Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε σε συζήτηση με τη συγγραφέα Victoria Hislop, στο πλαίσιο του συνεδρίου «Reimagine Tourism 2025» που διοργανώνει η «Καθημερινή» στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Μαργαρίτα Πουρνάρα.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, απαντώντας σε ερώτηση για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, ο Πρωθυπουργός ανέφερε (ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά):
«Αν συνέβαινε αυτό, θα φρόντιζα να είμαι και εγώ στην πτήση. Αλλά, κοιτάξτε, αυτό είναι προφανώς ένα ιδιαίτερα περίπλοκο ζήτημα. Δεν είναι μυστικό ότι έχουμε κάνει συζητήσεις με το Βρετανικό Μουσείο για να βρούμε μια λύση που θα ικανοποιεί και τις δύο πλευρές. Δεν νομίζω ότι έχουμε σημειώσει την πρόοδο που θα ήθελα. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την μεγάλη ανακαίνιση που θα πραγματοποιηθεί στο Βρετανικό Μουσείο και ειδικότερα στην Duveen Gallery, ίσως αυτό να προσφέρει νέες ευκαιρίες.
Επομένως, σίγουρα θα συνεχίσω να υποστηρίζω ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα αξίζουν να επιστρέψουν στο Μουσείο της Ακρόπολης. Δεν πρόκειται για ένα τυπικό επιχείρημα αποκατάστασης. Πρόκειται για ένα επιχείρημα επανένωσης. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα αφηγούνται μια ιστορία που σήμερα είναι πιθανώς πιο επίκαιρη από ποτέ. Δεν είναι απλώς ένα παράδειγμα της ακμής του κλασικού ελληνικού πολιτισμού, αλλά, ειδικά η ζωφόρος του Παρθενώνα, αφηγείται την ιστορία της αθηναϊκής δημοκρατίας στο απόγειό της, και πρέπει να προβάλλεται στο σύνολό της στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Γι’ αυτό και θα επιμείνω σίγουρα. Δεν πιστεύω ότι είμαστε κοντά σε ένα θετικό αποτέλεσμα, αλλά πιστεύω επίσης ότι η κοινή γνώμη στο Ηνωμένο Βασίλειο σίγουρα αλλάζει υπέρ της επιχειρηματολογίας μας.
Μαργαρίτα Πουρνάρα: Αλλά δεν έχουμε κάτι συγκεκριμένο να ανακοινώσουμε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, θα ήσασταν οι πρώτοι που θα το μαθαίνατε, αλλά δυστυχώς όχι».
«Πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε επίμονοι και πολύ μεθοδικοί στην παρουσίαση των επιχειρημάτων μας. Και βέβαια, κατανοώ ότι για τα μεγάλα παγκόσμια μουσεία υπάρχει πάντα η πεποίθηση ότι θα ανοίξουν οι πύλες και θα υποβληθούν κάθε είδους αιτήματα αποκατάστασης. Ωστόσο, κάνω διάκριση μεταξύ των Γλυπτών του Παρθενώνα και άλλων αντικειμένων, όχι μόνο λόγω της ιδιαίτερης σημασίας τους για τον δυτικό πολιτισμό, αλλά και επειδή πρόκειται για ένα μνημείο.
Κάποτε χρησιμοποίησα αυτό το παράδειγμα που αναστάτωσε τους Βρετανούς φίλους μου, αλλά είναι σαν να κόβεις τη Μόνα Λίζα στη μέση και να έχεις το ένα της μισό στο Λούβρο και το άλλο στο Βρετανικό Μουσείο. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Δεν έχει κανένα νόημα. Χτίσαμε ένα υπέροχο μουσείο ακριβώς δίπλα στην Ακρόπολη και τα Γλυπτά πρέπει να τα βλέπει κανείς στην Ελλάδα, in situ.
Και σίγουρα θα συνεχίσω τον αγώνα, και πιστεύω ότι χτίζουμε επίσης μια συμμαχία, όχι μόνο Ελλήνων -και αναφέρομαι τώρα στη Βικτόρια, Ελληνίδα είναι πια η Βικτόρια και με τη βούλα του νομού-, αλλά και πολλών φίλων της Ελλάδας που προσθέτουν τη φωνή τους σε αυτό που θεωρώ ότι αποτελεί ένα πολύ δίκαιο αίτημα».
«Αλλά και πάλι, επιτρέψτε μου να επισημάνω εδώ ότι, στο τέλος της ημέρας, πρέπει να σκεφτόμαστε δημιουργικά. Και όπως έχω δηλώσει δημοσίως, θα μπορούσε κανείς να προτείνει στο Βρετανικό Μουσείο μια συνεργασία που θα ήταν αμοιβαία επωφελής, με εκ περιτροπής εκθέσεις που θα περιλάμβαναν θησαυρούς που ίσως δεν έχουν φύγει ποτέ από την Ελλάδα.
Θέλουμε, λοιπόν, να βρούμε μια λύση που να είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε ένα πολύ νόμιμο, όχι μόνο νομικό, αλλά και ιστορικά και πολιτιστικά νόμιμο αίτημα, υποστηρίζοντας ότι τα Γλυπτά πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα».
Ερωτηθείς σχετικά με την προώθηση της εικόνας της Ελλάδας και τις προοπτικές για τα επόμενα δέκα χρόνια, ο Πρωθυπουργός σημείωσε:
«Θεωρώ ότι αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση και βέβαια όταν μιλάμε για την προώθηση της εικόνας μιας χώρας είμαι πάντα λίγο επιφυλακτικός, γιατί αυτό είναι κάτι που ξεπερνά τα όρια του τουριστικού μας προϊόντος. Υπάρχουν πολλές χώρες που διεξάγουν, όπως γνωρίζετε, πολύ επιτυχημένες εκστρατείες προώθησης της χώρας τους ως τουριστικού προορισμού. Και αυτό, φυσικά, είναι επίσης ένα από τα θέματα αυτής της συνάντησης.
Αλλά πιστεύω ότι προβάλλουμε την εικόνα μιας χώρας που έχει σαφώς αφήσει πίσω της τα πολύ δύσκολα χρόνια, που κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, που αγκαλιάζει τον μοντερνισμό, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί τις παραδόσεις μας και ό,τι μας κάνει τόσο μοναδικούς.
Πιστεύω λοιπόν ότι αυτή είναι η διπλή όψη της Ελλάδας, μιας χώρας που προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες, όχι μόνο για να ταξιδέψει κανείς, αλλά και για να εργαστεί, να δημιουργήσει μια επιχείρηση στην Ελλάδα, διατηρώντας παράλληλα ένα μοναδικό προϊόν όσον αφορά αυτό που μπορούμε να προσφέρουμε, ενώ ταυτόχρονα αγκαλιάζουμε το μέλλον με αισιοδοξία και δεν προσκολλούμαστε μόνο σε ένα ένδοξο παρελθόν. Διότι πιστεύω ότι στο παρελθόν βλέπαμε συνεχώς την Ελλάδα ως μια χώρα που ήταν απλώς θεματοφύλακας ενός ένδοξου πολιτισμού.
Ασφαλώς, αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό και το εκτιμούμε ιδιαίτερα, αλλά στο σημερινό πλαίσιο πρέπει να μιλήσουμε για το μέλλον και για τη θέση μας σε αυτόν τον μεταβαλλόμενο κόσμο. Και βέβαια, όταν μιλάμε για την Ελλάδα ως ταξιδιωτικό προορισμό, δεν έχω κρύψει τη φιλοδοξία μου να κάνω την Ελλάδα τον νούμερο ένα τουριστικό προορισμό στον κόσμο όσον αφορά την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε. Για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο έχουμε ακόμα δουλειά να κάνουμε, αλλά πιστεύω ότι σε μια εποχή που οι άνθρωποι επικεντρώνονται περισσότερο στις εμπειρίες, και ιδίως στις μοναδικές εμπειρίες, η Ελλάδα έχει πολλά να προσφέρει, πέρα από αυτά που έχει ήδη προσφέρει όσον αφορά τις παραδοσιακές τουριστικές υπηρεσίες.
Και βέβαια, αυτό μας υποχρεώνει να εξετάσουμε ζητήματα που αφορούν τη βιωσιμότητα, την προστασία των μοναδικών πολιτιστικών και φυσικών οικοσυστημάτων μας. Τι σημαίνει, για παράδειγμα, να είσαι ο “προστάτης” των Κυκλάδων, που είναι τόσο σημαντικές και τόσο μοναδικές; Τι σημαίνει αυτό για την ανάπτυξη; Και πώς ισορροπεί κανείς τη βιώσιμη ανάπτυξη με τη διατήρηση της πολιτιστικής του κληρονομιάς;
Αυτά είναι δύσκολα ζητήματα, αλλά σίγουρα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, όποια ανάπτυξη και αν προσπαθούμε να προωθήσουμε, πρέπει πάντα να σεβόμαστε αυτό που μας κάνει τόσο μοναδικούς και σίγουρα να αποφεύγουμε τα λάθη που έχουν κάνει άλλες χώρες, ειδικά όσον αφορά την υπερβολική δόμηση.
Είναι πολύ λίγα τα μέρη, αν κοιτάξετε τον τουρισμό, όπου πραγματικά υπάρχει υπερδόμηση στην Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλους προορισμούς της Μεσογείου. Και πρέπει να διασφαλίσουμε ότι σεβόμαστε αυτό το μοναδικό φυσικό και πολιτιστικό τοπίο που έχουμε κληρονομήσει».
Ερωτηθείς για τις προοπτικές του τουρισμού σε περιοχές της Ελλάδας που δεν είναι σε μεγάλο βαθμό ανεπτυγμένες τουριστικά και τους στόχους της κυβέρνησης στον τομέα αυτόν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε:
«Φοράω μπλε γραβάτα, αλλά για να τιμήσω τη γαλάζια οικονομία. Δεν έχει καμία σχέση με κομματικές προτιμήσεις. Όμως πιστεύω ότι, πρώτα απ’ όλα, αυτό που είπε η Βικτώρια είναι κρίσιμο. Αν δει κανείς ποιοι έρχονται στην Ελλάδα, πότε έρχονται και ποια μέρη επισκέπτονται, θα διαπιστώσει ότι η εμπειρία τους παραμένει σχετικά περιορισμένη.
Και νομίζω ότι η μεγάλη πρόκληση για εμάς, για το Υπουργείο, αλλά και για ολόκληρη την κυβέρνηση, είναι φυσικά να επεκτείνουμε τη σεζόν και να ανοίξουμε τον δρόμο για περισσότερες και πιο ποικίλες εμπειρίες. Ο κόσμος εκπλήσσεται πάντα όταν τους λέω ότι έχουμε βουνά, ότι μπορούν πράγματι να κάνουν σκι στην Ελλάδα, ότι μπορούν να κάνουν πεζοπορία.
Και βεβαίως, όταν κοιτάξει κανείς την πολιτιστική μας κληρονομιά, η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι δεν έρχονται στην Ελλάδα για τον πολιτισμό, έρχονται για τη θερινή εμπειρία. Συνεπώς, ως προς το εύρος των πολιτιστικών εμπειριών και των χώρων που μπορούμε να προσφέρουμε, θα έλεγα ότι οι δυνατότητες είναι πραγματικά ανεξάντλητες όσον αφορά την ανάδειξη νέων προορισμών, ακόμη και για τον κλάδο της κρουαζιέρας.
Σήμερα έτυχε να έχω μια συνάντηση με έναν από τους κορυφαίους εκπροσώπους της κρουαζιέρας. Και εκεί η πρόκληση είναι πραγματικά… πώς να το πω; Μια “απομυκονοποίηση” του προϊόντος μας. Με κάθε σεβασμό προς τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, αυτοί οι προορισμοί έχουν, κατά πάσα πιθανότητα, φτάσει στα όριά τους. Όταν, όμως, βλέπω την κρουαζιέρα να ανοίγεται σε νέους προορισμούς, όπου η πίεση είναι πολύ μικρότερη…
Εσείς, για παράδειγμα, αναφέρατε την Αμοργό και οι ψαράδες στην Αμοργό κάνουν πραγματικά εξαιρετική δουλειά για να προστατεύσουν το φυσικό τους περιβάλλον. Και αυτό θα προσελκύσει τουρίστες. Το ίδιο κάναμε και στην Αστυπάλαια, όταν παρουσιάσαμε τι σημαίνει στην πράξη ένα πραγματικά φιλικό προς το περιβάλλον νησί. Και αυτό θα φέρει επισκέπτες. Όταν, μαζί με το Υπουργείο Τουρισμού, εξετάζουμε την καθιέρωση μιας ουσιαστικής οικολογικής σήμανσης για τα θέρετρά μας, ώστε ο κόσμος να αντιλαμβάνεται πόσο βιώσιμα είναι στην πραγματικότητα, αυτό θα ανοίξει νέους προορισμούς.
Και όταν εξετάζουμε, για παράδειγμα, την υποστήριξη των τουριστικών επενδύσεων, ναι, οι κατευθύνσεις μου προς τα αρμόδια Υπουργεία είναι απολύτως ξεκάθαρες: να προσφέρουν στήριξη μόνο σε περιοχές που είναι τουριστικά υπανάπτυκτες. Δεν χρειαζόμαστε επιπλέον ενισχύσεις στα πιο ανεπτυγμένα μέρη της Ελλάδας, στις Κυκλάδες ή στην Κρήτη. Αλλά όταν κοιτάξει κανείς, για παράδειγμα, τη Δυτική Ελλάδα, η οποία βρίσκεται πραγματικά σε φάση ανάπτυξης, θα δει ότι υπάρχουν πολλές ακόμα παράκτιες περιοχές στην Ελλάδα.
Η εκπληκτική δουλειά που έγινε στο Costa Navarino, στη Μεσσηνία, ανοίγοντας έναν εντελώς νέο προορισμό. Και πάλι, οι κάθετες αλυσίδες εφοδιασμού που δημιουργούνται. Στο τέλος της ημέρας, όλα περιστρέφονται γύρω από τις εμπειρίες. Αν πάει κανείς, για παράδειγμα, μια ωραία βόλτα με το ποδήλατο και φάει όχι απλώς σε μια τοπική ταβέρνα, αλλά σε ένα τοπικό σπίτι, αν βιώσει την παράδοση και τη δεξιοτεχνία, νομίζω ότι εξακολουθεί να υπάρχει τεράστια αξία σε αυτό.
Και υπάρχει, γιατί η χώρα είναι τόσο ποικιλόμορφη. Παρότι είμαστε μια σχετικά μικρή χώρα, έχουμε διαφορετικές μουσικές, διαφορετικές κουζίνες, διαφορετικές παραδόσεις, έχουμε εντελώς διαφορετικά κλίματα. Και αυτό δημιουργεί μια μεγάλη ευκαιρία για στοχευμένο, πολυεπίπεδο μάρκετινγκ ανά περιοχή, ανά πόλη.
Κοιτάξτε τη Θεσσαλονίκη, για παράδειγμα. Η Θεσσαλονίκη ήταν -και εξακολουθεί να είναι- πιθανότατα η μοναδική, ιστορικά, αληθινή ελληνική μητρόπολη μέσα στους αιώνες. Και με τις νέες επενδύσεις που γίνονται εκεί, μετατρέπεται σε έναν εξαιρετικό αστικό προορισμό. Αλλά από τη Θεσσαλονίκη, μέσα σε μία ώρα βρίσκεσαι στη Βεργίνα. Πόσο έχουμε πραγματικά αξιοποιήσει, για παράδειγμα, τη διαδρομή του Αποστόλου Παύλου, με βάση τα ταξίδια που έκανε; Όχι ιδιαίτερα.
Άρα, όπου κι αν κοιτάξει κανείς, βλέπει ευκαιρίες για μια πιο στοχευμένη προώθηση της Ελλάδας, η οποία και πάλι επικεντρώνεται στις μοναδικές εμπειρίες. Και αυτό είναι, ξανά, το δικό μου όραμα. Δεν είναι τόσο θέμα αριθμών, όσο θέμα ποιότητας και βεβαίως θέμα ικανοποίησης του επισκέπτη.
Θέλω οι άνθρωποι να έρχονται στην Ελλάδα, να μένουν ευχαριστημένοι από την εμπειρία τους και, ελπίζω, όταν επιστρέφουν στην πατρίδα τους, να αγοράζουν ελληνικά προϊόντα ή ελληνικά αγροτικά προϊόντα. Και, φυσικά, να επιστρέφουν και ιδανικά όχι απαραίτητα στον ίδιο προορισμό.
Και όπου κι αν στρέψω το βλέμμα μου, βλέπω τέτοιου είδους ευκαιρίες. Θα διατηρήσουμε, ασφαλώς, το βασικό μας τουριστικό προϊόν μαζικής κλίμακας, αλλά σε ό,τι αφορά την επέκταση σε διαφορετικές κατηγορίες, υπάρχουν πραγματικά τόσα πολλά ακόμη που μπορούμε να κάνουμε.
Και, φυσικά, να στηρίξουμε τις σχετικές επενδύσεις. Είτε πρόκειται για μαρίνες, γιατί ο θαλάσσιος τουρισμός είναι πιθανότατα ακόμη πιο βιώσιμος από το να χτίζουμε νέα ξενοδοχεία, είτε πρόκειται για την ανάπτυξη νέων προορισμών».
Ερωτηθείς πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε την αυθεντικότητα της Ελλάδας ενώ αναπτύσσεται ο τουρισμός, ο Πρωθυπουργός ανέφερε:
«Η αυθεντικότητα έχει οικονομική αξία. Κοιτάξτε για παράδειγμα τις χειροτεχνίες μας, την απίθανη παράδοση της χειροτεχνίας που έχουμε στην Ελλάδα. Αυτές οι παραδόσεις επέζησαν ανά τους αιώνες επειδή εξυπηρετούσαν έναν οικονομικό σκοπό. Τώρα πρέπει να βρουν έναν διαφορετικό οικονομικό σκοπό ή να βρουν μια διαφορετική αγορά, είτε πρόκειται για τον τοπικό παραγωγό μελιού, είτε για τον τοπικό υφαντή, είτε για τα τοπικά τρόφιμα, τα οποία θα έρχονται κυριολεκτικά από το αγρόκτημα στο τραπέζι, γιατί έτσι ήταν πάντα. Δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό εδώ, έτσι λειτουργούν τα πράγματα.
Συνεπώς, εάν υποθέσουμε ότι μπορείτε να εχετε μια συγκεκριμένη οικονομική αξία για ένα προϊόν και ότι θα έχετε πελάτες που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για αυτό, τότε η πρόκληση για την κυβέρνηση ή τη ρυθμιστική αρχή είναι να διασφαλίσει τη δημιουργία ενός πλαισίου που θα το διατηρήσει, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι υπάρχει αρκετή οικονομική αξία για να συνεχιστεί η οικονομική δραστηριότητα, ώστε οι νέοι να παραμείνουν.
Και, φυσικά, οι δουλειές μπορεί να αλλάζουν. Για παράδειγμα, ένας ψαράς μπορεί να κερδίσει επιπλέον χρήματα μεταφέροντας τουρίστες στο σκάφος του νωρίς το πρωί για να ζήσουν την εμπειρία του ψαρέματος. Και αυτό είναι τέλειο, γιατί ο ψαράς μπορεί να συνεχίσει να κάνει τη δουλειά του, αλλά μπορεί να έχει ένα επιπλέον εισόδημα με το να μοιράζεται αυτό που κάνει.
Υπάρχουν πολλές τέτοιες ευκαιρίες, αλλά απαιτούν πολλή εκπαίδευση και κατάρτιση. Για παράδειγμα, χρειαζόμαστε οδηγούς βουνού, οπότε πρέπει να τους εκπαιδεύσουμε και να τους πιστοποιήσουμε. Χρειαζόμαστε προσωπικό για επιχειρήσεις διάσωσης στο βουνό και ελικόπτερα, αν πραγματικά θέλουμε να ανοίξουμε τα βουνά μας σε αυτό το είδος τουρισμού. Είναι, λοιπόν, ένας συνδυασμός στοχευμένης ανακατεύθυνσης από το κράτος και επεξήγησης στους ανθρώπους ότι υπάρχει μέλλον στο να διατηρούν τα πράγματα όπως είναι, επειδή υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται για αυτή την αυθεντικότητα.
Όπου κι αν πάτε στην Ελλάδα, θα βρείτε αυτές τις αυθεντικές εμπειρίες και όλο και περισσότεροι άνθρωποι τις ανακαλύπτουν. Και σε μια εποχή όπου αυτές οι εμπειρίες μοιράζονται πιο εύκολα, είναι επίσης πιο εύκολο να τις προωθήσουμε στο εξωτερικό. Και για να το τεκμηριώσω, μου άρεσε πολύ αυτό που είπατε, “γεμάτο εκπλήξεις”. Πιστεύω ότι πρέπει να το δεχτούμε ως πρόταση, γιατί αυτή είναι και η δική μου εμπειρία.
Όποτε δείχνω σε κόσμο την Κρήτη, μένουν έκπληκτοι από αυτό που βλέπουν. Δεν είναι απαραίτητα αυτό που περιμένουν από την Ελλάδα, όχι ότι αυτό που περιμένουν είναι κακό. Τους αρέσει αυτό που βλέπουν. Τους αρέσουν οι παραλίες ή η Κνωσσός ή η Ακρόπολη, αν έρθουν στην Αθήνα, αυτό θα είναι πάντα σημαντικό. Αλλά υπάρχουν πράγματα πέρα από αυτά που μπορούν πραγματικά να μας βοηθήσουν να μετατρέψουμε τη χώρα σε έναν μοναδικό προορισμό».
Απαντώντας σε ερώτηση για τα πολιτιστικά επιτεύγματα της Ελλάδας σήμερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε:
«Πιστεύω ότι σήμερα στην Ελλάδα υπάρχει μια πολύ ζωντανή πολιτιστική σκηνή. Αν κοιτάξετε μόνο την Αθήνα, τις δραστηριότητες, τις παραστατικές τέχνες, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης και το έργο που επιτελεί, τον αριθμό των εκθέσεων που σχετίζονται με τη μοντέρνα τέχνη, πιστεύω ότι έχουμε κάθε λόγο να είμαστε περήφανοι για τη σύγχρονη πολιτιστική μας κληρονομιά.
Και ειλικρινά, δεν υπάρχουν πολλές πόλεις που προσφέρουν τόσο ευρύ φάσμα εμπειριών όσο η Αθήνα. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, για τους νέους συγγραφείς ή τους νέους ποιητές. Πιστεύω, λοιπόν, ότι υπάρχουν πολλά φωτεινά σημεία όσον αφορά τη σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή.
Θεωρώ ότι αυτό είναι αναμενόμενο, επειδή η Ελλάδα πέρασε όλη αυτή την κρίση. Εννοώ ότι η κρίση είναι συνήθως ένα εργαστήριο για την καλλιτεχνική έκφραση. Και πολλές από τις καλλιτεχνικές δημιουργίες που βλέπετε τώρα είναι επίσης το προϊόν μιας χώρας που έπρεπε να παλέψει με την ταυτότητά της, με τη θέση της στον σύγχρονο κόσμο. Και μερικά από τα έργα που βλέπω είναι πραγματικά εξαιρετικά, παγκόσμιας κλάσης, θα έλεγα».
Ερωτηθείς ποιο μέρος θα πρότεινε σε έναν φίλο που δεν έχει επισκεφθεί ξανά την Ελλάδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε:
«Αν ήταν νησί, θα ήταν η Τήνος, αλλά επειδή μπορεί να κατηγορηθώ ότι μεροληπτώ, θα διάλεγα τη Λήμνο, που είναι ένα εξαιρετικό νησί στον βορρά, με μια εντελώς μοναδική γεωγραφία, διαφορετική από οποιοδήποτε άλλο ελληνικό νησί. Θυμίζει λίγο τη Σκωτία από γεωλογική άποψη.
Και αν ήταν ορεινός προορισμός, για εμένα θα έπρεπε να είναι το Ζαγόρι και τα βουνά βόρεια των Ιωαννίνων. Ένας εντελώς μοναδικός συνδυασμός εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς και μιας απίστευτης και πολύ καλά διατηρημένης πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλα τα χωριά της περιοχής. Παρεμπιπτόντως, το Ζαγόρι έχει ανακαλυφθεί από πολλούς ξένους.
Και πάλι, όσον αφορά την προοπτική των ορεινών προορισμών μας να γίνουν προορισμοί για όλο το χρόνο, είναι πιο εύκολο για έναν ορεινό προορισμό να γίνει προορισμός για όλο το χρόνο από ό,τι για ένα νησί, ιδίως ένα μικρότερο νησί».
19.11.2025
