Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία σχετικά με την επικαιροποίηση του κανονισμού για τα απορρυπαντικά και τις επιφανειοδραστικές ουσίες. Οι νέοι κανόνες απλοποιούν την τοποθέτηση και την ελεύθερη κυκλοφορία αυτών των προϊόντων στην εσωτερική αγορά, ενώ παράλληλα συνοδεύουν τις εξελίξεις της αγοράς όσον αφορά την καινοτομία προϊόντων (όπως μικροβιακά προϊόντα καθαρισμού ή απορρυπαντικά που περιέχουν μικροοργανισμούς) και τις καταναλωτικές συνήθειες (όπως οι πωλήσεις και οι αναπληρώσεις απορρυπαντικών χύμα). Ενισχύουν επίσης τη συμμόρφωση και την ασφάλεια της αγοράς των εισαγόμενων προϊόντων, απαιτώντας από τους κατασκευαστές εκτός ΕΕ να διορίζουν έναν εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο για την υποστήριξη της συμμόρφωσης και την επικοινωνία με τις τοπικές αρχές σε περίπτωση ανάγκης.
Η προσωρινή συμφωνία εξουσιοδοτεί την επιτροπή να βελτιώσει τη βιοδιασπασιμότητα των επιφανειοδραστικών ουσιών στα απορρυπαντικά (ιδίως στις μεμβράνες που καλύπτουν τις κάψουλες). Συμπληρώνει και καθιστά πιο ψηφιακά διαθέσιμες τις πληροφορίες της επισήμανσης (για παράδειγμα, συμπεριλαμβανομένων των αλλεργιογόνων αρωμάτων και των συντηρητικών) και καθιστά τις πληροφορίες από τους κατασκευαστές διαθέσιμες στις αρχές και το ιατρικό προσωπικό, και ιδίως στα κέντρα δηλητηριάσεων. Ζητά επίσης από την Επιτροπή να αναλύσει τις πιθανές επιπτώσεις της μείωσης των επιπέδων φωσφόρου και απαγορεύει τις δοκιμές σε ζώα.
Η σημερινή συμφωνία για τα απορρυπαντικά αποτελεί νίκη για την υγεία, το περιβάλλον και την ενιαία αγορά. Ενισχύοντας τη βιοδιασπασιμότητα, επιτρέποντας τη μείωση των επιβλαβών ουσιών και βελτιώνοντας τις πληροφορίες στην ετικέτα, κάνουμε τα καθημερινά μας προϊόντα ασφαλέστερα και πιο οικολογικά, χωρίς να συσσωρεύουμε γραφειοκρατία: έξυπνη ρύθμιση, καθαρά αποτελέσματα.
Izabela Leszczyna – Υπουργός Υγείας της Πολωνίας
Βιοδιασπασιμότητα και χωρίς ΓΤΟ
Η συμφωνία εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να ορίσει αυστηρότερες απαιτήσεις για τη βιοδιασπασιμότητα των υδατοδιαλυτών πολυμερικών μεμβρανών που χρησιμοποιούνται για την ενθυλάκωση απορρυπαντικών. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται επίσης να αξιολογεί τα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με την ανάγκη εισαγωγής κριτηρίων βιοδιασπασιμότητας για άλλες οργανικές ουσίες που προστίθενται σκόπιμα σε απορρυπαντικά σε συγκεντρώσεις τουλάχιστον 10% της συνολικής μάζας των ουσιών, εξαιρουμένου του νερού. Η συμφωνία περιλαμβάνει ρήτρα αναθεώρησης που προβλέπει την πιθανότητα περαιτέρω μείωσης των στόχων στο μέλλον.
Ανάλυση των επιπτώσεων της μείωσης της περιεκτικότητας σε φώσφορο
Το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο συμφώνησαν να ζητήσουν από την Επιτροπή να διερευνήσει τη σκοπιμότητα και τις πιθανές επιπτώσεις της μείωσης των επιπέδων φωσφόρου στα απορρυπαντικά. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή θα πρέπει να διαπιστώσει εάν η μείωση του φωσφόρου δεν θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα των προϊόντων σε σημείο που να είναι απαραίτητο να αυξηθεί η χρήση τους, κάτι που μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον (δηλαδή να απαιτήσει πρόσθετους κύκλους καθαρισμού ή θερμότερο νερό). Η Επιτροπή ενδέχεται να υποβάλει νέα νομοθετική πρόταση μετά την αξιολόγησή της για την περαιτέρω μείωση της περιεκτικότητας σε φώσφορο.
Δεν γίνονται δοκιμές σε ζώα
Η συμβιβαστική συμφωνία επιβεβαιώνει την απαγόρευση του κανονισμού REACH για τα απορρυπαντικά και τις επιφανειοδραστικές ουσίες που έχουν παραχθεί με τη χρήση δοκιμών σε ζώα. Μόνο προϊόντα που έχουν αναπτυχθεί με τη χρήση μεθόδων δοκιμών που δεν χρησιμοποιούν ζώα θα επιτρέπονται στην εσωτερική αγορά. Σε πολύ εξαιρετικές περιπτώσεις, η Επιτροπή θα έχει την εξουσία να χορηγεί παρέκκλιση από τον εν λόγω κανόνα, μόνο εάν το συστατικό είναι απαραίτητο, αναντικατάστατο και η ανάγκη για δοκιμές σε ζώα είναι δικαιολογημένη.
Επόμενα βήματα
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει τώρα να επικυρωθεί και να εγκριθεί επίσημα και από τα δύο θεσμικά όργανα.
Φόντο
Ακόμα κι αν τα απορρυπαντικά προσφέρουν υγεία και υγιεινή στην καθημερινή μας ζωή, είναι χημικές ουσίες με εγγενείς ιδιότητες που ενδέχεται να ενέχουν ορισμένους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Μια νομοθεσία του 2004 («ο κανονισμός για τα απορρυπαντικά») καθορίζει τους κανόνες με τους οποίους πρέπει να συμμορφώνονται τα απορρυπαντικά για να διατεθούν στην αγορά της ΕΕ. Η πρόταση της Επιτροπής του Απριλίου 2023 προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις της ισχύουσας νομοθεσίας και να επιλύσει τις επικαλύψεις μεταξύ του κανονισμού για τα απορρυπαντικά και άλλων νομοθετικών πράξεων της ΕΕ για τα χημικά προϊόντα, οι οποίες οδηγούν σε επικαλύψεις στις απαιτήσεις επισήμανσης και περιπλέκουν την αποτελεσματική επικοινωνία των πληροφοριών ασφάλειας και χρήσης στους καταναλωτές.
Η βιομηχανία απορρυπαντικών αντιπροσώπευε το 4,2% της αξίας παραγωγής του συνολικού χημικού τομέα το 2018, με αγοραία αξία 41,2 δισεκατομμύρια ευρώ (το 2020). Η κατασκευή προϊόντων για ολόκληρη την αγορά, η οποία περιλαμβάνει τόσο καταναλωτικά όσο και επαγγελματικά προϊόντα, περιλαμβάνει περίπου 700 ξεχωριστές μονάδες παραγωγής.
10.6.2025
