Γράφει η Μαριλένα Βότση
Η τεχνητή νοημοσύνη (Τ.Ν.) στην προσχολική ηλικία αποτελεί ένα πεδίο με αυξανόμενο ενδιαφέρον, καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις προσφέρουν νέες δυνατότητες για τη μάθηση και την ανάπτυξη των μικρών παιδιών. Ο πρόλογος αυτός επισημαίνει τη σημασία της εισαγωγής της Τ.Ν. σε πρώιμο στάδιο, με στόχο την ενίσχυση των εκπαιδευτικών διαδικασιών και την υποστήριξη των αναπτυξιακών αναγκών των παιδιών.
Υπάρχουν εφαρμογές της Τ.Ν. που προσαρμόζονται στις ατομικές ανάγκες κάθε παιδιού, προσφέροντας εξατομικευμένη μάθηση. Παραδείγματα έξυπνων εκπαιδευτικών εργαλείων είναι οι διαδραστικές πλατφόρμες μάθησης, όπως το “Khan Academy Kids”, και οι εφαρμογές όπως το “Osmo”, που συνδυάζουν φυσικά παιχνίδια με ψηφιακή τεχνολογία. Το Osmo βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες όπως η επίλυση προβλημάτων, η δημιουργικότητα και η κριτική σκέψη μέσω δραστηριοτήτων που απαιτούν χειροκίνητη αλληλεπίδραση με φυσικά αντικείμενα, όπως το παιχνίδι “Tangram”, όπου τα παιδιά τοποθετούν πραγματικά κομμάτια παζλ για να σχηματίσουν σχήματα που αναγνωρίζονται και αλληλεπιδρούν ψηφιακά, ενισχύοντας έτσι τη μάθηση με πρακτικό και ευχάριστο τρόπο.
Ο ρόλος της Τ.Ν. στην ανάπτυξη κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων είναι αξιόλογος. Το ρομπότ “Buddy” σε ένα νήπιο λειτουργεί σαν ένας φιλικός βοηθός και σύντροφος στο παιχνίδι και τη μάθηση. Μπορεί να μιλάει με το παιδί, να του απαντάει σε ερωτήσεις, να του διαβάζει ιστορίες, να παίζει εκπαιδευτικά παιχνίδια καθώς να το βοηθάει να μάθει καινούρια πράγματα με διασκεδαστικό τρόπο. Είναι πάντα υπομονετικό και χαμογελαστό προσφέροντας ασφάλεια και δημιουργικότητα στην καθημερινότητά του.
Το ρομπότ “Miko” αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα, καθώς μέσα από ομαδικές αποστολές όπως η συνεργασία για την επίλυση ενός ψηφιακού γρίφου, προάγει την επικοινωνία και την έκφραση συναισθημάτων. Μέσω διαλόγων και αναγνώρισης συναισθημάτων, το Miko ενθαρρύνει τα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να κατανοήσουν αυτά των άλλων, ενισχύοντας έτσι την κοινωνική τους ανάπτυξη. Επιπλέον, παιχνίδια και δραστηριότητες τεχνητής νοημοσύνης, όπως τα συνεργατικά παζλ και οι ομαδικές αποστολές, βοηθούν στην ανάπτυξη ομαδικής εργασίας και στην επίλυση προβλημάτων, ενισχύοντας την κοινωνική αλληλεπίδραση και την κριτική σκέψη.
Οι προκλήσεις και οι ηθικές διαστάσεις της χρήσης της Τ.Ν. στην προσχολική εκπαίδευση δεν εκλείπουν. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη προστασίας των δεδομένων των παιδιών, με τη χρήση κρυπτογράφησης, ανωνυμοποίησης προσωπικών πληροφοριών και αυστηρών πολιτικών πρόσβασης. Επιπροσθέτως, η ενημέρωση των γονέων και η συμμόρφωση με διεθνή πρότυπα, όπως το GDPR, εξασφαλίζουν ότι η τεχνολογία λειτουργεί προς όφελος των παιδιών χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ιδιωτικότητά τους.
Κλείνοντας, η αναγκαιότητα για μια ισορροπημένη και υπεύθυνη ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην προσχολική ηλικία είναι γεγονός. Η Τ. Ν. διαθέτει τη δυναμική να μεταμορφώσει την πρώιμη εκπαίδευση, εφόσον όμως αξιοποιηθεί με γνώση και σεβασμό προς τις ανάγκες των παιδιών και των εκπαιδευτικών, δημιουργώντας ένα περιβάλλον μάθησης που είναι ταυτόχρονα καινοτόμο και ασφαλές.
Μαριλένα Βότση
17.6.2025
