ια να διασφαλιστούν ασφαλέστερα θαλάσσια ταξίδια στην Ευρώπη, η Προεδρία του Συμβουλίου και οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για την αναθεώρηση της οδηγίας του 2009 για τη διερεύνηση των ατυχημάτων στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών. Η νέα νομοθεσία αποτελεί μέρος της λεγόμενης νομοθετικής δέσμης για την «ασφάλεια στη θάλασσα».
Εργαστήκαμε σκληρά για να συμφωνήσουμε σε αυτήν την πρόταση με το Κοινοβούλιο σε χρόνο ρεκόρ.
Η σημερινή συμφωνία θέτει ένα ορόσημο για ασφαλέστερες και καθαρότερες θαλάσσιες μεταφορές στην Ευρώπη, διασφαλίζοντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα του ναυτιλιακού μας τομέα.
Paul Van Tigchelt, Βελγικός αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Δικαιοσύνης και Βόρειας Θάλασσας
Κύριοι στόχοι της αναθεωρημένης οδηγίας
Η αναθεωρημένη οδηγία αποσκοπεί στην απλοποίηση και αποσαφήνιση του υφιστάμενου καθεστώτος που διέπει τη διερεύνηση ατυχημάτων στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών. Η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του για να συμπεριλάβει μικρότερα αλιευτικά σκάφη , μαζί με άλλες αλλαγές που αφορούν τέτοια σκάφη στις στενά συνδεδεμένες οδηγίες για τον έλεγχο του κράτους λιμένα και τις απαιτήσεις του κράτους σημαίας, θα βελτιώσει την ασφάλεια των αλιευτικών σκαφών στα ευρωπαϊκά ύδατα.
Πιο συγκεκριμένα, η νέα οδηγία στοχεύει:
- βελτίωση της προστασίας των αλιευτικών σκαφών , των πληρωμάτων τους και του περιβάλλοντος, με τα αλιευτικά σκάφη μήκους μικρότερου των 15 μέτρων να περιλαμβάνονται πλέον στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, πράγμα που σημαίνει ότι τα ατυχήματα με θάνατο και απώλεια σκαφών θα διερευνώνται με συστηματικό και εναρμονισμένο τρόπο
- αποσαφήνιση των ορισμών και των νομικών διατάξεων, ώστε οι φορείς διερεύνησης ατυχημάτων των κρατών μελών να διερευνούν όλα τα ατυχήματα που πρέπει να διερευνηθούν έγκαιρα και εναρμονισμένα
- ενίσχυση της ικανότητας των φορέων διερεύνησης ατυχημάτων να διεξάγουν και να αναφέρουν τις έρευνες ατυχημάτων έγκαιρα, εμπειρογνώμονα και ανεξάρτητο
- ενημέρωση αρκετών ορισμών και παραπομπών στη σχετική νομοθεσία της ΕΕ και τους κανονισμούς του ΙΜΟ, για να διασφαλιστεί η σαφήνεια και η συνέπεια.
Βασικά στοιχεία της νέας νομοθεσίας
Η γενική ώθηση της πρότασης της Επιτροπής διατηρήθηκε από τους συννομοθέτες. Ωστόσο, στο κείμενο εισήχθησαν αρκετές τροπολογίες στην πρόταση, με στόχο κυρίως να επιτρέψουν στους φορείς διερεύνησης ατυχημάτων να διεξάγουν έρευνες ατυχημάτων με εναρμονισμένο τρόπο σε ολόκληρη την ΕΕ, καθιστώντας τους υφιστάμενους κανόνες σαφέστερους και συνεπέστερους με τους διεθνείς κανονισμούς. Άλλες τροπολογίες αποσκοπούν στην ενίσχυση των διατάξεων σχετικά με την ανεξαρτησία των φορέων διερεύνησης ατυχημάτων και την εμπιστευτικότητα των πορισμάτων τους, και να μειώσουν τον περιττό διοικητικό φόρτο.
Πιο συγκεκριμένα, η προσωρινή συμφωνία καλύπτει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες πτυχές:
- ευθυγράμμιση με τον κώδικα διερεύνησης ατυχημάτων του ΙΜΟ σχετικά με την υποχρέωση ενημέρωσης των αρχών ναυτικής ασφάλειας εάν ο φορέας διερεύνησης ατυχήματος υποπτεύεται ότι έχει διαπραχθεί αδίκημα
- οι διατάξεις που σχετίζονται με τον έλεγχο συμμόρφωσης προσαρμόστηκαν σύμφωνα με πολλά άλλα τμήματα της ναυτιλιακής νομοθεσίας της ΕΕ, όπως η οδηγία για τον εξοπλισμό ναυτιλίας
- μια εθελοντική προσέγγιση σχετικά με το σύστημα διαχείρισης ποιότητας για τις εθνικές αρχές έρευνας συνοδευόμενη από καθοδήγηση για την εφαρμογή του
- θεσπίστηκε προθεσμία 2 μηνών για την προκαταρκτική αξιολόγηση σε περίπτωση ατυχημάτων με μικρότερα αλιευτικά σκάφη.
Συνολικά, η αναθεωρημένη οδηγία επιτυγχάνει μια προσεκτική ισορροπία μεταξύ, αφενός, της ανάγκης διασφάλισης υψηλού επιπέδου ναυτιλίας και, αφετέρου, της ανάγκης διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού ναυτιλιακού τομέα, διατηρώντας παράλληλα λογικό κόστος για τους φορείς εκμετάλλευσης και των διοικήσεων των κρατών μελών.
Επόμενα βήματα
Η σημερινή προσωρινή συμφωνία θα πρέπει τώρα να εγκριθεί και από τους δύο συννομοθέτες πριν από την τελική έγκριση της νομοθετικής πράξης. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 30 μήνες μετά την έναρξη ισχύος της αναθεωρημένης οδηγίας για να μεταφέρουν τις διατάξεις της στην εθνική τους νομοθεσία.
Γενικές πληροφορίες
Η αναθεωρημένη οδηγία αποτελεί μέρος της δέσμης για την ασφάλεια στη θάλασσα που υποβλήθηκε από την Επιτροπή την 1η Ιουνίου 2023. Οι πέντε νομοθετικές προτάσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τη ρύπανση από πλοία, τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του κράτους σημαίας, τον έλεγχο του κράτους λιμένα και τον EMSA, στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό των κανόνων της ΕΕ για ασφάλεια στη θάλασσα και μείωση της ρύπανσης των υδάτων από τα πλοία.
Καθώς το 75% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ διακινείται μέσω θαλάσσης, οι θαλάσσιες μεταφορές δεν αποτελούν μόνο την αρτηρία μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, αλλά και σωσίβιο για τα νησιά της ΕΕ και τις περιφερειακές και απομακρυσμένες θαλάσσιες περιοχές. Αν και η θαλάσσια ασφάλεια στα ύδατα της ΕΕ είναι επί του παρόντος πολύ υψηλή, με λίγους θανάτους και χωρίς πρόσφατες μεγάλες πετρελαιοκηλίδες, περισσότερα από 2.000 θαλάσσια ατυχήματα και περιστατικά αναφέρονται ακόμη κάθε χρόνο.
Η Caroline Nagtegaal (Renew Europe/NL) είναι η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για αυτόν τον φάκελο, ενώ η αρμόδια για τις μεταφορές Επίτροπος, Adina Vălean, εκπροσωπήθηκε στις διοργανικές συνομιλίες από τη Διευθύντρια ai στη ΓΔ MOVE, Φωτεινή Ιωαννίδου.
13.2.2024
