LA JETEE – ΣΤΑΘΜΟΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΥ και HIROSHIMA MON AMOUR – ΧΙΡΟΣΙΜΑ ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ στο Αμφιθέατρο Θοδ. Αγγελόπουλος, Εργατικό Κέντρο Καλαμάτας

Στο La Jetee ο Γάλλος σκηνοθέτης, ποιητής, συγγραφέας, φωτογράφος, ντοκιμαντερίστας, πολιτικός, ακτιβιστής Chris Marker γύρισε το 1962 μια ταινία μικρού μήκος (διάρκειας 28 λεπτών), αποτελούμενη αποκλειστικά από ακίνητες εικόνες-ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Ο ίδιος, χαρακτήρισε την ταινία ως photo- roman (δηλαδή μια ιστορία δοσμένη μέσα από φωτογραφίες). Πρόκειται για το μοναδικό φιλμ στην ιστορία του κινηματογράφου, που δε μοιάζει με κανένα άλλο. Δεν έχει προηγούμενο όπως δεν έχει κι επόμενο. Το La Jetée ή «Σταθμός Αποχαιρετισμού», όπως καθιερώθηκε στα ελληνικά, κρατάει τη δική του θέση ανάμεσα στα μεγάλα αριστουργήματα της επιστημονικής φαντασίας, αλλά και της ίδιας της ιστορίας του σινεμά. Με voice-over και καταιγισμό από φωτογραφίες που αντιπαρατίθενται, προκάλεσε επανάσταση στη φιλμική γλώσσα και αποτέλεσε έμπνευση για τους 12 Πιθήκους του Τέρι Γκίλιαμ. Πρωτοπόρο, όχι μόνο για την τεχνική της σύνθεσης φωτογραφιών που λίγα δευτερόλεπτα μετά την έναρξή του θα ορκιζόσουν ότι κινούνται, αλλά κυρίως για τη διαχείριση του χωροχρόνου σαν φόντο για μια ερωτική ιστορία.

Στην Χιροσίμα Αγάπη μου, ο Αλέν Ρενέ ανακαλύπτει το χαμένο χρόνο, εφευρίσκει το μοντέρνο σινεμά όπως το ξέρουμε και παραδίδει ένα αριστούργημα για τη μνήμη – παρακαταθήκη για όσες γενιές και αν έρθουν.

Μία ηθοποιός φτάνει στη Χιροσίμα για να πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία με θέμα την ειρήνη. Εκεί, γνωρίζει έναν Ιάπωνα, με τον οποίο γίνονται εραστές. Το ζευγάρι σε μια σειρά συζητήσεων εξομολογείται ο ένας στον άλλον τις σκέψεις και τις επώδυνες αναμνήσεις. Εκείνος, μιλάει για τη ζωή του και επαναλαμβάνει «Δεν έχεις δει τίποτα από τη Χιροσίμα». Εκείνη αναφέρεται στα εφηβικά της χρόνια στη Νεβέρ, κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, για το πως ερωτεύτηκε έναν Γερμανό στρατιώτη αλλά και στην ταπείνωση που υπέστη κατά τη διάρκεια της Απελευθέρωσης.
Οταν ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ δήλωνε για το ντεμπούτο του Αλέν Ρενέ πως είναι η πρώτη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου χωρίς καμία κινηματογραφική αναφορά, ήταν μάλλον ο μοναδικός τρόπος για να περιγράψει κάτι που κανείς δεν είχε δει ποτέ πριν στο σινεμά και κάτι που κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι μπορούσε ποτέ να συμβεί στο σινεμά.

Αν το «Χιροσίμα Αγάπη Μου» υπήρξε η εμβληματική ταινία της nouvelle vague ή ακόμη περισσότερο η αρχή του μοντέρνου σινεμά όπως το γνωρίζουμε, περισσότερο κι από όλα αυτά υπήρξε μια σπαρακτική προσπάθεια να φυλακιστεί ο χρόνος μέσα σε μπομπίνες από φιλμ – όχι με σκοπό να γίνει ένα ντοκουμέντο για τις γενιές που θα ακολουθούσαν αλλά με τη φιλοδοξία να τον σταματήσει και ξεκινώντας πάλι από την αρχή να απελευθερώσει το σινεμά από κάθε σύμβαση. Και να το ορίσει σαν την πεμπτουσία μιας ανάμνησης που δεν έχει σήμασία αν ανταποκρίνεται στα γεγονότα και ενός ψέματος που όσο κι αν Εκείνος θα επιμένει κάθε φορά που θα του μιλάς, παραμένει η μεγαλύτερη αλήθεια απ’ όλες.

Η ενότητα του Μαρτίου Φωτογραφία και Κινηματογράφος πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Φωτογραφικής Ομάδας Καλαμάτας.