Το 14ο Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας (AIDFF) επιστρέφει δυναμικά και φέτος, φιλοξενώντας παράλληλα το 12ο Διεθνές Πανόραμα Οικολογικών και Επιστημονικών Ταινιών, ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στην περιβαλλοντική συνείδηση, την πολιτισμική ποικιλομορφία και την επιστημονική αναζήτηση. Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια σειρά από εξαιρετικά ντοκιμαντέρ που φωτίζουν διαφορετικές όψεις της ανθρώπινης εμπειρίας και της σχέσης μας με τον κόσμο.
Κάθε χρόνο, όταν ανοίγει η αυλαία του Διεθνούς Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου της Αθήνας, η πόλη μοιάζει να σταματά για λίγο το βιαστικό της βήμα. Φέτος όμως, καθώς το φεστιβάλ συναντά το 12ο Διεθνές Πανόραμα Οικολογικών και Επιστημονικών Ταινιών, η Αθήνα μετατρέπεται σε έναν παγκόσμιο χάρτη, όπου άνθρωποι, είδη και πολιτισμοί διασταυρώνονται κάτω από το ίδιο φως.
Σαν να γύρισε κάποιος ένα αόρατο φακό προς τις πιο μύχιες ιστορίες της Γης, η πρώτη εικόνα που ξεπροβάλλει είναι εκείνη του Babalawo Awè, του θεραπευτή στα σύνορα της Νιγηρίας και του Μπενίν. Κάθε Κυριακή, μέσα στο μικρό, λιτό του δωμάτιο, ανοίγει το μονοπάτι του μαντικού συστήματος FÂ και δέχεται ανθρώπους που κουβαλούν φόβους, ασθένειες ή απλά την ανάγκη να καταλάβουν το αύριο. Στη σιωπή του γραφείου του, οι ζωές τους ξεδιπλώνονται σαν χρησμοί· εκείνος ακούει, καθοδηγεί, θεραπεύει. Η κάμερα του Cyrill Noyalet στέκεται διακριτικά στο πλευρό του, σαν να κρατά την αναπνοή της μπροστά στην ανθρώπινη ανάγκη για νόημα.
Και ξαφνικά, η σκηνή αλλάζει. Από την Αφρική βρισκόμαστε στην Οαχάκα του Μεξικού. Εκεί όπου πέντε αδέρφια και δύο ξαδέρφια ξυπόλυτα τρέχουν στο χώμα, σκαρφαλώνουν στα δέντρα και επινοούν δικές τους μικρές τελετουργίες ελευθερίας. Η Thea Chung παρακολουθεί τις μέρες τους να κυλούν σαν παιχνίδι και σαν εξομολόγηση. Σ’ αυτά τα καλοκαίρια, η φύση γίνεται καταφύγιο, συνοδοιπόρος και μνήμη.
Από την ανεμελιά των παιδιών, περνάμε στον καθηγητή Luca Rossi, που αφιερώνει τα τελευταία χρόνια της ζωής του στους λύκους. Στα Ιταλικά βουνά προσπαθεί να τους πλησιάσει, να καταλάβει το βλέμμα τους, να αφουγκραστεί τη λογική τους. Μα όσο περισσότερο τους γνωρίζει, τόσο περισσότερο συνειδητοποιεί ότι το πραγματικό θήραμα είναι οι ανθρώπινες αντιθέσεις — εκείνοι που υπερασπίζονται τους λύκους με πάθος κι εκείνοι που τους φοβούνται, σχεδόν με μνησικακία. Ο καθηγητής βρίσκεται αντιμέτωπος με την ίδια του την καρδιά: μπορεί η επιστήμη να μείνει ανεπηρέαστη από το συναίσθημα;
Κι ενώ ο Luca αναρωτιέται, μια άλλη νεαρή ηρωίδα, η Luna, κοιτά τον κόσμο από τη δική της εύθραυστη σκοπιά. Το ντοκιμαντέρ Facing The Unknown παρακολουθεί τη δική της διαδρομή μέσα σε έναν κόσμο όπου το νερό, η ενέργεια και οι υποδομές μοιάζουν πιο εύθραυστα από ποτέ. Μέσα από ειδικούς και καλλιτεχνικές εικόνες, η Luna μαθαίνει πως η ανθεκτικότητα δεν είναι μόνο τεχνικός όρος· είναι στάση ζωής, είναι το θάρρος να φανταστείς ένα μέλλον που δεν σε τρομάζει.
Από εκεί, η αφήγηση μάς οδηγεί σε ένα ακόμη πιο ήρεμο, αλλά βαθιά συγκινητικό τοπίο: το Xuejian της Ταϊβάν, όπου ο δασοφύλακας An-Liang παρακολουθεί καθημερινά την ανατολή. Η οικογένειά του, επί τρεις γενιές, προστατεύει τα βουνά και τα δάση σαν ιερή κληρονομιά. Με τον γιο του στο πλευρό του, περπατά στα μονοπάτια του πατέρα του και νιώθει πως η αγάπη για τη γη είναι μια άγραφη, αλλά βαθιά ριζωμένη εντολή. Η ταινία Sunrise Xuejian γίνεται ύμνος στη συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης — μια υπενθύμιση ότι όποιος σέβεται τη γη, σέβεται και τον εαυτό του.
Και καθώς ταξιδεύουμε νοερά ανάμεσα σε βουνά και ωκεανούς, η έννοια της συμβίωσης γίνεται ο κοινός παλμός των ιστοριών. Το ντοκιμαντέρ Symbiosis μάς καλεί να παρατηρήσουμε έναν κόσμο που εξελίσσεται αργά, χωρίς τη νευρικότητα της ανθρώπινης στιγμής. Εκεί όπου τα φύκη αναπτύσσουν πολύπλοκους μηχανισμούς μεταφοράς ουσιών μέσα σε 32 εκατομμύρια χρόνια, ενώ στον δικό μας κόσμο ένα εργοστάσιο λυμάτων στο North Vancouver περνά μια ολόκληρη δεκαετία καθυστερήσεων. Η φύση γνωρίζει την ισορροπία· εμείς την ξεχνάμε.
Στην Ελλάδα, αυτή η λήθη γίνεται ακόμη πιο εμφανής στο Mother Company, όπου μια παιδική χορωδία περιπλανιέται μέσα σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο της Βόρειας Ελλάδας. Τα παιδιά γίνονται φωνές πολλών γενεών εργατών, μιλούν για το περιβάλλον, την υγεία, την απώλεια και την ελπίδα για ένα «Πράσινο Μέλλον» που μοιάζει περισσότερο με υπόσχεση παρά με πραγματικότητα.
Κι όμως, κάπου αλλού, η ελπίδα βρίσκει φτερά. Στην ταινία Big Wings, ένας μικρός ελληνικός τόπος ενώνει τις δυνάμεις του για τον απειλούμενο Αργυροπελεκάνο. Οι άνθρωποι προσπαθούν να σώσουν το πουλί — και το πουλί, σαν αντανάκλαση, ίσως θα σώσει κι αυτούς. Ένα μοντέλο οικοτουρισμού γεννιέται, που μπορεί να αλλάξει όχι μόνο ένα είδος, αλλά και μια κοινότητα ολόκληρη.
Και τότε, η ιστορία κλείνει όπως άρχισε: με τους λύκους. Αυτή τη φορά όμως στην Αττική, όπου επιστρέφουν μετά από 60 χρόνια απουσίας. Η Πάρνηθα, πληγωμένη αλλά ζωντανή, τους υποδέχεται. Οι άνθρωποι, διχασμένοι, προσπαθούν να καταλάβουν τι σημαίνει αυτή η επιστροφή. Φόβος; Ελπίδα; Προειδοποίηση; Η ταινία αποκαλύπτει έναν καθρέφτη — όχι για τους λύκους, αλλά για εμάς.
Έτσι υφαίνεται το φετινό Πανόραμα: ιστορίες ανθρώπων που ψάχνουν το αύριο, παιδιών που ονειρεύονται, ζώων που επιστρέφουν, οικοσυστημάτων που θυμίζουν πως όλα στη φύση είναι δεμένα. Κι ίσως αυτός είναι ο μεγάλος χρησμός του φεστιβάλ:
ότι η ζωή, σε όποια γωνιά του κόσμου κι αν βρίσκεται, αναπνέει με τον ίδιο ρυθμό — όταν της το επιτρέπουμε.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ψηφιακού Κινηματογράφου Αθήνας υποστηρίζεται από το
Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας (Ε.Κ.Κ.Ο.ΜΕ.Δ.)
16.11.2025
