϊόντα του μέλλοντος θα απαιτούν την εξόρυξη λιγότερων πόρων και θα δημιουργούν λιγότερη ρύπανση και λιγότερα απόβλητα, έτσι τα κτίρια όχι μόνο θα μας προστατεύουν από ακραίες κλιματικές συνθήκες αλλά και θα βοηθούν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Jordi Hereu i Boher, Ισπανός Υπουργός Βιομηχανίας και Τουρισμού
Κύρια στοιχεία της συμφωνίας
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα μεταξύ των δύο συννομοθετών προσαρμόζει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού και διευκρινίζει τα ακόλουθα σημεία:
Επίλυση προβλημάτων συστήματος τυποποίησης
Όσον αφορά τη διαδικασία τυποποίησης, οι συννομοθέτες συμφώνησαν να διατηρήσουν τις εκτελεστικές πράξεις. Τα νέα πρότυπα θα είναι νομικά υποχρεωτικά. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μακροχρόνιες καθυστερήσεις στη διαδικασία τυποποίησης και να αυξηθούν οι δυνατότητες της Επιτροπής να ενεργεί σε περίπτωση που υπάρχει πρόβλημα, το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν μια εναλλακτική λύση, όπου, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, η Επιτροπή μπορεί να εγκρίνει εναρμονισμένες τεχνικές προδιαγραφές για δικά του, μέσω εκτελεστικών πράξεων.
Ψηφιακό διαβατήριο για δομικά προϊόντα
Η προσωρινή συμφωνία προβλέπει τη δημιουργία συστήματος ψηφιακών διαβατηρίων για προϊόντα δομικών κατασκευών, παρόμοιο με αυτά που προτείνονται στον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό. Η Επιτροπή θα εξουσιοδοτηθεί να ορίζει τις λειτουργίες και τις απαιτήσεις αυτού του συστήματος διαβατηρίων προϊόντων μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων.
Πράσινες δημόσιες συμβάσεις
Σύμφωνα με το συμβιβαστικό κείμενο, η Επιτροπή θα εξουσιοδοτηθεί να θεσπίσει υποχρεωτικές ελάχιστες απαιτήσεις περιβαλλοντικής βιωσιμότητας μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων για δημόσιες προμήθειες προϊόντων του τομέα των δομικών κατασκευών, για να δώσει κίνητρα για την προσφορά και τη ζήτηση για περιβαλλοντικά βιώσιμα προϊόντα. Αυτοί οι κανόνες μπορούν να ισχύουν για κάθε σύμβαση που περιλαμβάνει προϊόντα δομικών κατασκευών, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων για κατασκευαστικά έργα, όπου τα κράτη μέλη θέλουν να θεσπίσουν περιβαλλοντικές απαιτήσεις για αυτά τα προϊόντα.
Η προσωρινή συμφωνία δίνει επίσης στα κράτη μέλη τη δυνατότητα να παρεκκλίνουν από τις περιβαλλοντικές απαιτήσεις σε περιπτώσεις όπου η εφαρμογή τους θα είχε ως αποτέλεσμα χαμηλή προσφορά στην αγορά για το απαιτούμενο προϊόν του τομέα των δομικών κατασκευών, όπου δεν θα υπήρχαν κατάλληλες προσφορές και σε περιπτώσεις που οδηγούν σε δυσανάλογο κόστος που προκαλεί το κράτος μέλος να δαπανήσει περισσότερο από 10% σε σύγκριση με το σενάριο όπου δεν θα ισχύουν απαιτήσεις.
Κατάργηση της υφιστάμενης ρύθμισης
Η προσωρινή συμφωνία προτείνει μια περίοδο μετάβασης από το παλιό νομικό πλαίσιο στο νέο που θα διαρκέσει 15 χρόνια από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου κανονισμού (μέχρι το 2039). Αυτό θα διασφαλίσει ότι υπάρχει επαρκής χρόνος για την ομαλή μετάβαση και τη σωστή μετάβαση των εναρμονισμένων τεχνικών προδιαγραφών από το παλιό νομικό πλαίσιο στο νέο και θα ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος αποεναρμόνισης οποιασδήποτε ομάδας ή οικογένειας προϊόντων.
Εναρξη ισχύος
Τα άρθρα του κανονισμού που σχετίζονται με την ανάπτυξη προτύπων θα ισχύουν κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος. Για όλα τα άλλα άρθρα, με εξαίρεση το άρθρο 90 για τις κυρώσεις, θα ισχύουν 12 μήνες από την ημερομηνία έναρξης ισχύος. Η εφαρμογή του άρθρου 90 θα είναι 24 μήνες από την ημερομηνία έναρξης ισχύος.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να εγκριθεί και να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.
Ιστορικό
Το οικοσύστημα των κατασκευών αντιπροσωπεύει σχεδόν το 5,5% του ΑΕΠ της ΕΕ και απασχολεί περίπου 25 εκατομμύρια ανθρώπους σε περισσότερες από 5 εκατομμύρια επιχειρήσεις. Ο κλάδος των δομικών προϊόντων περιλαμβάνει 430.000 εταιρείες στην ΕΕ, με συνολικό κύκλο εργασιών 800 δισεκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται κυρίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αποτελούν βασικό οικονομικό και κοινωνικό πλεονέκτημα για τις τοπικές κοινότητες στις ευρωπαϊκές περιφέρειες και πόλεις.
Τα κτίρια ευθύνονται για περίπου το 50% της εξόρυξης και κατανάλωσης πόρων και περισσότερο από το 30% των συνολικών απορριμμάτων της ΕΕ κάθε χρόνο. Επιπλέον, τα κτίρια ευθύνονται για το 40% της κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που σχετίζονται με την ενέργεια.
Ο νέος κανονισμός για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών επικαιροποιεί την υφιστάμενη νομοθεσία στον τομέα αυτό, η οποία χρονολογείται από το 2011. Η αναθεώρηση του κανονισμού για τα προϊόντα του τομέα των δομικών κατασκευών αποτελεί μέρος της δέσμης μέτρων που παρουσίασε η Επιτροπή στις 30 Μαρτίου 2022, μαζί με τον κανονισμό οικολογικού σχεδιασμού και την Ε.Ε. στρατηγική για βιώσιμα και κυκλικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Τα μέτρα αυτά αποτελούν μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και του Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία.
14.12.2023
