Γράφει ο Σταμάτης Γαλάνης
«Δεν ξέρω αν έχουμε ελπίδα σαν ανθρωπότητα, αλλά θεωρώ ότι για να έχουμε ελπίδα θα πρέπει να κινητοποιηθούμε όλοι!» Με αυτή τη σκέψη σταματήσαμε την υπέροχη συζήτηση που είχα με τη φίλη μου, εθελόντρια Αλεξάνδρα Νικολακοπούλου. Η Αλεξάνδρα ήταν πάντα ευαισθητοποιημένη στα «φλέγοντα» ζητήματα της εποχής και της κοινωνίας μας. Μητέρα ενός μικρού κοριτσιού, εργαζόμενη νοικοκυρά και αρκετά ανήσυχη, αναζητούσε μια αφορμή, ένα τελικό σπρώξιμο, ώστε να ξεκινήσει να υπηρετεί την τοπική κοινωνία και τον κόσμο ευρύτερα. Αυτό το σπρώξιμο ήρθε από τις πρόσφατες μεγάλες πυρκαγιές του 2021, σε Αττική και Εύβοια. «Δεν είχα σκεφτεί να προσφέρω από καιρό πριν, αλλά η θέληση προέκυψε από την πρώτη επαφή που είχα με τη μεγάλη φωτιά στο χωριό μας, το Κρυονέρι. Έπαθα το πρώτο σοκ όταν συνειδητοποίησα ότι νιώθω ανήμπορη, ότι δεν έχω τη γνώση να προσφέρω το παραμικρό. Δηλαδή, απλά φοβόμουν. Τίποτα άλλο. Και έβλεπα τα πάντα να καίγονται ενώ εγώ δεν μπορούσα να κάνω τίποτα. Ήταν ένα πραγματικό σοκ. Αμέσως είπα στον άνδρα μου ότι την επόμενη φορά θα είμαι εκεί. Δεν υπάρχει πλέον περίπτωση να το βλέπω και να μην μπορώ να κάνω κάτι.» Η Αλεξάνδρα μου έδωσε και άλλες διαστάσεις, όταν την ρώτησα γιατί επέλεξε να γίνει εθελόντρια πυροσβέστρια στον ΣΠΠΕΚ: «Πάντα με επηρέαζε η φωτιά όταν την έβλεπα να απλώνεται στην τηλεόραση, κυρίως επειδή καταστρέφεται το φυσικό περιβάλλον και επηρεάζονται τα ζώα, τα οποία θεωρώ ανυπεράσπιστα. Τον άνθρωπο, ας πούμε, κάποιος θα τον υπερασπιστεί, θα του δώσει κάτι, έστω κι αν είναι λίγο. Στα ζώα κανείς δεν ενδιαφέρεται! Λένε δεν χάθηκαν ανθρώπινες ζωές, αλλά έχουν χαθεί χιλιάδες ζώα, σαν να μην τα υπολογίζει κανείς.»
Αν και ξεκίνησε πρόσφατα τη δράση της, τον Δεκέμβριο του 2023, είχε ήδη μια σπουδαία αναμέτρηση με τη φωτιά, όταν αυτή προέκυψε το καλοκαίρι του 2024 στην Πεντέλη. Την ρώτησα σχετικά με την εμπειρία και τα συναισθήματα που προέκυψαν από αυτήν την πρώτη πύρινη επαφή. «Δεν μπορώ να πω ότι ένιωσα φόβο όταν πήρα μέρος πλέον ως πυροσβέστρια. Είχα την έξαψη όταν ψάχναμε να βρούμε το σημείο, όταν βρέθηκα μπροστά στη φλόγα. Ένιωσα δέος και αναρωτήθηκα μέσα μου: «Είμαι τρελή; Τι πάμε να κάνουμε τώρα;» Όμως, όταν σταματήσαμε στο σημείο, κατεβήκαμε με την ομάδα από τα οχήματα και τα άλλα μέλη ήταν εκεί, πήραμε θέση και περιμέναμε τη φωτιά να έρθει απέναντί μας (δεν μπαίνεις μέσα στο βουνό, περιμένεις την κατάλληλη στιγμή για να την αποκόψεις). Εκεί δεν αισθάνεσαι φόβο. Αισθάνεσαι δέος, μια απίστευτη θερμότητα που σε καίει, ακούς τον ήχο της φωτιάς, αλλά λες σε αυτή: «Ξέρεις κάτι; Κάνεις τεράστια καταστροφή, αλλά θα σε νικήσω. Θα κάνω ό,τι μπορώ!» Καθώς κάναμε τη συνέντευξη, παρατηρούσα τη φλόγα που είχε σχηματιστεί στα μάτια της. Με γέμιζε χαρά, όραμα και συγκίνηση. Την ρώτησα τι παίρνει πίσω από την εθελοντική της συμμετοχή. Ήταν απόλυτα ειλικρινής και εύστοχη. «Ξεκινάς έχοντας στο μυαλό σου ότι πλέον δεν θα φοβάμαι, θα είμαι εκεί, θα το βλέπω από κοντά και όχι από την τηλεόραση, θα ξέρω ανά πάσα στιγμή τι γίνεται και θα κάνω κάτι για αυτό. Αυτό είναι το πρώτο που παίρνεις. Στην πορεία έρχονται και άλλα. Ένα από αυτά είναι ο θαυμασμός του κόσμου. Σε βλέπουν σαν ήρωα. Εσύ βέβαια δεν καταλαβαίνεις γιατί σε βλέπουν έτσι, αφού κάνεις αυτό που αγαπάς! Παρόλα αυτά, εκείνοι βλέπουν ότι τους σώζεις, και σου δίνει πάρα πολλά αυτό. Σκέφτομαι ότι δεν ξέρω αν δίνεις περισσότερα απ’ όσα παίρνεις, γιατί σαν άνθρωπος σε γεμίζει το γεγονός ότι ο άλλος σε θαυμάζει για αυτό που κάνεις. Έπειτα νιώθεις περηφάνια για τον εαυτό σου αλλά και για την ομάδα σου. Για όλους όσους συμμετέχουν σε αυτό.» Και συνέχισε: «Ο εθελοντισμός δεν είναι απόλυτη ανιδιοτέλεια, γιατί ανιδιοτέλεια είναι όταν κάνεις κάτι και δεν παίρνεις τίποτα πίσω. Δεν είναι έτσι στον εθελοντισμό, γιατί παίρνεις πίσω πολλά περισσότερα από όσα δίνεις. Παίρνεις τον θαυμασμό, την ικανοποίηση, την εκτίμηση του κόσμου, μαθαίνεις πράγματα για εσένα που μπορείς να χρησιμοποιήσεις αργότερα στη ζωή σου.» Μία από τις τελευταίες μου ερωτήσεις ήταν αυτή που συνοψίζει το κεφάλαιο: πώς μπορεί κανείς να αλλάξει τον κόσμο. «Ο εθελοντισμός είναι ένας σημαντικός τρόπος για να επηρεάσεις το περιβάλλον γύρω σου, γιατί δεν είναι μόνο η φωτιά που το καταστρέφει. Σίγουρα μπορείς να βρεις κάτι που σε γοητεύει. Υπάρχουν πολλές εθελοντικές ομάδες. Μία από αυτές, που ευχαρίστως θα συμμετείχα, είναι το “Save your Hood”, που μαζεύει σκουπίδια σε όλη την Ελλάδα, κυρίως σε όμορφα και προστατευμένα φυσικά περιβάλλοντα, και κυρίως πηγαίνει μετά τη φωτιά και διασώζει ζωάκια που έχουν μείνει πίσω στις στάχτες και τα δίνει στην ANIMA για περίθαλψη. Μπορείς να βρεις και να προσφέρεις εθελοντικά με πολλούς τρόπους, που δεν σε φοβίζουν, που ταιριάζουν και σε ικανοποιούν.» Συνέχισε: «Έτσι ξεκινάς πάντα. Πώς συμμετέχεις εθελοντικά; Βρίσκεις κάτι που σε επηρεάζει ψυχολογικά, ο καθένας έχει το δικό του κομμάτι, και αποφασίζεις ότι δεν μπορείς να μείνεις άπραγος! Μαθαίνεις πώς να προσφέρεις πάνω σε αυτό. Οπότε, είναι μια επανάσταση μέσα σου!» Και πώς να κάνεις τον φίλο, τον διπλανό, τον γείτονα ή τον συμπολίτη να συμμετέχει; «Από μόνοι τους θα έρθουν να ρωτήσουν τι κάνεις και πώς το κάνεις. Αν τους εξηγήσεις τις σκέψεις σου, το αποδομείς λίγο, τους δίνεις να καταλάβουν ότι δεν είναι κάτι τρομερό, ότι όλοι μπορούν να το κάνουν, ότι δεν απαιτεί πολύ χρόνο και είναι κάτι που προσφέρεις στον ελεύθερο χρόνο σου και σε γεμίζει. Είναι για σένα! Αντί να δεις μια ταινία, να πας σινεμά ή βόλτα, κάνεις αυτό! Σε γεμίζει πολύ περισσότερο.»
Οι τελευταίες σκέψεις της Αλεξάνδρας μας γέμισαν χαρά και ελπίδα. Μας θύμισαν τον μεγάλο φιλάνθρωπο Patch Adams και την περίφημη φράση του: «Βγες έξω και άλλαξε τον κόσμο!» Ταυτόχρονα και τον μεγάλο επαναστάτη Ernesto Guevara που είπε: «Δεν αρκεί να εξηγούμε τον κόσμο — πρέπει να τον μεταβάλλουμε.» Αυτά πρεσβεύει η Αλεξάνδρα. Επιλέγει την ενεργή συμμετοχή αντί για παθητική απουσία. Τη δράση αντί για αδράνεια. Μέσα της, οι αστείες δικαιολογίες και οι ανυπόστατες ενοχές έχουν εκλείψει. Γι’ αυτό αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για την τοπική κοινωνία, με ένα συγκλονιστικό, βαθύ και ευρύτερο μήνυμα για όλους μας.
Το βιβλίο του Στ. Γαλάνη με τίτλο «ΜΗ ΦΟΒΑΣΑΙ ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ» πρόκειται να εκδοθεί στο καλοκαίρι του 2025, από τις εκδόσεις ΚΟΥΡΟΣ.
